FOLKLORİK YÖNTEMLERLE ÖĞRENCİLERİN YARATICI YETENEKLERİNİ GELİŞTİRMEK
42 56
Anahtar Kelimeler:
folklor, halk edebiyatı, eğitim paradigmaları, meta-konu, eğitim, yaratıcılık, işlevsel okuryazarlık, bilgi dünyası.Özet
Makalenin yazarı, folklor türünü öğreterek öğrencilerin yaratıcı yeteneklerinin gelişimi yönünde öğrenme ve öğrenme sürecinin verimli organizasyonu konularına değinmektedir. Son derece alakalı konuları araştırır ve öğrencilerin bilgi algısı potansiyeli, yaratıcılığı ve kaliteli eğitim araştırmalarıyla ilgili yeni fikirleri zamanın talepleri açısından paylaşır. Folklor türü, modern nesillerin özelliklerini dikkate alarak çalışmanın yanı sıra, sistematik olarak öğrenmelerini sağlayan, ufuklarını derinleştiren kapsamlı bir bilgi kanalıdır. Bu nedenle, üstbilişin kaynak olduğu gerçeğine karar vererek, öğrencilerin yaratıcı arayışlarının ve işlevsel okuryazarlığının geliştirilmesinin de temeli olacaktır.
5-8. sınıflardaki öğrencilerin yaş özelliklerine uygun olarak eğitim paradigmaları, eğitim yöntemleri ve uygulama sonuçları incelenecektir. Folklor türünü öğrenmenin psikolojik ve pedagojik yönlerini ele alır ve bilgiyi özümsemenin yanı sıra, halkın edebi mirasının eğitimde önemi hakkında derin bilgiye dikkat çeker. Folklor türünün değerlerinin öğrencilerin yaratıcılığının ve kişisel niteliklerinin gelişmesindeki rolünü vurgular.
Yazar, ulusal kültürün asil bir kanalı olan folklorik eserlerde kaliteli eğitimin önemi, küreselleşme çağında öğrencilerin sadece ulusal kültürü iyi tanımalarına değil, aynı zamanda onu tanıtmalarına, dünya kültürünün en iyi örnekleri düzeyinde tanımalarına katkıda bulunan pedagojik becerilerin önemini yansıtmaktadır. Bu açıdan amaç, folklor türünü eğitmek, nesiller boyu değerlerini aşılamak ve bu yönde gerçekleşen verimli deneyim arayışlarını tanıtmaktı. Bu, zamanın talebiyle uyumlu bir adımdır. Folklor türünü öğrenme sorununa yeni bir yaklaşıma dayanan, gelecekteki bu konu uzmanlarının arama ve sorumluluğuna yönelik araştırma sonuçlarına dayanan bir makale, folklor, edebiyat çalışmaları üzerine bir araştırmadır.
Referanslar
Әзібаева Б. Мәлік Ғабдуллин – фольклортанушы // Кіт.: Классикалық зерттеулер. Т. 24. – Алматы: Әдебиет әлемі, 2014.– 408 б.
Алтынсарин Ы. Тазабұлақ: Өлеңдер, әңгімелер, очерктер, хаттар. – Алматы: Мазмұндама, 2022. – 164 б.
Ыбраев Ш. Ақ сандық, көк сандық: балалар фольклоры. – Алматы: Жазушы, 1991. – 256 б.
Қасқабасов С. Ойөріс (Фольклор туралы). – Астана: Фолиант, 2017. – 320 б.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы (1960–1970 жж.) // Кіт.: Классикалық зерттеулер. Көптомдық. Т. 15. – Алматы: Әдебиет әлемі, 2013.– 412 б.
Жолдасбекова А.А., Искалиева А.Т., Жолдасбекова Б.А. Студенттердің креативтілігін дамыту мәселесін теориялық талдау // Ясауи университетінің Хабаршысы. – 2024. – №2(132). – Б. 194–203. https://doi.org/10.47526/2024-2/2664-0686.54
Философский энциклопедический словарь / Под ред. А.А. Иванова. – М.: Гардарики, 2004. – 1072 с.
