Ұлттық интеграция контексіндегі тілдік гомогенизацияның мемлекеттік саясаты: ғаламдық үлгілер мен қазіргі сын-қатерлер
44 34
Кілт сөздер:
Кілт сөздер: тілдік біртектілендіру, ұлттық интеграция, тіл саясатыАңдатпа
Бұл мақалада Қытай, Индонезия және Балтық жағалауы елдеріндегі (Латвия, Литва, Эстония) мемлекеттік тілді біртектілендіру және ұлттық интеграциялау саясаты қарастырылады. Әртүрлі тарихи және мәдени жағдайларға қарамастан, бұл елдер ұлттық тілді насихаттауға бағытталған заңнамалық шараларды, білім беру бағдарламаларын және басқа да бастамаларды қамтитын ұқсас механизмдерді пайдаланады. Ұқсастықтарға ұлттық тілдерді конституциялық-құқықтық тұрғыдан нығайту, бастауыш мектептен бастап міндетті тілдік білім беру, әлеуметтік интеграция мен ұлттық бірегейлікті дамыту үшін тіл саясатын қолдану жатады. Дегенмен, олардың тәсілдері мен нәтижелерінде айтарлықтай айырмашылықтар бар. Қытайдың саясаты аймақтық айырмашылықтарды жеңуге және этникалық азшылықтарды ассимиляциялауға бағытталған, Индонезияның көзқарасы көп ұлтты халқын бейтарап индонезиялық тіл арқылы біріктіруге бағытталған, ал Балтық жағалауы елдері кеңестік орыстандырудан кейін ұлттық тілдерді қалпына келтіруге баса назар аударады. Этникалық азшылықтардың реакциясы әртүрлі болды, Қытайда қарсылық күшті, Индонезияда қалыпты қабылдау және Балтық елдерінде күрделі проблемалар болды. Экономикалық тұрғыдан алғанда, ұлттық тілді меңгеру барлық аймақтарда өте маңызды, бірақ аз топтар тілдік кедергілерге байланысты маргинал күйге түседі. Бұл талдау тиімді әлеуметтік инклюзия мен экономикалық дамуға қол жеткізу үшін тіл саясатын жергілікті контексттерге және мәдени ерекшеліктерге бейімдеу қажеттілігін көрсетеді.
