ГЕОМЕТРИЯДА «ВЕКТОР» ҰҒЫМЫН ЕНГІЗУДІҢ ТӘСІЛДЕРІ
Кілт сөздер:
Вектор , мектеп, геометрия курсы ,Аңдатпа
Бұл жұмыста мектепте геометрия курсын оқу кезінде "вектор" тақырыбын оқыту әдістері қарастырылады. Орта білім алушылар үшін геометрия сабағындағы ең қиын тақырыптардың бірі - "векторлар" және "есептерді шешудегі векторлық әдіс" тақырыптары болып есептелінеді. Сонымен қатар, вектор ұғымы қазіргі геометриядағы негізгі ұғымдардың бірі. Векторлар тақырыбын зерттеудің тиімділігін арттыру үшін тарихи талдау, сондай-ақ студенттер тақырыпты зерттеу кезінде кездесетін оқыту әдістері қарастырылады. Бұл проблемалар орта білім беру мекемесінің геометрия курсында векторлар тақырыбын зерттеуді қамтамасыз етуге бағытталған арнайы ғылыми әдістермен анықталады.
Мұғалім оқушыларға векторлық әдісті үйрете отырып, олардың танымдық қызығушылығын дамытады, себебі векторлық әдістің негізінде болашақта жазықтықта координаттарды енгізуге болады.
Векторлар тақырыбы өте маңызды болып табылады. Себебі ең алдымен векторларды қолдана отырып, басқа әдістермен шешілетін математиканың көптеген мәселелерін шешуді жеңілдете отырып шешімін табуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, векторлар арқылы көптеген теоремалардың дәлелдерін оқушыларға түсінікті етіп қана қоймай, сонымен қатар есептердің шешімдері мен теоремалардың дәлелдерін іздеуді үйретуге үлкен мүмкіндік береді.
Екіншіден, вектор ұғымы математика курсының көптеген қосымшаларында қолданылады. Мысалы, мектепкі алгебра және геометрия, немесе функциялар теориясы мен ықтималдықтар теориясында да қолданылынады.
Үшіншіден, вектор ұғымы физиканың маңызды тұжырымдамасы болып табылады. Сондай-ақ векторлар физика мен математиканың пәнаралық байланысын орнатады.
Әдебиеттер тізімі
Шыныбеков А.Н., Шыныбеков Д., Жумабаев Р. Геометрия. Жалпы білім беретін мектептің 9 сыныбына арналған оқулық. – Алматы:Атамұра, 2019.- 176 б.
Смирнов В.А., Туяков Е. Геометрия. Учебник для 9 кл.обшеобразовательной школы. – Алматы: Мектеп, 2019 – 176 с.
Солтан Г., Солтан А., Жумадилова А. Жалпы білім беретін мектептің 9 сыныбына арналған оқулық +CD. – Көкшетау:Келешек 2030, 2019.- 240 бет.
Нелин Е. П. Методические особенности изучения векторов в курсе планиметрии при их введении на координатной основе: дис. канд. пед. наук: 13.00.02. — М., 1984. https://www.dissercat.com/content/metodicheskie-osobennosti-izucheniya-vektorov-v-kurse-planimetrii-pri-ikh-vvedenii-na-koordi
Сат М. М. Методика изучения темы «Векторы» в школьном курсе математики: выпуск.квал., 2020 – 68 с. https://tuvgurep.elpub.ru/xmlui/bitstream/handle/123456789/261/vkr_sat_mila.pdf?sequence=1
Рыбакова Т. В. Интенсификация методической подготовки будущего учителя математики при изучении темы "векторы" и приложений векторов в школьном математическом образовании: дис. канд. пед. наук: 13.00.02. — К., 2003. https://nauka-pedagogika.com/viewer/91361/d?#?page=1
Потоскуев Е.В. Векторы и координаты как аппарат решения геометрических задач: учебное пособие // Е.В.Потоскуев. – г. Москва.: Изд-во Дрофа, 2008. – 173с.
Прояева И.В., Колобов А.Н. Об изучении векторной геометрии в современной школе. // Мир науки, культуры, образования. 2017. № 4(65). С.199-203. https://cyberleninka.ru/article/n/ob-izuchenii-vektornoygeometrii-v-sovremennoy-shkole (дата обращения 15.05.2020г.)