Teaching for Equity: The role of folklore in a time of crisis and opportunity / Guest Editor: S. Morales // Journal of Folklore and Education. – 2020. – Vol. 7. – 161 p.
Creative Texts. Creative Traditions / Guest Editor: Sandy H.L. // Journal of Folklore and Education. – 2021. – Vol. 8. – 189 p.
Лук А.Н. Психология творчества: учебное пособие. – М.: Просвещение, 1998. – 128 с.
Ruth B. Bottigeimer. Illustrations to fairy tales and gender in the real world: Functions, conceptualization and publication // Relief. – 2010. – №4 (2). – P. 142–157.
Virtue D., Vogler K.E. The pedagogical value of folk literature as a cultural resource for teaching social studies: An analysis of Danish folk tales // Journal of Social Research Studies. – 2008. – Т. 32. №1. – P. 28–39.
Мырзабаев А.Б. Оқушылар шығармашылығын дамытуда белсенді оқытудың дидактикалық мүмкіндіктері: автореф. ... пед. ғыл. канд. – Қарағанды, 2004. – 30 б.
Дирксен Л.Г. Преемственность в развитии творческих способностей детей разновозрастного уровня (Изобразительное искусство): дис. ... канд. пед. наук. – Астана, 2004. – 173 с.
Тұрғынбаева Б.А. Мұғалімнің шығармашылық әлеуетін біліктілікті арттыру жағдайында дамыту: теория және тәжірибе. – Алматы, ББЖ КБАРИ, 2005. – 252 б.
Досмамбетова Ш.Б., Садуахасова Г. Ж. Оқу-тәрбие үрдісінде шығармашыл тұлғаны қалыптастыру мәселелері // Молодой ученый. – 2015. – №1.1 (81.1). – С. 98–100.
Рыскельдиева Г.Д., Иманбаева М.Т., Қайыпжанқызы С. Қазақ әдебиеті. Мұғалім кітабы: Жалпы білім беретін мектептің 6-сынып мұғалімдеріне арналған әдістемелік құрал. – Астана: Арман-ПВ, 2023. – 184 б.
Дала фольклорының антологиясы. – Т. 6. – Алматы: Brand book, 2020.– 484 б.
Әуезов М. Фольклор туралы зерттеулер // Кіт.: Классикалық зерттеулер. Көптомдық. Т. 11. – Алматы: Әдебиет әлемі, 2012.– 384 б.
Садырбаев С. Сөз асылы – сөзде (қанатты сөздер және фольклор). – Алматы: Қазақ университеті, 2009. – 292 б.
REFERENCES
Azimbaeva B. Malik Gabdullin – folklortanushy // Kit.: Klassikalyq zertteuler. T. 24. [Malik Gabdullin – folklorist // In: Classical research. Multithreaded. Vol. 24]– Almaty: Adebiet alemi, 2014. – 401 b. [in Kazakh]
Altynsarin Y. Tazabulaq: Olender, angimeler, ocherter, hattar [Tazabulaq: Poems, stories, essays, letters]. – Almaty: Mazmundama, 2022. – 164 b. [in Kazakh]
Ybraev Sh. Aq sandyq, kok sandyq: balalar folklory [White chest, blue chest: children’s folklore]. – Almaty: Jazyshy, 1991. – 256 b. [in Kazakh]
Qasqabasov S. Oyoris (Folklor turaly) [Oyoris (about folklore)]. – Astana: Foliant, 2017. – 320 b. [in Kazakh]
Jumaliev Q. Adebiet teoriasi (1960–1970 jj.) // Kit.: Klassikalyq zertteuler: Koptomdyq [Literary theory (1960-1970.) // In: Classical research. Multithreaded. Vol. 15.]. – Almaty: Ádebiet álemi, 2013. – Т. 15. – 412 b. [in Kazakh]
Joldasbekova A.A., Iskalieva A.T., Joldasbekova B.A. Studentterdin kreativtiligin damytu maselesin teorialyq taldau [Theoretical Analysis of the Problem of Student Creativity Development] // Iasaui universitetinin habarshysy. – 2024. – №2(132). – B. 194–203. https://doi.org/10.47526/2024-2/2664-0686.54 [in Kazakh]
Filosofskiy enciklopedicheskiy slovar [Philosophical encyclopedic dictionary] / Pod red. A.A. Ivanova. – M.: Gardariki, 2004. – 1072 s. [in Russian]
Teaching for Equity: The role of folklore in a time of crisis and opportunity / Guest Editor: S. Morales // Journal of Folklore and Education. – 2020. – Vol. 7. – 161 p.
