МЕКТЕП МАТЕМАТИКА КУРСЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТТЕРІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Кілт сөздер:
«Оқушылардың шығармашылық қабілеттері», зерттеушілік қызмет, арнайы тапсырма (есеп), жоғары сынып оқушылары, дағды.Аңдатпа
Мақалада «Оқушылардың шығармашылық қабілеттері» дамыту барысында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін ұйымдастырудың теориялық негіздері мен педагогикалық ерекшеліктері қарастырылған. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дағдыларына ықпал ететін факторлар мен жағдайлар ашылған, құрылымы көрсетілген математикалық оқу процесінде оқушылардың зерттеушілік қызметін ұйымдастыруға лайықты дидактикалық бірліктері мен функциялары қарастырылған. Математиканы оқытуда «шығармашылық» анықтамасы нақтыланған. Жаратылыстану-математикалық бағытындағы оқулықтарға педагогикалық талдау жасалынған және оқулықтардағы артықшылықтар көрсетілген. «Оқушылардың шығармашылық қабілеттері» түсінігі қарастырылған және есептер келтірілген.
Ғылыми зерттеу жұмыстары «№24 М.Шоқай» жалпы орта мектебінде жүргізілді. Зерттеу жұмысын жүргізу кезінде педагогикалық-психологиялық әдебиеттерді талдау, шығармашылық қабілеттерін педагогикалық талдау, бақылау, сауалнама, педагогикалық эксперимент әдістері қолданылды.
Зерттеулер нәтижесінде оқушылардың ізденіс-зерттеушілік, шығармашылық іс-әрекеттерін дамытуға бағытталған ізденіс-зерттеушілік, шығармашылық тапсырмалар құрастырылды. Оқушылардан анонимді емес сауалнама алынды. Зерттеуге 57 оқушы қатысты, олардың 25 пайызы тапсырмаларды толықтай орындай алды. Сауалнама нәтижесін талқылай отырып; қосымша әдебиеттермен жұмыс жасайтын, өз-бетінше ізденіске, шығармашылық жұмысқа қызығушылық білдірген оқушылар тапсырмаларды орындай алғандығы анықталды.
Ғылыми зерттеулер нәтижесі мектеп бағдарламасында алгебра курсын оқытатын математика сала мамандарына оқушылардың ізденіс-зерттеушілік іс-әрекеттерін дамыту үшін ізденіс-зерттеушілік тапсырмаларды көмекші құрал ретінде қолдана алады.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Далингер В.А. Методика обучения математике. Поисково-исследовательская деятельность учащихся: учебник и практикум для вузов /. – 2-е изд., испр. и доп. – Москва: Издательство Юрайт, 2018. – 460 с.
Герасимова Е.А. Поисково-исследовательская деятельности учащихся при обучении алгебре и началам математического анализа // Фундаментальные и прикладные научные исследования. – 2019. – № 3 . – С. 142–145.
Новикова О.А. Развитие исследовательских компетенций учащихся в процессе изучения курса алгебры и начал анализа. // Омский научный вестник. – 2011. – №5 (101). – С. 233-236.
J. Dinet, A. Chevalier, A. Tricot Information search activity: An overview Revue Européenne de Psychologie Appliquée // European Review of Applied Psychology. – 2012. –Vol. 62. – Iss. 2. – P. 49–62
Amir Abdolhossini The Effects of Cognitive and Meta-Cognitive Methods of Teaching in Mathematics Procedia // Social and Behavioral Sciences. – 2012. – Vol. 46. – P. 5894–5899
Sydykhov B., Muratbekova M.А., Daiyrbekov S.S., Issaeva Zh., Burkitbayeva M., Kavakli M., Rizayeva L. Methodology for the Development of Search and Research Skills of Prospective Math Teachers in a Course on Mathematical Physics Equations // Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, Springer Open Journal, Impact Factor. – Turkey, 2017. – №13(11). – Р.7223–7236.
