Бакалавр даярлау жүйесіндегі сценографияны оқыту үдерісінде цифрлық технологияны қолдану әдістеріне шолу
Кілт сөздер:
цифрлық трансформация, сценографияны оқыту әдістемесі, Қазақстанның сценографиясы, білім беру технологиялары, мультимедиа.Аңдатпа
Мақалада Қазақстан сценографиясының цифрлық трансформациясы мәселесі бойынша ғылыми пікірталас шеңберіндегі дәлелдер мен қарсы дәлелдер келтіріледі. Зерттеу жұмысының негізгі тақырыбы цифрлық технологияларды енгізу контексінде сценографияны оқыту әдістемесінің болмауынан туындаған болатын. Басты мақсатымыз сахналық дизайндағы инновациялық білім беру технологияларын енгізудің халықаралық тәжірибесін қарастыру болып табылады.
Мақаланың мазмұны өнертану, мәдениеттану, педагогикалық аспектілерге негізделген зерттеу әдістемесін ашады. Мақалада ғылыми, шолу-теориялық және сценографиялық талдау шеңберінде медиа-өнер мен сценографияның цифрлық трансформациясы қарастырылады. Зерттеу құралдары ретінде жоғары оқу орындарында сценографияның білім беру бағдарламаларын оқытудағы тәрбиелік аспектілер, пәнаралық, орындаушылық және бейнелеу өнері, экспрессивтіліктің көрнекі құралдары, жобалау (жарық, дыбыс, медиа), театр, кино, теледидар, цирк, дизайн, сәулет және т.б. алынды. Жобалау, ми шабуылы, кейс-стади, интеллект-карталар – сценографиядағы оқу процесінде бакалаврларды даярлау кезінде цифрлық технологияларды оқыту әдістері болып табылатындықтан, зерттеу барысында осы мәселелерге ерекше мән берілді.
Мақаланың ғылыми маңыздылығы – бакалаврларды даярлауда білім беру технологияларын тұрақты дамыту үшін сандық технологиялардың технологиялық, әдістемелік аспектілерін тұжырымдамалау болып табылады.
Зерттеу нәтижелерінің практикалық маңыздылығы – Қазақстан сценографиясын цифрлық трансформациялау әдістерін әзірлеу. Бұл зерттеу нәтижелері сценография бойынша бейіндік пәндерді оқыту әдістемесін әзірлеу кезінде шолу-теориялық материал ретінде пайдаланылатын болады.
Әдебиеттер тізімі
Abbasi M., Vasilopulub P.I., Stergiulas L. Technology roadmap for the creative industries // Creative industries journal. – 2017. – №10 (1). – P. 40–58. https://doi.org/10.1080/17510694.2016.1247627
Auslender Ph. Liveness performance in a mediatized culture. – London & New York: Routledge Taylor & Fancis Group, 2008. – 200 p. DOI: 10.1017/S0307883300014140
Бисембаева А.В. Казахстан в мире сценографии и театрального пространства («Пражская квадриеннале 2011, 2015») // Центральноазиатский журнал искусствознания. – 2019. – №4(1). – C. 112–122. https://cajas.kz/journal/article/view/186.
Исабекова Г.Б., Дүйсенова Н.Т. Цифрлы білім беру жағдайындағы мектеп пен мұғалімнің құзыреттілігін арттыру мәселесі // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №4(126). – Б. 133–143. https://doi.org/10.47526/2022-4/2664-0686.11
Кадирбаева Р., Бедебаева М. Онлайн білім беру платформалары арқылы аралас оқыту технологиясын қолдану // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №3(125). – Б. 127–140. https://doi.org/10.47526/2022-3/2664-0686.11
Chapain K., Stachowiak K. Innovation dynamic in the film industry: the case of the Soho cluster in London // Creative Industries in Europe. – 2017. – P. 65–94. DOI: 10.1007/978-3-319-56497-5_4
Об утверждении Государственной программы «Цифровой Казахстан». [Электронный ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1700000827/links (дата обращения 18.04.2022)
Dixon S. History of New Media in Theater, Dance, Performance Art, and Installation. – Cambridge: MIT Press, MA, U.S.A, 2007. – 808 p. DOI:10.1162/leon.2008.41.3.294
Таукебаева Р. Метод проектов как способ организации и активизации самостоятельной работы обучающихся // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №1(127). – С. 225–236. https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.19
Akeshova M., Torbik E., Baigabulova G. Methods and techniques of forming strategic competence in english language teaching on the base of information technologies // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №1(127). – Р. 237–249. https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.20
O'Duayyer N. Digital Scenography 30 Years of Experimentation and Innovation in Performance and Interactive Media. – Bloomsbury Publishing House, 2021. DOI:10.5040/9781350107342
Резникова Е. Пространство новых медиа: поле взаимодействия казахстанских и зарубежных художников современного искусства // Центральноазиатский журнал искусствознания. – 2019. – №4(1). – С. 72–85. https://cajas.kz/journal/article/view/184
Protogerou A., Kontolaimou A., Caloghirou Yu. Innovation in the European creative industries: A firm-level empirical approach // Industry and Innovation. – 2017. – №24(6). – P. 587–612. DOI: 10.1080/13662716.2016.1263551
Sadlowska M.K., Karlsson S.P. I Brown K.S. Independent Cinema in the Digital Age: Is Digital Transformation the Only Way to Survival? // Economic and Business Review. – 2019. – №21(3). – P. 411–438. DOI: 10.15458/ebr.88
