Оқушы жастардың салауатты өмір салтына бейімдейтін қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз етуге волонтерлік іс-әрекетті ұйымдастыру мәселесі
Кілт сөздер:
волонтер, іс-әрекет, қауіпсіздік, білім беру ортасы, оқушы жастар, салауатты өмір салты, ЖОО.Аңдатпа
Еліміздің болашақ азаматтарының психологиялық саулығы және салауатты өмір салтының (СӨС) жағдайы біздің қоғамды жаңарту мен жаңғырту және трансформациялаудың айқындаушы шарты, сондай-ақ жаңа Қазақстанның құрылуының, әлемнің едәуір дамыған мемлекеттерінің қатарына енуінің кепілі болып табылады.
Ұсынылған мақала кәсіптік білім беру жүйесіндегі жастардың салауатты өмір салтына бейімдейтін қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ету шеңберінде волонтерлік іс-әрекетті ұйымдастыру және ғылыми-әдістемелік сүйемелдеу тетіктерін зерттеуге арналған ғылыми жоба аясында орындалған.
Мәселенің өзектілігі, жоғары әлеуметтік маңыздылығы авторларға оқушы жастардың салауатты өмір салтын қалыптастырудағы қауіпсіз білім беру ортасын қамтамасыз ететін волонтерлік қызметті ұйымдастыру тұрғысынан болашақ педагог-психологты дайындауды жетілдіру жолдарын анықтауға мүмкіндік берді. Жүргізіліп жатқан жұмыстың табыстылығы аймақтық ерекшеліктерін ескере отырып, әзірленген материалдардың бағдарлануымен байланысты денсаулықты сақтайтын технологияларды тәжірибеде қолдану дағдыларын дамытуға бағыттайды, білім беру мен қоғамдық қолдаудың әлеуметтік институттарының өзара іс-қимылын ұйымдастыруды көздейді.
Зерттеу нәтижелері, олардың негізінде тұжырымдалған ғылыми-әдістемелік ұсыныстар жоғары және орта кәсіптік білім берудің басшылары мен оқытушыларының қызметінде білім беру бағдарламаларын әзірлеуде, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің элективті курстарын жобалауда пайдаланылуы мүмкін, психологиялық-педагогикалық бағыт бойынша бакалаврларды, магистранттарды және докторанттарды дайындауда, жоғары мектеп пен колледж тәжірибесінде, әлеуметтік тәрбие институттары қызметінде, сондай-ақ жоғары оқу орындары мен колледждердің оқытушыларының біліктілігін арттыру курстарында пайдалануға болады.
Әдебиеттер тізімі
Послание Главы государства К.К. Токаева народу Казахстана «Справедливое государство. Единая нация. Благополучное общество». 2022 г. [Electronic resource]. URL: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-181130 (date of access: 22.01.2023).
Государственная программа развития здравоохранения на 2020–2025 // Казахстанская правда. – 2020, январь. – №10(29137).
Рубцов В.В. Технология оценки образовательной среды школы. – М.: Пресс, 2010. – 150 с.
Безопасная образовательная среда: психолого-педагогические основы формирования, сопровождения и оценки / под ред. И.А. Баевой. – СПб.: ЛОИРО, 2014. – 269 с.
Жданов С.В. Безопасность образовательной среды: состояние и проблемы // Дискурс. –2017. – №4. – С. 44–51.
Suleimanova G.K., Pulatova G.Sh. Problems of development of culture of healthy lifestyle of students in the educational space. [Electronic resource]. URL: https://www.elibrary.ru/contents.asp?issueid=1443376 (date of access: 16.11.2022).
Дети Казахстана: Статистический сборник / глав. ред. Ю.В. Оксамитный, Н.С. Айдапкелов. – Астана, 2017. – 122 с.
Абдрахманова Ш.З., Ахметов В.И., Адаева А.А., Слажнева Т.И. Факторы, формирующие здоровье и благополучие детей и подростков Казахстана. Национальный отчет. – Нур-Султан: Национальный центр общественного здравоохранения, 2019. – 150 с.
