The Image of King Edil in the Ancient German Epic «The Nibelungenlied» and in the Novel «Atilla. Balkan Tauga Bargandar» (Attila. Those who Visited the Balkan Mountain)
Anahtar Kelimeler:
historical work, image, Atilla, Nibelung, author’s position.Özet
In the research article, the authors touch upon the problem of the heterogeneous representation of a historical person in Western and Eastern literary works. Therefore, the Kazakh historical novel and a foreign epic work of antiquity were taken as the object of research, through which attention was paid to identifying differences and similarities in each work in creating a literary and artistic image of the kagan Yedil. At the same time, it was suggested that the appearance of such differences is directly influenced by the position of the authors, and other factors in creating the image of the hero should not be overlooked. To achieve the goal on this issue, theoretical and historical works of domestic and foreign authors were considered. Another relevance of the article lies in the fact that the works under consideration have never been deeply evaluated as an object of fundamental research in the Kazakh literary science. In the course of the study, attention was drawn to the specifics of the methods and techniques of creating a literary image reflected in T. Zakenuly's historical work “Attila. Balkan tauga bargandar” (Attila. Those who Visited the Balkan Mountain), and the purpose of the ancient German epic “The Song of the Nibelungs”. The assessment of artistic solutions in creating the image of the Kagan Edil in two works, interpretations of historical sources, the behavior of a historical personality and psychology is given.
Referanslar
Мұхтар Мағауин. Шыңғысхан. [Электронды ресурс]. URL: http://kerey.kz/?p=2535 (қаралған күні 11.10.2023)
Шаханов М. Ғашықтық ғаламаты: Өлеңдер, балладалар, поэмалар. – Алматы: Өнер, 2012. – 480 б.
Бораш Б.Т. Қазақ поэзиясындағы хандар тұлғасы: Оқулық. – Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір», 2012. – 440 б.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы. Шығармаларының екі томдық толық жинағы. Т. 2. Өлеңдер мен аудармалар. – Алматы: Жазушы.– 2002 – 336 б.
Келімбетов Н. Көркемдік дәстүр жалғастығы (Ежелгі түркі поэзиясы және қазақ әдебиет бастаулары). Зерттеу. – Астана: Елорда, 2000. – 288 б.
Қоңыратбаев Ә., Бердібай Р. Фольклор және әдебиет туралы зерттеулер / Классикалық зерттеулер. Көп томдық. Т.16. – Алматы: Әдебиет әлемі, 2013. – 432 б.
Алпысбаев Қ. Қазақ әдебиетіндегі тарихи шығарма: таным және көркемдік. – Алматы: Таймас баспа үйі, 2008. – 232 б.
Бердібай Р. Он томдық шығармалар жинағы. Т. 6. Тарихи роман. – Алматы: РПБК «Дәуір», 2018. – 432 б.
George Henry Needler. The Nibelungenlied in English. 1904. Contents. The Lay of the Nibelungs. Original 1190/1200. Text C (ca. 1230) - Hohenems-Labberg Manuscript. [Электронды ресурс]. URL: https://www.gutenberg.org/files/7321/7321-h/7321-h.htm (қаралған күні 11.10.2023)
Зәкен Т. Аттила. Балқан тауған барғандар: тарихи роман. – Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2020. – 160 б.
Бердібай Р. Он томдық шығармалар жинағы. T. 5. Роман және заман. – Алматы: РПБК «Дәуір», 2018. – 288 б. 12. Сәменқызы Ұ., Тұрысбек Р., Селами Федакар. Ә. Нұрпейісовтің «Соңғы парыз» романындағы тұлғаның көркемдік концепциясы // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №2(128). – Б. 137–152. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664-0686.11
Attila the hun. Nic fields. Illustrated by Steve Noon, 2014. [Электронды ресурс]. URL: https://www.academia.edu/24851607/Attila_the_Hun (қаралған күні 11.10.2023)
Maenchen-Helfen. The World of the Huns. – Los Angeles/Berkeley: University of California Press, 1973. – 602 р.
Қазақ романы: өткені мен бүгіні: Ұжымдық монография. – Алматы: Алматы баспа үйі, 2009. – 644 б.
