Phraseological fragment of the image of the Kazakh , Turkish and English world: national and cultural feature of the concept of “Man”
Keywords:
concept ―Man‖, phraseological phrases, рroverbs, gender criterion, linguoculturologyAbstract
The spiritual core of the article is the study of the concept of ―Man‖ in conjunction with gender issues, which is one of the branches of the conceptual field of the Kazakh, Turkish and English languages. The paremiologically fund of stable expressions and proverbs of the Kazakh, Turkish and English people, which is part of the teaching of linguacultural, characterizes the value of the linguistic means of studying the concept of ―Man‖. They serve as a linguistic tool of interest in identifying the linguistic picture of the world, its valuable content, and cultural stereotypes. They describe the world in linguistic and cultural terms. The main purpose of the article is to study the concept of ―Man‖ through the phraseology and proverbs of the Kazakh, Turkish and English languages, to determine the national and cultural features of the linguistic image of the world. The examples used to make it possible to reconstruct the concept ―Man‖ and to determine the parameters of categorization of concepts in the composition of word combinations expressed in the Kazakh, Turkish and English languages. Popular phraseological phrases and proverbs reveal the image of the national life and knowledge of the Kazakh, Turkish and English people. Their types of multidirectional are analyzed in order to reveal the linguistic picture of the concept ―Man‖. Nomination samples for men are conducted through them. The essence of the selection criterion reveals the linguistic image of the concept ―Man‖.
References
Ахмет Баржақсы баласы «Мың бір мақал; Жиырма үш жоқтау» – Алматы: Қазақстан, 1993. – 96 б.
Шәріпханұлы М. Қазақтың мақал-мәтелдері. Үш томдық Астана: «Мастер По» ЖШС, 2011. – 624.
Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеологиялық сӛздігі. – Алматы, ҚазақССР-нің ―Ғылым‖ баспасы, 1977. ‒ 712 бет
Мехмет Язган. Түрік халқының мақал-мәтелдері мен жұмбақтары. – Алматы: ―Арыс‖ баспасы, 2008. – 304 бет (Türk atasözleri, deyivleri ve bilveceleri. Türkçe-Kazakça KarĢılaĢtırmalı. Hazırlayan: Dr. Mehmet Yazgan)
С. Әлизаде, Ә. Хайдар Баят. Түркі әлемін зерттеу қоры. Стамбул – 1992, 128 б. ISBN 975-498-057-8 (Oğuzname (Emsal-i Mehmedali) XVI.yy.da yazılmıĢ Türk atasözlerı kitabı. Hazırlayan Samed Alizada, eklörle yayına hazırlayan Prof. Dr. Ali Haydar Bayat. Tükr dünyası araĢtırmaları vakfı, Ġstanbul, 1992. – 128 b)
Л. П. Смит. Фразеология английского языка. Москва, ‒ 1959.
Суит Г. Практическое изучение языков. Лондон, Издательство Оксфордского университета, 1964.
Маккей А. Структура идиом в английском языке. ‒ Париж, 1969.
Кеңесбаева Ү. Ағылшынша-қазақша фразеологиялық сӛздік. Астана, 2010. 772 б.
Қазақ әдеби тілінің сӛздігі. Он бес томдық. 5-том/ Құраст. Б. Әбдіқасымов, С. Бизақов, Ә. Жүнісбеков және т.б. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2007. – 752 бет.
Қазақ тілінің түсіндірме сӛздігі/ Т.Жанұзақов. –Алматы: Дайк-Пресс, 2008. –968 б.
Қайдар Ә. Қазақтар ана тілі әлемінде (этнолингвистикалық сӛздік) Адам. – Алматы: Дайк-Пресс, 2009. Т. 1. – 784 б.
Сағидолда Г. Түркі-моңғол дүние бейнесінің тілдік фрагменттері. – Астана: «Сарыарқа» баспасы. 2011. – 304 б.
Türkçe Sözlük. Ġ. Parlatır, N. Gözaydın, H. Zülfikar, T. Aksu 1. A-J. 9 Baskı. Ankara, 1998, 1136 b. (Түрік сӛздігі. И.Парлатир, Н. Гӛзайдын, Х. Зұлфикар, Т. Ақсу. 1 том. А-J. 9 басылым. Анкара, 1998, 1136 б).
Хокинс, Дж. Толковый словарь английского языка Oxford=Oxford Concise School Dictionary: 40 000 слов и выражений / Дж. Хокинс, Э. Делаханти, Ф. Макдональд. – М.: Астрель, АСТ, 2008. – I-IV, 556 c.
