TOPLUMCU GERÇEKÇİLİK BAĞLAMINDA ORHAN KEMAL'İN HIKÂYELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Anahtar Kelimeler:
Türk edebiyatı, Orhan Kemal, sosyalist-gerçekçi bakış açısı, yaşam gerçekleri, Cumhuriyet dönemi, metin tahlili.Özet
Çağdaş Türk edebiyatında hikaye türü 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. Orhan Kemal, Cumhuriyet dönemindeki öyküleriyle ünlü Türk edebiyatının gerçekçi yazarlarından biridir. Öykülerinde sosyalist-gerçekçilik yaklaşım hâkimdir. Onun eserlerinde alt ve orta sınıftan insanların yaşamları gerçekçi bir şekilde tanımlanmakla birlikte toplumdaki aksaklıklar dikkatlere sunulmaktadır. Bu bağlamda yazarın gayesi sanat yapmak veya kâr etmek değil, gerçekleri iletmektir.
Bu çalışmada ele aldığımız hikâyeler zihniyet, yapı, tema, dil ve anlatım başlıkları altında tahlil edilerek, metin ve gelenek, metinler arası ilişkiler, anlam ve yorum açısından değerlendirilmiştir. Prof. Dr. Şerif AKTAŞ’ın geliştirdiği metin tahlilinden (teori ve uygulama) hareketle ele aldığımız bu yazımızın amacı, yazar–eser–toplum arasındaki ilişkinin önemini ortaya koymaktır.
Referanslar
Kemal O. Orhan Kemal’in Mektubu // Yeni A Dergisi. – Haziran 1973. – S. 15.
Uğurlu N. Orhan Kemal ve Aydınlık Gerçekçilik // Yeni A Dergisi. – Haziran 1973. – S. 15.
Aktulum K. Metinlerarasılık Görüngüsünde Gerçeklik ya da Metnin Göndergeselliği // Bilig dergisi. – 2018. – №85. – S. 233–256 (SSCI, SCOPUS index).
Есбалаева Р. Композициялық талдауды меңгертудің тиімді жолдары // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2018. – №3. – Б. 74–78.
Aktaş Ş. Anlatma Esasına Bağlı Metinleri Tahlili. Kurgan Edebiyat. – Ankara, 2013. – 220 s. 6. Uğurlu N. Orhan Kemal'in ikbal kahvesi: Anı-roman. –İstanbul: Örgün Yayınevi, 2002. – 477 s. 7. Suchkov B., Çalışlar A. Gerçekçiliğin tarihi. – İstanbul, Doruk Yayımcılık, 2009. – 424 s. 8. Akdere İ., Karadeniz Z. Türkiye solu’nun eleştirel tarihi, 1908–1980. – Т. 31. – Evrensel Basım Yayın, 1996. – 320 s. 9. Narlı M. Orhan Kemal'in romanları üzerine bir inceleme. – Ankara: TC Kültür Bakanlığı, 2002. – 283 s.
Kılıç L. Orhan Kemal’in Hikâyelerinde Şahıslar Kadrosu, (Doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. – Erzurum, 1996. – 109 s.
Orhan K. Ekmek Kavgası. – İstanbul, Tekin Yayınevi, 2003. – 151 s.