Жангужинова М.Е., Ербол А., Лунга И.В. Инновационные методики подготовки сценографов в контексте креативной индустрии // Педагогика и психология. – 2022. – №1(50). – С. 114–124. https://doi.org/10.51889/2022-1.2077-6861.09
Жангужинова М.Е., Тукенова К.Т., Ибраимова Ж.И., Айткулова Б.Д. Применение международного опыта профессионального образования в Казахстане // Технология текстильной промышленности. Серия Новости высших учебных заведений. Ивановский государственный политехнический университет. – 2019, – №6(384). – С. 308–312. https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=56178164200
REFERENCES
Abbasi M., Vasilopulub P.I., Stergiulas L. Technology roadmap for the creative industries // Creative industries journal. – 2017. – №10 (1). – P. 40–58. https://doi.org/10.1080/17510694.2016.1247627
Auslender Ph. Liveness performance in a mediatized culture. – London & New York: Routledge Taylor & Fancis Group, 2008. – 200 p. DOI: 10.1017/S0307883300014140
Bisembaeva A.V. Kazahstan v mire sсenografii i teatralnogo prostranstva («Prajskaia kvadriennale 2011, 2015») [Kazakhstan in the world of scenography and theatre space (the «Prague Quadrennial 2011, 2015»)] // Centralnoaziatski jurnal iskusstvoznania. – 2019. – №4(1). – S. 112–122. https://cajas.kz/journal/article/view/186 [in Russian]
Isabekova G.B., Duisenova N.T. Cifrly bilim beru jagdaiyndagy mektep pen mugalimnin quzirettiligin arttyru maselesi [The problem of improving the competence of the school and its teacher in the context of digital education] // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2022. – №4(126). – B. 133–143. https://doi.org/10.47526/2022-4/2664-0686.11[in Kazakh]
Kadirbaeva R., Bedebaeva M. Onlain bilim beru platformalary arqyly aralas oqytu tehnologiasyn qoldanu [Application of blended learning technology through online educational platforms] // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2022. – №3(125). – B. 127–140. https://doi.org/10.47526/2022-3/2664-0686.11 [in Kazakh]
Chapain K., Stachowiak K. Innovation dynamic in the film industry: the case of the Soho cluster in London // Creative Industries in Europe. – 2017. – P. 65–94. DOI: 10.1007/978-3-319-56497-5_4
Ob utverjdenii Gosudarstvennoi programmy «Cifrovoi Kazahstan». [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1700000827/links (date of access 18.04.2022) [in Russian]
Dixon S. History of New Media in Theater, Dance, Performance Art, and Installation. – Cambridge: MIT Press, MA, U.S.A, 2007. – 808 p. DOI:10.1162/leon.2008.41.3.294
Taukebaeva R. Metod proektov kak sposob organizacii i aktivizacii samostoiatelnoi raboty obuchaiushihsia [Project method as a method of organization and activation of students' independent work] // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2023. – №1(127). – S. 225–236. https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.19 [in Russian]
Akeshova M., Torbik E., Baigabulova G. Methods and techniques of forming strategic competence in english language teaching on the base of information technologies // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2023. – №1(127). – Р. 237–249. https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.20
O'Duayyer N. Digital Scenography 30 Years of Experimentation and Innovation in Performance and Interactive Media. – Bloomsbury Publishing House, 2021. DOI:10.5040/9781350107342
Reznikova E. Prostranstvo novyh media: pole vzaimodeistvia kazahstanskih i zarubejnyh hudojnikov sovremennogo iskusstva [Space of new media: field of interaction for Kazakhstan and foreign artists of modern art] // Centralnoaziatski jurnal iskusstvoznania. – 2019. – №4(1). – S. 72–85. https://cajas.kz/journal/article/view/184. [in Russian]
Protogerou A., Kontolaimou A., Caloghirou Yu. Innovation in the European creative industries: A firm-level empirical approach // Industry and Innovation. – 2017. – №24(6). – P. 587–612. DOI: 10.1080/13662716.2016.1263551
Sadlowska M.K., Karlsson S.P. I Brown K.S. Independent Cinema in the Digital Age: Is Digital Transformation the Only Way to Survival? // Economic and Business Review. – 2019. – №21(3). – P. 411–438. DOI: 10.15458/ebr.88
Jangujinova M.E., Erbol A., Lunga I.V. Innovacionnye metodiki podgotovki stcenografov v kontekste kreativnoi industrii [Innovative methodics of the training scenographers in the context of creative industry] // Pedagogika i psihologia. – 2022. – №1(50). – S. 114–124. [in Russian]
Jangujinova M.E., Tukenova K.T., Ibraimova J.I., Aitkulova B.D. Primenenie mejdunarodnogo opyta professionalnogo obrazovania v Kazahstane [Аpplication of the international experience in professional education in Kazakhstan] // Tehnologia tekstilnoi promyshlennosti. Seria Novosti vysshih uchebnyh zavedeni. Ivanovski gosudarstvennyi politehnicheski universitet. – 2019. – №6(384). – S. 308–312. https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=56178164200 [in Russian]
