ПРОГРЕССИЯ ТАҚЫРЫБЫНА АРНАЛҒАН МЕКТЕП ДЕҢГЕЙІНДЕГІ ОЛИМПИАДАЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІ ДАЯРЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Кілт сөздер:
Арифметикалық прогрессия, геометриялық прогрессия, графтар теориясы, олимпиадалық есептер, ғылыми ізденіс, математикалық индукция әдісі, Дирихле принципі, ойлау тәсіліАңдатпа
Мектеп оқушыларының танымдық белсенділігі мен математикалық қабілеттерін дамытуда олимпиада есептерінің рөлі ерекше. Бұл мақалада арифметикалық және геометриялық прогрессиялар жайлы деңгейлік тапсырмалар, арифметикалық-геометриялық прогрессия бойынша күрделі есептер мен кейбір олимпиадалық есептердің шығару жолдары қарастырылған.
Зерттеу барысында оқушылардың прогрессия тақырыбына арналған олимпиадалық есептерді шешуде олардың қабілеттерін арттыру мәселесі, олимпиадаға дайындаудың негізгі бағыттары, әрбір тақырыпта теория негіздері тілге тиек болып, белгілі бір әдістерді (Дирихле принципі, инварианттар әдісі, графтар теориясы, математикалық индукция әдісі,координат әдістері, т.б.) қолдана отырып, бірнеше есептерді қалай шешу керектігі жан-жақты талқыланған.
Педагогикалық эксперимент жүргізіліп, оған бақылау тобында 64 оқушы, эксперимент тобында 70 оқушы қатысты. Эксперимент нәтижесінде мектеп оқушыларына прогрессия тақырыбына арналған есептерді шешуде тереңдете оқыту әдістемесін негізге ала отырып, оларды өткізу жұмыстарын жоспарлау, оларды ұйымдастыру, тереңдете оқыту, сабақтарды ұйымдастыру ерекшелектері сарапталып, оқушылармен жұмыс істеу тиімділігі мен сапасын жақсартудың көздері анықталынды. Оқушылардың математикалық олимпиада есептеріне деген қызығушылықтарының қалыптасуын анықтау мақсатын көздеп бақылау жұмысы жүргізілді.
Бұл жұмыс мектеп, қала және аудандық олимпиадаларға өз бетінше дайындалғысы келетін мектептердің және гимназиялардың оқушыларына да, сондай-ақ математика пәні мұғаліміне де қосымша материал ретінде пайдалы болуы мүмкін.
Әдебиеттер тізімі
Білім туралы заң. – Астана. 2007. – 69 б.
2011–2020 жылдар аралығы үшін білім берудің Мемлекеттік бағдарламасы. – Астана, 2004. – 3-9 б.
ҚР жалпы білім берудің жалпыға міндетті Стандарттары. – Алматы, 2002. – 114-132 б.
Джакетова С.Д., Усанбаева С.А. Арифметика-геометриялық прогрессия және оның қасиеттерін олимпиадалық есептерді шешуде қолдану. – Алматы: Баспа, 2018. -328-332 с.
Асқанбаева Ғ.Б., Тайжанова А.К. Математикадан олимпиадалық есептерді шешудің әдістемесі.– Алматы: Мектеп, 2017.-8-9 б.
Чиркова Н.И, Павлова О.А. Формирование у школьников умения учиться в процессе выполнения олимпиадных математических заданий // Высшая школа Казахстана. -2018.-Том 6. - № 6. -11-17 стр.
Wang, S., Zhou, Z. Three solutions for a partial discrete Dirichlet boundary value problem with p-Laplacian //Journal of Mathematics and Computer Science.2018. – 2021.- Issue 1. – № 39. – P. 38–40. https://www.scopus.com/
Васильев Н.В., Егоров А.А. Задачи всесоюзных математических олимпиад. – М., 1988. – 288 с.
Кукушкин Б. Н. Подготовка к олимпиадам. Математика: 7-11-е классы. – М., Изд-во:“Айрис-пресс”, 2011. – 316 с.
Галкин Е. В. Нестандартные задачи по математике. – Ч., Изд-во: “Взгляд”, 2004. – 449 с.
