ON BEŞ YAŞ ÜZERİ BİREYLERİN ÖZNEL İYİ OLUŞ VE YAŞAM DOYUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Anahtar Kelimeler:
Öznel İyi Oluş, Yaşam Doyumu, On Beş Yaş Üstü Bireyler, PISA 2015.Özet
Bu araştırmada on beş yaş üstü bireylerin öznel iyi oluş ile yaşam doyumu algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmaya rastlantısal olarak seçilmiş 344 kişi katılmıştır. Bu kişilerden “cinsiyet”, “yaş”, “eğitim durumu” bilgileri de alınmıştır. Katılımcılar yaş gruplarına göre “15–19”, “20–39” ve “40–64” yaş aralıklarında gruplandırılmıştır. Bu gruplandırmada Ericsson’un (1987) psikososyal gelişim dönemleri temel alınmıştır. Araştırma kapsamında Öznel İyi Oluş Ölçeği [1] ve Yaşam Doyumu Ölçeği [2] kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, on beş yaş üzeri bireylerin öznel iyi oluş puanları ile yaşam doyumu puanları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda on beş yaş üzeri bireylerin öznel iyi oluş puanları ile yaşam doyumu puanları arasında pozitif yönlü, yüksek düzeyli anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür, r=.68, n=316, p<.01. Bununla beraber, On beş yaş üzeri bireylerin öznel iyi oluş puanları, yaşam doyumu puanlarının anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığını belirlemek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi ile test edilmiştir. Yaşam doyumu puanlarına ilişkin basit doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre, verilen analiz sonuçları incelendiğinde öznel iyi oluşun, yaşam doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmektedir, R=.676, R2=.46, F(1,314)=264.099, p<.01. Buna ek olarak, çalışmada, Öznel İyi Oluş Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği puan ortalamaları cinsiyet, yaş ve eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir biçimde farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü ANOVA ile analiz edilmiştir. Son olarak PISA 2015 sınavı öğrenci iyi oluş oranları ile çalışmadan elde edilen iyi oluş oranları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
Referanslar
Tuzgöl Dost, M. (2005). Öznel İyi Oluş Ölçeği'nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103-111. [in Turkish]
Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262. doi:10.17755/esosder.75955[in Turkish]
Biswas-Diener, R., Diener, E., & Tamir, M. (2004). The psychology of subjective well-being. Daedalus, 133(2), 18–26. [in English]
Lucas, R.E. (2005). Time does not heal all wounds: A longitudinal study of reaction and adaptation to divorce,Psychological Science, 16, 945–950.
Diener, E., Kahneman, D., Tov, W., ve Arora, R. (2009). Income’s association with judgments of life versus feelings, In E. Diener, D. Kahneman, ve J.F. Helliwell (Eds), International differences in well-being. Oxford, UK: Oxford University Press.
Hinterkopf, E. (1994). Integrating spiritual experience in counseling. Counseling & Values, 38, 165–175. [in English]
Erikson, E. (1987). Childhood and Society. – London: Paladin Grafıton Books.
Akbaş, U., & Koğar, H. (2020). Nicel Araştırmalarda Kayıp Veriler ve Uç Değerler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [in Turkish]
Rosenthal, R., & Rosnow, R. (2008). Essentials of Behavioral Research: Methods and Data Analysis. New York: McGraw-Hill.
Cohen, J. (1977), Statistical Powe Analysis for the Behavioral Sciences. New York: Academic Press.
Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. [in Turkish]
Pallant, J. (2016). SPSS Survival Manual (6. b.). New York: McGraw Hill Education.
OECD (2017), PISA 2015 Results (Volume III): Students’Well-Being, PISA, OECD Publishing, Paris. [Electronic resource]. URL: http://dx.doi.org/10.1787/9789264273856-en
