Биотехнология пәніндегі тәжірибелік сабақтар арқылы болашақ педагог-биологтардың зерттеу дағдыларын қалыптастыру
Кілт сөздер:
іріктеу әдісі, теориялық білім, студенттер, вегетативті көбейту, әдіснама, дедуктивті әдіс, зерттеушілік дағды.Аңдатпа
Бұл мақалада жоғары оқу орнындағы биолог студенттеріне зертханалық
сабақтар арқылы зерттеу дағдыларын жетілдіру жұмыстары қарастырылған.
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің ботаникалық
бағында 3-курс биолог студенттерге іріктеу әдісін қолдана отырып, алма сұрыптарының экобиологиялық ерекшеліктерін анықтаудың теориялық негіздемесі жасалынып, оқу үдерісінде қолданыс тапты. Зерттеу жұмыстарының нәтижесінде алма сұрыптарын вегетативті көбейту зертхана жағдайындағы оңтайлы әдісі болып танылды. Бұл бағытта ғылыми зерттеу жұмыстарына таңдап алынған (топтарға бөлінген) студенттерге теориялық білім ұсынылып, одан соң пысықтау мақсатында сауалнама алынды. Білімді меңгеру 65% құраса, жұмыстың соңындағы қайта алынған сауалнамада бұл көрсеткіш зерттеу жұмыстарына қатысқан екі топтың әрқайсысы өздері таңдап алған сұрыптарды 20%-ға артып, 85%-ды құрағанын көруге болады. Зерттеу жұмыстарына қатысқан екі топтың әрқайсысы өздері таңдап алған тәжірибелік тапсырмаларды орындап, талдау жұмыстарын жүргізді. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей студенттер вакцинациялау көшеттердің жақсы өнім беруіне оң әсер ететіндігін анықтап, зерттеушілік дағдысын қалыптастырды. Зерттеушілік дағдыны қалыптастыру барысында көп жағдайда іс-әрекеттегі зерттеумен тәжірибелік жұмысты жасау барысындағы зерттеудің ықпалы көп болды. Зерттеу жұмысы зертханалық жұмыстарды орындау барысында 3 тәжірибелік жұмысқа қолдану реті қаралды, сондай-ақ зертханалық жұмыстың биотехнология пәнін оқыту сапасына оң әсері туралы ақпарат ұсынылды. Қазаіргі жаһандану заманының талабына сай STEM технологиясын қолданып, білім алушылардың істәжірибелік қабілеттерін, сонымен қатар нақты зертханаға алдын ала дайындау мүмкіндігі қарастырылды
Әдебиеттер тізімі
Бухарина И.Л., Двоеглазова А.А. Биоэкологические особенности травянистых и древесных
растений в городских насаждениях: монография. – Ижевск: Удмуртский университет, 2010. –
с.
Kossareva O.N., Zharassova D.N., Tolep, N.A. Heat resistance of introduced apple-tree varieties due to
water status and seasonal development under arid conditions of mangistau // EurAsian Journal of
BioSciences. – 2020. – Т. 14. – №2. – P. 2631–2641.
Migicovsky Z., Gardner K.M., Richards C., Thomas Chao C., Schwaninger H.R., Fazio G., Zhong G.-
Y., Myles S. Genomic consequences of apple improvement // Horticulture Research. – 2021. – №9. –
P. 1334–1346.
Акимов А.В. Долгосрочные перспективы роста численности населения мира // Историческая
психология и социология истории. – 2010. – №3 (2). – С. 5–24.
Tompson N. Heart Protection Study Collaborative Group // J. Intern. Med. – 2011. – №4. – Р. 348–358.
Morandi B., Zibordi M., Losciale P., Manfrini L., Bastías R.M., Grappadelli L.C. Apple and peach: A
different role for fruit transpiration? // Acta Horticulturae. – 2012. – №932. – P. 213–218.
Салыбекова Н.Н., Исаев Ғ.И., Айдарханова Б.К., Шынтемирова А.С., Сәулет С. Биологиялық
білім беруде жоба жұмыстарын құру мен қолданудың мүмкіндіктері // Ясауи университетінің
хабаршысы. – 2019. – №4 (114). – Б. 93–103.
Lackmann C., Velki M., Bjedov D., Ečimović S., Seiler T.-B., Hollert H. Commercial preparations of
pesticides exert higher toxicity and cause changes at subcellular level in earthworm Eisenia Andrei //
Environmental Sciences Europe. – 2021. – №12. – P. 232–240.
Черкасов М.Н. Инновационные методы обучения студентов // Инновации в науке. – 2012. – №14
(2). – С. 124–129.10. Арсланов Ш.Д., Арсланов Д.Э. Об особенностях преподавания естественно-научных дисциплин
для различных специальностей в техническом вузе // Современные проблемы науки и
образования. – 2015. – №6. – С. 21–29.