Кенбаева Н.А., Мунарбаева. Д.А. Оқушының өздігінен білім алуын және шығармашылық дағдысын қалыптастыру жолдары / International Scientific and Practical Conference “WORLD SCIENCE” №6 (22), vol.4, June 2017. – Б. 32–35.
Гусев В.А. Психолого-педагогические основы обучения математике. – М.: ООО «Издательский центр «Академия», 2003. – 432 с.
Далингер В.А. Информационно-коммуникационные технологии в организации учебно-исследовательской работы учащихся по математике / Международный журнал экспериментального образования. – 2015. – № 11 (часть 3) – С. 419–422.
Т.П. Куряченко. Формирование приемов поисково-исследовательской деятельности будущих учителей математики в процессе обучение математическому анализу. – Омск, 2006. – 23 с.
REFERENCES
Dalinger V.A. (2018) Metodika obucheniya matematike. Poiskovo-issledovatel'skaya deyatel'nost' uchashchihsya: uchebnik i praktikum dlya vuzov [Methods of teaching mathematics. Search and research activities of students: textbook and workshop for universities]. 460 s. (In Russian)
Gerasimova E.A. (2019) Poiskovo-issledovatel'skaya deyatel'nosti uchashchihsya pri obuchenii algebre i nachalam matematicheskogo analiza [Search and research activities of students in teaching algebra and the beginnings of mathematical analysis]. // Fundamental'nye i prikladnye nauchnye issledovaniya. S. 142–145. (In Russian)
Novikova O.A. (2011) Razvitie issledovatel'skih kompetencij uchashchihsya v processe izucheniya kursa algebry i nachal analiza [Development of research competencies of students in the process of studying the course of algebra and the beginning of analysis]. // Omskij nauchnyj vestnik. S. 233–236. (In Russian)
J. Dinet, A. Chevalier, A. Tricot Information search activity: An overview Revue Européenne de Psychologie Appliquée // European Review of Applied Psychology. – 2012. –Vol. 62. – Iss. 2. – P. 49–62
Amir Abdolhossini The Effects of Cognitive and Meta-Cognitive Methods of Teaching in Mathematics Procedia // Social and Behavioral Sciences. – 2012. – Vol. 46. – P. 5894–5899
Sydykhov B., Muratbekova M.А., Daiyrbekov S.S., Issaeva Zh., Burkitbayeva M., Kavakli M., Rizayeva L. Methodology for the Development of Search and Research Skills of Prospective Math Teachers in a Course on Mathematical Physics Equations // Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, Springer Open Journal, Impact Factor. – Turkey, 2017. – №13 (11). – Р. 7223–7236.
Kenbaeva N.A., Munarbaeva. D.A. (2017) Oqushynyn ozdіgіnen bіlіm aluyn zhane shyg’armashylyq dag’dysyn qalyptastyru zholdary [Ways to develop students' self-education and creative skills]. International Scientific and Practical Conference “WORLD SCIENCE” №6 (22), vol.4. B. 32–35. (In Kazakh)
Gusev V.A. (2003) Psihologo-pedagogicheskie osnovy obucheniya matematike [Psychological and pedagogical foundations of teaching mathematics] «Izdatel'skij centr «Akademiya». 432 s. (In Russian)
Dalinger V.A. (2015) Informacionno-kommunikacionnye tekhnologii v organizacii uchebno-issledovatel'skoj raboty uchashchihsya po matematike [Information and communication technologies in the organization of educational and research work of students in mathematics]. Mezhdunarodnyj zhurnal eksperimental'nogo obrazovaniya. №11 (part 3). 419–422. (In Russian)
Kuryachenko T.P. (2006) Formirovanie priemov poiskovo-issledovatel'skoj deyatel'nosti budushchih uchitelej matematiki v processe obuchenie matematicheskomu analizu [ Formation of methods of search and research activities of future mathematics teachers in the process of teaching mathematical analysis]. Omsk. 23 s. (In Russian)
