Бастауыш сыныптың қазақ тілі сабақтарында оқытудың интербелсенді құралдарын қолдану
Кілт сөздер:
бастауыш сынып, білім алушы, интербелсенді құралдар, қазақ тілі, бағдарлама, сабақ, болашақ мұғалім.Аңдатпа
. Бүгінгі таңда жалпы білім беретін мектептің мақсаты – білім алушылардың
жеке қабілеттерін ашу. Интербелсенді құралдарға деген қызығушылық қазіргі заманғы
тәжірибені жақсарту қажеттілігінен туындайды. Оқытудың интербелсенді құралдары білім
беру мәселелерін шешуді қамтамасыз етеді. Электрондық ресурстарды білім беру процесіне
енгізу және одан әрі пайдалану мәселесі қазіргі жағдайда ең маңызды мәселелердің бірі
болып табылады. Мақалада бастауыш сыныптың қазақ тілі сабақтарында электрондық білім беру ресурстарын пайдаланудың негізгі аспектілері қарастырылған. Болашақ бастауыш сынып
мұғалімдерінің оқыту процесінде интербелсенді құралдарды пайдалана алу дайындығына
талдау жасалған. Зерттеу мәселесінің жалпы теориялық және әдіснамалық негізі бойынша
оқыту процесінде интербелсенді құралдарды қолдану туралы ғалымдардың ғылыми
еңбектері қарастырылып, интербелсенді құралдардың ерекшелігі мен зерттеудің теориялық
маңыздылығы – бастауыш сыныптағы білім алушылардың сөйлеу дағдыларын дамытуда
оқытудың интербелсенді құралдарын қолданудың педагогикалық шарттары анықталған.
Сонымен қатар, бастауыш мектептегі «Қазақ тілі» пәнін оқыту мақсатына сай болашақ
бастауыш сынып мұғалімдерінің жалпы орта білім беретін мектепте өткен педагогикалық
практиканың нәтижелерін негізге ала отырып, білім алушылардың сөйлеу дағдыларын
дамытуға қойылатын жаңа талаптар мен осы талаптарды іс жүзінде жүзеге асыруда қазақ тілі сабақтарында оқытудың интербелсенді құралдарын қолданудың жеткіліксіз зерттелген
мүмкіндіктері арасындағы негізгі қайшылықтардың анықталғаны баяндалады.
Зерттеу нәтижелерін салыстырмалы талдай отырып, оқытудың интербелсенді
құралдарының көмегімен ұсынылған тапсырмалардың оң динамикасы байқалғандығы
анықталған, зерттеу кезеңдерінің қорытындылары бойынша мәліметтер кестелер арқылы
берілген.
Әдебиеттер тізімі
Бастауыш сыныптарда сөйлеу қызметінің репродуктивтік (тыңдалым мен оқылым) және
продуктивтік (айтылым мен жазылым) түрлерін дамыту бойынша әдістемелік ұсынымдар. –
Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2023. – 64 б.
Виштынецкий Е.И., Вислобоков Н.Ю. Технологии организации интерактивного процесса
обучения // Информатика и образование. – 2014. – №6. – С. 111–114.
Кондакова Г.Б. Развитие речевой деятельности младших школьников с использованием
информационных технологий // Информатика и образование. – 2007. – №2. – С. 21–22.
Помелова М.С. Интерактивные средства обучения в инновационной образовательной
среде // Вестник Московского государственного областного университета МГОУ. Серия
«Педагогика». – 2011. – №4. – С. 177–181.
Электронды оқулық дегеніміз не, онымен қалай жұмыс істеу керек? [Электронды ресурс]. URL:
https://informburo.kz/kaz/elektrondy-ouly-degenmz-ne-onymen-alay-zhmys-steu-kerek-.html (қаралған
күні06.06.2023)
Абубаева А. Электронды оқулықты пайдалану // Информатика негіздері. – 2016. – №4. – Б. 124–
«Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, техникалық және кәсіптік, орта
білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы»
Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы №348 бұйрығы.
[Электронды ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2200029031 (қаралған күні06.06.2023)
Қордабаев Т. Қазақ тіл білімінің қалыптасу, даму жолдары. – Алматы: Рауан, 1995. – 174 б.
Құлжанова Н. Шығармалары (мақалалар, очерктер, педагогикалық ой-пайымдар, аудармалар). –
Алматы: «Ана тілі» баспасы ЖШС, 2014. – 384 б.
Баймұратова Б. Сәбилердің сөздік қоры мен сөз игеру ерекшеліктері жөнінде: пед. ғыл. канд. …
дис. – Алматы, 1976. – 219 б.
Меңдаяхова Қ. Байланыстырып сөйлеуге үйрету арқылы қазақ тілін оқытудың ғылымиәдістемелік негіздері. – Алматы: Alem book, 2021. – 268 б.
Метербаева К.М. Қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін
қалыптастыру (5–7 жас): пед. ғыл. канд. … дис. – Алматы, 2005. – 150 б.
Bayindir T. Kurmaca Metinlerde Bir Kaynak Olarak Kolektif/Geleneksel Anlatı // Turkology. – 2021. –
№3 (107). – S. 9–18. https://doi.org/10.47526/turkology.v3i107.709
Зимняя И.А., Путиловская Т.С. Развитие речи как формирование умения решать
коммуникативные речевые задачи. – М.: Выбор, 2015. – 414 с.
