Kierkegaard ve Şakarim’in Felsefi Anlayışında Ahlak ve Aşk Fenomeni

9 5

Özet

Makalede, dinî-felsefî düşüncenin iki temsilcisi – Danimarkalı düşünür Søren Kierkegaard ile Kazak filozof Şakarim Kudaiberdiulı’nın (Şekerim Kudaiberdiev) dünya görüşlerinde ahlak ve sevgi kavramlarının içeriği ve anlamı karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Kierkegaard’ın varoluşçu yaklaşımındaki bireysel sorumluluk, günah, inanç ve sevgi fenomenleri aracılığıyla ahlaki varoluşu tanımlama çabası, Şakarim’in vicdan öğretisi ve “sevgi ve adalet insanlığın temelidir” şeklindeki düşüncesiyle örtüşmektedir. Her iki düşünür de ahlaki temeli akılcı uslamlamadan değil, içsel ruhani derinlikten ve insan ile Tanrı arasındaki ilişkiden aramaktadır. Kierkegaard ve Şakarim’in iman, ahlak ve sevgi anlayışı, Tanrı’ya ve tüm insanlığa duyulan samimi bir duygunun tezahürüdür. İnsandaki tüm erdemli nitelikler bu temelden kaynaklanmaktadır. Makalede ahlak ve sevginin dinî, felsefî ve etik yönleri ile insan varoluşunun anlamını kavramadaki rolü ele alınmaktadır. Kierkegaard’ın varoluşçu yaklaşımı ile Şakarim’in ahlaki doktrini arasındaki paralelliklere, özellikle de yüce değerlerin aranması bağlamında özel bir vurgu yapılmaktadır. Kierkegaard’ın Hristiyan varoluşçuluğu ile Şakarim’in tasavvufî felsefesi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmakta, çağdaş ahlak felsefesi üzerindeki etkileri açısından değerlendirilmektedir. Bu çalışma, felsefe ve dinî etik alanında kültürlerarası diyalogun gelişimine katkı sağlayabilir.