Саранцев Г. И. Методика обучения математике в средней школе: Учебное пособие для студентов математических специальностей педагогических вузов и университетов М.: Просвещение, 2002. - 224с.
Саранцев Г. И. Обучение математическим доказательствам в школе. г.Москва.: Просвещение, 2000. - 231 с. https://www.mathedu.ru/text/sarantsev_obuchenie_matematicheskim_dokaza telstvam_v_shkole_2000/p0/ (дата обращения 09.06.2020г.)
Dauletkulov A.U., Alikhan G.B. Various ways to implement the concepts of "vector" in the school course. //Bulletin of Kazakh National Women's Teacher Training University. 2019;(3):103-107. (In Kazakh)
Погорелов А.В. Геометрия 7-9 классы: учеб. для общеобразоват. организаций. –2-е изд. –г,Москва.: Просвещение, 2014. –240 с.
SHynybekov A.N., SHynybekov D., ZHumabaev R. Geometriya. ZHalpy bіlіm beretin mekteptіn 9 synybyna arnalgan oqulyq. – Almaty:Atamura, 2019.- 176 b.
Smirnov V.A., Tuyakov E. Geometriya. Uchebnik dlya 9 kl.obsheobrazovatel'noi shkoly. – Almaty: Mektep, 2019 – 176 s.
Soltan G., Soltan A., ZHumadilova A. ZHalpy bіlіm beretin mekteptіn 9 synybyna arnalgan oqulyq +CD. – Kokshetau:Keleshek 2030, 2019.- 240 bet.
Nelin E. P. Metodicheskie osobennosti izucheniya vektorov v kurse planimetrii pri ih vvedenii na koordinatnoj osnove: dis. kand. ped. nauk: 13.00.02. — M., 1984. https://www.dissercat.com/content/metodicheskie-osobennosti-izucheniya-vektorov-v-kurse-planimetrii-pri-ikh-vvedenii-na-koordi
Sat M. M. Metodika izucheniya temy «Vektory» v shkol'nom kurse matematiki: vypusk.kval., 2020 – 68 s. https://tuvgurep.elpub.ru/xmlui/bitstream/handle/123456789/261/vkr_sat_mila.pdf?sequence=1
Rybakova T. V. Intensifikaciya metodicheskoj podgotovki budushchego uchitelya matematiki pri izuchenii temy "vektory" i prilozhenij vektorov v shkol'nom matematicheskom obrazovanii: dis. kand. ped. nauk: 13.00.02. — K., 2003. https://nauka-pedagogika.com/viewer/91361/d?#?page=1
Potoskuev E.V. Vektory i koordinaty kak apparat resheniya geometricheskih zadach: uchebnoe posobie // E.V.Potoskuev. – g. Moskva.: Izd-vo Drofa, 2008. – 173s.
Proyaeva I.V., Kolobov A.N. Ob izuchenii vektornoj geometrii v sovremennoj shkole. // Mir nauki, kul'tury, obrazovaniya. 2017. № 4(65). S.199-203. https://cyberleninka.ru/article/n/ob-izuchenii-vektornoygeometrii-v-sovremennoy-shkole (data obrashcheniya 15.05.2020g.)
Sarancev G. I. Metodika obucheniya matematike v srednej shkole: Uchebnoe posobie dlya studentov matematicheskih special'nostej pedagogicheskih vuzov i universitetov M.: Prosveshchenie, 2002. - 224s.
Sarancev G. I. Obuchenie matematicheskim dokazatel'stvam v shkole. g.Moskva.: Prosveshchenie, 2000. - 231 s. https://www.mathedu.ru/text/sarantsev_obuchenie_matematicheskim_dokaza telstvam_v_shkole_2000/p0/ (дата обращения 09.06.2020г.)
Dauletkulov A.U., Alikhan G.B. Various ways to implement the concepts of "vector" in the school course // Bulletin of Kazakh National Women's Teacher Training University. 2019;(3):103-107. (In Kazakh)
Pogorelov, A.V. Geometriya 7-9 klassy: ucheb. dlya obshcheobrazovat. organizacij. –2-e izd. –g,Moskva.: Prosveshchenie, 2014. –240 s.