Чиркина С.Э., Ахмеров Р.А., Бажин К.С., Царева Э.В. Основы формирования психологически безопасной образовательной среды: учебно-методическое пособие. – Казань: Бриг, 2015. – 136 с.
Безопасность образовательной среды: психологическая оценка и сопровождение: Сборник научных статей / под ред. И.А. Баевой, О.В. Вихристюк, Л.А. Гаязовой. – М.: МГППУ, 2013. – 304 с.
Tusseyev M., Torybayeva J., Ibragim K., Gurbanova A., Nazarova G. Ensuring the safety of learning and teaching environments // World Journal on Educational Technology: Current Issues. – 2021. – Vol.13, Issue 4. – P. 1029–1039. DOI: https://doi.org/10.18844/wjet.v13i4.6299
Айданалиева Н.А., Ли Э.Н., Жандауова Ш.Е. Волонтерство как фактор развития гражданского самосознания студентов // Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Педагогические науки». – 2020. – №2 (66). – С. 154–160.
Рымханова А.Р., Сюи-фу-шин Н.В. Волонтерская деятельность студентов как средство развития инклюзивного образования // Международный журнал экспериментального образования. – 2020. – №3. – С. 37–41.
Бородаева Г.Г., Руднева И.А. Волонтерская деятельность как фактор формирования личности студента // Современные проблемы науки и образования. – 2014. – №4. [Electronic resource]. URL: https://science-education.ru/ru/article/view?id=14037 (date of access: 16.11.2022).
Аналитический доклад о волонтерстве в Республике Казахстан в 2021 году. По результатам работы сети фронт-офисов волонтеров. – Нур-Султан, 2021 [Electronic resource]. URL: https://qazvolunteer.kz/uploads/0e/75/Analiticheskiy_doklad_po_volonyotrstvu_v_RK_2021.pdf (date of access: 16.11.2022).
Тусеев М.Е., Торыбаева Ж.З., Собкин В.С. Білімдік ортаның психологиялық қауіпсіздігі маңызды педагогикалық мәселе ретінде // Торайғыров университетінің Хабаршысы, Педагогикалық сериясы. – 2022. – №3. – Б. 349–357.
REFERENCES
Poslanie Glavy gosudarstva K.K. Tokaeva narodu Kazahstana «Spravedlivoe gosudarstvo. Edinaia nacia. Blagopoluchnoe obshestvo» [Message of the Head of State K.K. Tokayev to the people of Kazakhstan “A Just State. United nation. Prosperous Society"]. 2022 g. [Electronic resource]. URL: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-181130 (date of access: 22.01.2023). [in Russian]
Gosudarstvennaia programma razvitia zdravoohranenia na 2020–2025 gody [State program for the development of health care for 2020–2025] // Kazahstanskaia pravda. – 2020. –ianvar. – №10(29137). [in Russian]
Rubcov V.V. Tehnologia ocenki obrazovatelnoi sredy shkoly [Technology for assessing the educational environment of the school]. – M.: Press, 2010. – 150 s. [in Russian]
Bezopasnaia obrazovatelinaia sreda: psihologo-pedagogicheskie osnovy formirovania, soprovojdenia i ocenki [Safe Educational Environment: Psychological and Pedagogical Foundations of Formation, Maintenance and Evaluation] / Pod red. I.A. Baievoi. – SPb.: LOIRO, 2014. – 269 s. [in Russian]
Jdanov S.V. Bezopasnost obrazovatelnoi sredy: sostoianie i problemy [Safety of the educational environment: state and problems] // Diskurs. – 2017. – №4. – S. 44–51. [in Russian]
Suleimanova G.K., Pulatova G.Sh. Problems of development of culture of healthy lifestyle of students in the educational space. [Electronic resource]. URL: https://www.elibrary.ru/contents.asp?issueid=1443376 (date of access: 16.11.2022)