Жұмабаева Ә.Е., Уайсова Г.И., Сәдуақас Г.Т. Қазақ тілі. Жалпы білім беретін мектептің 2-
сыныбына арналған оқулық. 2-бөлім. – Алматы: Атамұра, 2017. – 128 б.
Bastauysh synyptarda soileu qyzmetіnіn reproduktivtіk (tyndalym men oqylym) jane produktivtіk
(aitylym men jazylym) turlerіn damytu boiynsha adіstemelіk usynymdar [Methodological
recommendations for the development of reproductive (listening and reading) and productive
(pronunciation and writing) forms of speech activity in primary grades]. – Astana: Y. Altynsarin
atyndagy Ulttyq bіlіm akademiasy, 2023. – 64 b. [in Kazakh]
Vishtynecki E.I., Vislobokov N.Iu. Tehnologii organizacii interaktivnogo processa obuchenia
[Technologies for organizing an interactive learning process] // Informatika i obrazovanie. – 2014. –
№6. – S. 111–114. [in Russian]
Kondakova G.B. Razvitie rechevoi deiatelnosti mladshih shkolnikov s ispolzovaniem informacionnyh
tehnologi [The development of speech activity of younger schoolchildren using information technology]
// Informatika i obrazovanie. – 2007. – №2. – S. 21–22. [in Russian]4. Pomelova M.S. Interaktivnye sredstva obuchenia v innovacionnoi obrazovatelnoi srede [Interactive
learning tools in an innovative educational environment] // Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo
oblastnogo universiteta MGOU. Seria «Pedagogika». – 2011. – №4. – S. 177–181. [in Russian]
Elektrondy oqulyq degenіmіz ne, onymen qalai jumys іsteu kerek? [What is an electronic textbook,
How to work with it?]. [Electronic resource]. URL: https://informburo.kz/kaz/elektrondy-oulydegenmz-ne-onymen-alay-zhmys-steu-kerek-.html (date of accesss 06.06.2023) [in Kazakh]
Abubaeva A. Elektrondy oqulyqty paidalanu [Using an electronic textbook] // Informatika negіzderі. –
– №4. – B. 124–125. [in Kazakh]
«Mektepke deiіngі tarbie men oqytudyn, bastauysh, negіzgі orta, tehnikalyq jane kasіptіk, orta bіlіmnen
keiіngі bіlіm berudіn memlekettіk jalpyga mіndettі standarttaryn bekіtu turaly» Qazaqstan Respublikasy
Oqu-agartu ministrіnіn 2022 jylgy 3 tamyzdagy №348 buirygy [Order of the Minister of Education of
the Republic of Kazakhstan dated August 3, 2022 No. 348 “On approval of State mandatory standards
of preschool education and training, primary, Basic Secondary, Technical and professional, postsecondary education”]. [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2200029031 (date of
accesss 06.06.2023) [in Kazakh]
Qordabaev T. Qazaq tіl bіlіmіnіn qalyptasu, damu joldary [Ways of formation and development of
Kazakh linguistics]. – Almaty: Rauan, 1995. – 174 b. [in Kazakh]
Quljanova N. Shygarmalary (maqalalar, ocherkter, pedagogikalyq oi-paiymdar, audarmalar) [Works
(articles, essays, pedagogical reflections, translations)]. – Almaty: «Ana tіlі» baspasy JShS, 2014. – 384
b. [in Kazakh]
Baimuratova B. Sabilerdіn sozdіk qory men soz igeru erekshelіkterі jonіnde [About the peculiarities of
vocabulary and word acquisition of children]: ped. gyl. kand. … dis. – Almaty, 1976. – 219 b. [in
Kazakh]
Mendaiahova Q. Bailanystyryp soileuge uiretu arqyly qazaq tіlіn oqytudyn gylymi-adіstemelіk
negіzderі [Scientific and methodological foundations of teaching the Kazakh language through
communication training]. – Almaty: Alem book, 2021. – 268 b. [in Kazakh]
Meterbaeva K.M. Qorshagan duniemen tanystyru arqyly balalardyn bailanystyryp soileuіn qalyptastyru
(5–7 jas) [Formation of children's communicative speech through familiarization with the world around
them (5-7 years)]: ped. gyl. kand. … dis. – Almaty, 2005. – 150 b. [in Kazakh]
Bayindir T. Kurmaca Metinlerde Bir Kaynak Olarak Kolektif/Geleneksel Anlatı [Collective/Traditional
Narrative as a Source in Fictional Texts] // Turkology. – 2021. – №3 (107). – S. 9–18.
https://doi.org/10.47526/turkology.v3i107.709 [in Turkish]
Zimniaia I.A., Putilovskaia T.S. Razvitie rechi kak formirovanie umenia reshat kommunikativnye
rechevye zadachi [Speech development as the formation of the ability to solve communicative speech
problems]. – M.: Vybor, 2015. – 414 s. [in Russian]
Jumabaeva A.E., Uaisova G.I., Saduaqas G.T. Qazaq tіlі. Jalpy bіlіm beretіn mekteptіn 2-synybyna
arnalgan oqulyq. 2-bolіm [Kazakh language. Textbook for the 2nd grade of a comprehensive school.
Part 2]. – Almaty: Atamura, 2017. – 128 b. [in Kazakh]