Turysbek R.S., Sarekenova K.K., Baitanasova K.M., Myrzakhmetov A.A., Aimukhambet Z.A. The role of historical figures and legend motifs in the modern prose structure in expressing the idea of statehood // Astra Salvensis. – 2021. – Р. 383–393.
Muhtar Magauin. Shynghyskhan [Genghis khan]. [Elektrondy resurs]. URL: http://kerey.kz/?p=2535 (qaralgan kunі: 11.10.2023). [In Kazakh]
Shakhanov M. Gashyqtyq galamaty: Olender, balladalar, poemalar [Unprecedented love: poems, ballads, poems]. – Almaty: Oner, 2012. – 480 b. [In Kazakh]
Borash B. T. Qazaq poeziyasyndagy handar tulgasy [Image of khans in kazak poetry]: Oqulyq. – Almaty: ZhShS RPBK «Dauіr», 2012. – 440 b. [In Kazakh]
Abai (Ibraһim) Qunanbaiuly. Shygarmalarynyn eki tomdyq tolyq zhinagy. T. 2. Olender men audarmalar [Abai (Ibraһim) Qunanbaiuly. A two-volume collection of his works. Vol 2. Poems and translations]. – Almaty: Jazushy.– 2002 – 336 b. [In Kazakh]
Kelіmbetov N. Korkemdik dasturjhalgastygy (Ejelgі turkі poeziasy jane qazaq adebiet bastaulary). [Continuation of artistic traditions (ancient Turkic poetry and the origins of Kazakh literature)]. Zertteu. – Astana: Elorda, 2000. – 288 b. [In Kazakh]
Qonyratbaev A., Berdіbai R. Folklor jane adebiet turaly zertteuler [Studies on folklore and literature] / Klassikalyq zertteuler. Kop tomdyq. T. 16. – Almaty: Adebiet alemі, 2013. – 432 b. [In Kazakh]
Alpysbaev Q. Qazaq adebietіndegі tarihi shygarma: tanym jane korkemdіk [Historical work in Kazakh literature: cognition and artistism]. – Almaty: Taimas baspa uiі, 2008. – 232 b. [In Kazakh]
Berdіbai R. On tomdyq shygarmalar jinagy. T. 6. Tarihi roman. [Ten volume collection. Vol. 6. Historical novel]. – Almaty: RPBK «Dauіr», 2018. – 432 b. [In Kazakh]
George Henry Needler. The Nibelungenlied in English. 1904. Contents. The Lay of the Nibelungs. Original 1190/1200. Text C (ca. 1230) - Hohenems-Labberg Manuscript. [Electronic resource]. URL: https://www.gutenberg.org/files/7321/7321-h/7321-h.htm (date of access 11.10.2023)
Zaken T. Attila. Balqan tauga bargandar [Atilla. Balkan mountain visits]: tarihi roman. – Nur-Sultan: Foliant, 2020. – 160 b. [In Kazakh]
Berdіbai R. On tomdyq shygarmalar jinagy. T. 5. Roman jane zaman [Ten volume collection. Vol. 5. Novel and time]. – Almaty: RPBK «Dauіr», 2018. – 288 b. [In Kazakh]
Samenqyzy U., Turysbek R., Selami Fedakar. A. Nurpeiіsovtіn «Songy paryz» romanyndagy tulganyn korkemdіk koncepciiasy [The Concept of Personality in the Novel «Final Respects (Songy paryz)» of A. Nurpeisov] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2023. – №2(128). – B. 137–152. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664-0686.11. [In Kazakh]
Attila the hun. Nic fields. Illustrated by Steve Noon, 2014. [Electronic resource]. URL: https://www.academia.edu/24851607/Attila_the_Hun (date of access 11.10.2023)
Maenchen-Helfen. The World of the Huns. – Los Angeles/Berkeley: University of California Press, 1973. – 602 p.
Qazaq romany: otkenі men bugіnі [Kazakh novel: past and present]: Ujymdyq monografia. – Almaty: Almaty baspa ujі, 2009. – 644 b. [In Kazakh]
Turysbek R.S., Sarekenova K.K., Baitanasova K.M., Myrzakhmetov A.A., Aimukhambet Z.A. The role of historical figures and legend motifs in the modern prose structure in expressing the idea of statehood // Astra Salvensis. – 2021. – Р. 383–393.