Deti Kazahstana: Statisticheski sbornik [Children of Kazakhstan: Statistical collection] / Glav. red. Iu.V. Oksamitnyi, N.S. Aydapkelov. – Astana, 2017. – 122 s. [in Russian]
Abdrahmanova Sh.Z. Abdrahmanova Sh.Z., Ahmetov V.I., Adaieva A.A. , Slajneva T.I. Faktory, formiruiushie zdorovie i blagopoluchie detei i podrostkov Kazahstana. Nacionalnyi otchet [Factors shaping the health and well-being of children and adolescents in Kazakhstan. National Report]. – Nur-Sultan: Nacionalnyi centr obshestvennogo zdravoohranenia, 2019. – 150 s. [in Russian]
Chirkina S.Ie., Ahmerov R.A., Bajin K.S., Careva Ie.V. Osnovy formirovania psihologicheski bezopasnoi obrazovatelnoi sredy: uchebno-metodicheskoe posobie [Fundamentals of the formation of a psychologically safe educational environment: a teaching aid]. – Kazan: Brig., 2015. – 136 s. [in Russian]
Bezopasnost obrazovatelnoi sredy: psihologicheskaia ocenka i soprovojdenie: Sbornik nauchnyh statei [Safety of the educational environment: psychological assessment and support: Collection of scientific articles] / Pod red. I.A. Baievoi, O.V. Vihristiuk, L.A. Gayazovoi. – M.: MGPPU, 2013. – 304 s. [in Russian]
Tusseyev M., Torybayeva J., Ibragim K., Gurbanova A., Nazarova G. Ensuring the safety of learning and teaching environments // World Journal on Educational Technology: Current Issues. – 2021. – Vol.13, Issue 4. – P. 1029–1039. DOI: https://doi.org/10.18844/wjet.v13i4.6299
Aydanalieva N.A., Li Ie.N., Jandauova Sh.Ie. Volonterstvo kak faktor razvitia grajdanskogo samosoznania studentov [Volunteering as a factor in the development of students' civic consciousness] // Vestnik KazNPU imeni Abaia, seria «Pedagogicheskie nauki». – 2020. –№2 (66). – S. 154–160. [in Russian]
Rymhanova A.R., Siui-fu-shin N.V. Volonterskaia deiatelnost studentov kak sredstvo razvitia inkliuzivnogo obrazovania [Volunteer activity of students as a means of developing inclusive education] // Mejdunarodnyi jurnal eksperimentalnogo obrazovania. – 2020. – №3. –S. 37–41. [in Russian]
Borodaieva G.G., Rudneva I.A. Volonterskaia deiatelnost kak faktor formirovania lichnosti studenta [Volunteer activity as a factor in the formation of the student's personality // Sovremennye problemy nauki i obrazovania. – 2014. – №4. [Electronic resource]. URL: URL:https://science-education.ru/ru/article/view?id=14037 (date of access: 16.11.2022). [in Russian]
Analiticheski doklad o volonterstve v Respublike Kazahstan v 2021 godu. Po rezultatam raboty seti front-ofisov volonterov [Analytical report on volunteering in the Republic of Kazakhstan in 2021. According to the results of the work of the network of front offices of volunteers]. - Nur-Sultan, 2021. [Electronic resource]. URL: https://qazvolunteer.kz/uploads/0e/75/Analiticheskiy_doklad_po_volonyotrstvu_v_RK_2021.pdf (date of access: 16.11.2022). [in Russian]
Tuseiev M.O., Torybaeva J.Z., Sobkin V.S. Bilimdik ortanyn psihologiyalyq qauipsizdigi manyzdy pedagogikalyq masele retinde [Psychological safety of the educational environment as an important pedagogical problem // Toraigyrov universitetinin Habarshysy, Pedagogikalyq seriasy. – 2022. – №3. – B. 349–357. [in Kazakh]