Қазақша-ағылшынша сӛздік: 30 000 мыңға жуық сӛз бен сӛз тіркестері қамтылған / Жалпы редакциясын басқарған: Ж. Түймебаев, Г. Сағидолда. – Алматы, ―Қазығұрт‖, 2017. – 440 б.
Lakoff R. Language and Woman`s Place. Cambridge University Press. 1973, 80 p. (Лакоффт Р. Әйелдердің тілі мен орны. ‒ Кембридж университетінің баспасы. 1973, 80 б)
Шоқым Г. Гендерлік лингвистика негіздері. –Алматы: Экономика, 2012. ‒190 б.
References
Ahmet Barjaqsy balasy "Myń bir maqal; Jıyrma úsh joqtaý" – Almaty: Qazaqstan, 1993. – 96 b.
Sháriphanuly M. Qazaqtyń maqal-mátelderi. Úsh tomdyq Astana: "Master Po", 2011. – 624 b.
Keńesbaev I. Qazaq tiliniń frazeologıalyq sózdigi. – Almaty, Qazaqssr-niń "Ǵylym" baspasy, 1977. ‒ 712 b
Mehmet Iazgan. Túrik halqynyń maqal-mátelderi men jumbaqtary. – Almaty: "Arys" baspasy, 2008. – 304 b (Türk atasözleri, deyivleri ve bilveceleri. Türkçe-Kazakça KarĢılaĢtırmalı. Hazırlayan: Dr. Mehmet Yazgan)
S. Álızade, Á. Haıdar Baıat. Túrki álemin zertteý qory. Stambýl – 1992, 128 b. ISBN 975-498-057-8 (Oğuzname (Emsal-i Mehmedali) XVI.yy.da yazılmıĢ Türk atasözlerı kitabı. Hazırlayan Samed Alizada, eklörle yayına hazırlayan Prof. Dr. Ali Haydar Bayat. Tükr dünyası araĢtırmaları vakfı, Ġstanbul, 1992. – 128 b)
Smıt L.P. Aǵylshyn tiliniń frazeologıasy. Máskeý, ‒ 1959
Sweet H. Praktıcheskoe ızýchenıe ıazykov. London, Izdatelstvo Oksfordskogo ýnıversıteta, 1964.
Makkei A. Strýktýra ıdıom v anglııskom ıazyke. ‒ Parıj, 1969.
Keńesbaeva Ú. Aǵylshynsha-qazaqsha frazeologıalyq sózdik. Astana, 2010. 772 b.
Qazaq ádebı tiliniń sózdigi. On bes tomdyq. 5-tom/ Qurastyrǵandar. B. Ábdiqasymov, S. Bızaqov, Á. Júnisbekov jáne t.b. – Almaty: "Arys" baspasy, 2007. – 752 b.
Qazaq tiliniń túsindirme sózdigi / T.Januzaqov. – Almaty: Daık-Pres, 2008. – 968 b.
Qaıdar Á. Qazaqtar ana tili áleminde (etnolıngvıstıkalyq sóz) Adam. – Almaty: Daık-Pres, 2009. T. 1. – 784 b.
Saǵıdolda G. Túrki-mońǵol dúnıe beınesiniń tildik fragmentteri. – Astana: "Saryarqa" baspasy. 2011. – 304 b. ISBN 978-601-7340-17-9.
Türkçe Sözlük. Ġ. Parlatır, N. Gözaydın, H. Zülfikar, T. Aksu 1. A-J. 9 Baskı. Ankara, 1998, 1136 b.
Hokıns, Dj. Tolkovyı slovar anglııskogo ıazyka Oxford=Oxford Concise School Dictionary: 40 000 slov ı vyrajenıı / Dj. Hokıns, E. Delahantı, F. Makdonald. – M.: Astrel, AST, 2008. – I-IV, 556 c.
Qazaqsha-aǵylshynsha sózdik: 30 000 myńǵa jýyq sóz ben sóz tirkesteri qamtylǵan / Jalpy redaksıasyn basqarǵan: J. Túımebaev, G. Saǵıdolda. – Almaty, "Qazyǵurt", 2017. – 440 b.
Lakoff R. Language and Woman`s Place. Cambridge University Press. 1973, 80 p.
Shoqym G. Genderlik lıngvısıka negizderi. – Almaty: Ekonomıka, 2012. ‒ 190 b.