Creative Texts. Creative Traditions / Guest Editor: Sandy H.L. // Journal of Folklore and Education. – 2021. – Vol. 8. – 189 p.
Luk A.N. Psihologia tvorchestva: uchebnoe posobie. [Psychology of creativity: textbook]. – M.: Prosveshenie, 1998. – 128 s. [in Russian]
Ruth B. Bottigeimer. Illustrations to fairy tales and gender in the real world: Functions, conceptualization and publication // Relief. – 2010. – №4 (2). – P. 142–157.
Virtue D., Vogler K.E. The pedagogical value of folk literature as a cultural resource for teaching social studies: An analysis of Danish folk tales // Journal of Social Research Studies. – 2008. – Т. 32. №1. – P. 28–39.
Myrzabaev A.B. Oqushylar shygarmashylygyn damytuda belsendi oqytudyn didaktikalyq mumkindikteri: avtoref. ... ped. gyl. kand. [Didactic active learning opportunities in developing students’ creativity: abstract]. – Qaragandy, 2004. – 30 b. [in Kazakh]
Dirksen L.G. Preemstvennost v razvitii tvorcheskih sposobnostei detei raznovozrastnogo urovnia (Izobrazitelnoe iskusstvo): dis. ... kand. ped. nauk. [Continuity in the development of creative abilities in children of different age levels (Visual art): dis.] – Astana, 2004. – 173 s. [in Russian]
Turgynbaeva B.A. Mugalimnin shygarmashylyq aleuetin biliktilikti artyru jagdaiynda damytu: teoria jane tajiribe [Development of the creative society for teachers in the field professional development: theory and practice]. – Almaty, BBJ KBARI, 2005. – 252 b. [in Kazakh]
Dosmambetova Sh.B., Saduahasova G.J. Oqu-tarbie urdіsіnde shygarmashyl tulgany qalyptastyry maseleleri [Problems of forming a creative personality in the educational process] // Molodoi uchenyi. – 2015. – №1.1 (81.1). – S. 98–100. [in Kazakh]
Ryskeldieva G.D., Imanbaeva M.T., Qaiypjanqyzy S. Qazaq adebieti. Mugalim kitaby: Jalpy bilim beretin mekteptin 6-synyp mugalimderine arnalgan adistemelik qural [Kazakh literature. A book for teachers: Methodical guide for 6th grade teachers of general education schools]. – Astana: Arman-PV, 2023. – 184 b. [in Kazakh]
Dala folklorynyn antologiasy [Anthology of Steppe folklore]. – Almaty: Brand book, 2020. – T. 6. – 484 b. [in Kazakh]
Auezov M. Folklor turaly zertteuler // Kit.: Klassikalyq zertteuler. Koptomdyq. T. 11. [Reseaches of Folklore // In: Classical studies. Multivolume. Vol. 11]. – Almaty: Adebiet alemi, 2012. – 384 b. [in Kazakh]
Sadyrbaev S. Soz asyly – sozde (qanatty sozder jane folklor) [Word noble-in the word (winged words and folklore)]. – Almaty: Qazaq universiteti, 2009. – 292 b. [in Kazakh]