Чурикова Н.Л., Дубровский М.Л., Папихин Р.В., Тарова З.Н., Гонтюрев А Н. Размножение
методом зелёного черенкования новых перспективных клоновых подвоев яблони селекции
Мичуринского ГАУ // Технологии пищевой и перерабатывающей промышленности АПК –
продукты здорового питания. – 2019. – №3. – С. 63–68.
Romankina M.Yu., Kuznetsova N.V., Fedulova Yu.A. Scientific research as an important aspect of
natural science education // Journal of Physics: Conference Series. – 2020. – №1691. – Р. 146–152.
Оказова З.П. Использование биологических задач исследовательского характера в преподавании
биологии в высших учебных заведениях // АНИ: педагогика и психология. – 2018. – №3 (24). – С.
–182.
Buharina I.L., Dvoeglazova A.A. B Bioekologicheskie osobennosti travianistyh i drevesnyh rasteni v
gorodskih nasajdeniah [Bioecological features of herbaceous and woody plants in urban plantings:
monograph]: monografia. – Ijevsk: Udmurtski universitet, 2010. – 184 s. [in Russian]
Kossareva O.N., Zharassova D.N., Tolep, N.A. Heat resistance of introduced apple-tree varieties due to
water status and seasonal development under arid conditions of mangistau // EurAsian Journal of
BioSciences. – 2020. – Т. 14. – №2. – P. 2631–2641.
Migicovsky Z., Gardner K.M., Richards C., Thomas Chao C., Schwaninger H.R., Fazio G., Zhong G.-
Y., Myles S. Genomic consequences of apple improvement // Horticulture Research. – 2021. – №9. –
P. 1334–1346.
Akimov A.V. Dolgosrochnye perspektivy rosta chislennosti naselenia mira [Long-term prospects for
global population growth] // Istoricheskaia psihologia i sociologia istorii. – 2010. – №3 (2): – S. 5–24.
[in Russian]
Tompson N. Heart Protection Study Collaborative Group // J. Intern. Med. – 2011. – №4. – P. 348–358.
Morandi B., Zibordi M., Losciale P., Manfrini L., Bastías R.M., Grappadelli L.C. Apple and peach: A
different role for fruit transpiration? // Acta Horticulturae. – 2012. – №932. – P. 213–218.
Salybekova N.N., Isaev G.I., Aidarhanova B.K., Shyntemirova A.S., Saulet S. Biologiialyq bіlіm berude
joba jumystaryn quru men qoldanudyn mumkіndіkterі [Possibilities of creating and using design works
in biological education] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2019. – №4 (114). – B. 93–103. [in
Kazakh]
Lackmann C., Velki M., Bjedov D., Ečimović S., Seiler T.-B., Hollert H. Commercial preparations of
pesticides exert higher toxicity and cause changes at subcellular level in earthworm Eisenia Andrei //
Environmental Sciences Europe. – 2021. – №12. – P. 232–240.
Cherkasov M.N. Innovacionnye metody obuchenia studentov [Innovative methods of teaching students]
// Innovacii v nauke. – 2012. – №14 (2). – S. 124–129. [in Russian]
Arslanov Sh.D., Arslanov D.E. Ob osobennostiah prepodavania estestvenno-nauchnyh disciplin dlia
razlichnyh specialnostei v tehnicheskom vuze [About the peculiarities of teaching natural science
disciplines for various specialties at a technical university] // Sovremennye problemy nauki i
obrazovania. – 2015. – №6. – S. 21–29. [in Russian]
Churikova N.L., Dubrovski M.L., Papihin R.V., Tarova Z.N., Gontiurev A.N. Razmnojenie metodom
zelionogo cherenkovania novyh perspektivnyh klonovyh podvoev iabloni selekcii Michurinskogo GAU
[Propagation by the method of green cuttings of new promising clone rootstocks of apple trees selected
by Michurinsky GAU] // Tehnologii pishevoi i pererabatyvaiushei promyshlennosti APK – produkty
zdorovogo pitania. – 2019. – №3. – S. 63–68. [in Russian]
Romankina M.Yu., Kuznetsova N.V., Fedulova Yu.A. Scientific research as an important aspect of
natural science education // Journal of Physics: Conference Series. – 2020. – №1691. – Р. 146–152.
Okazova Z.P. Ispolzovanie biologicheskih zadach issledovatelskogo haraktera v prepodavanii biologii v
vysshih uchebnyh zavedeniah [The use of biological research tasks in the teaching of biology in higher
educational institutions] // ANI: pedagogika i psihologia. – 2018. – №3 (24). – S. 180–182. [in Russian]
