БОЛАШАҚ МАТЕМАТИКА МҰҒАЛІМДЕРІН ДАЯРЛАУ ҮДЕРІСІНДЕГІ ГЕОМЕТРИЯЛЫҚ САЛУ ЕСЕПТЕРІН ОҚЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУ
Кілт сөздер:
геометрия, салу есептері, «Жанды геометрия», тәжірибелік жұмыстар, болашақ математика мұғалімі, компьютерлік технология.Аңдатпа
Мақалада педагогикалық ЖОО-да болашақ математика мұғалімдерін даярлау үдерісінде ақпараттық-коммуникациялық технология (АКТ) құралдарын қолданып геометриялық салу есептерін оқытуды жетілдіру мәселесі қарастырылады. Айқындау эксперименті барысында геометриялық салу есептерін оқытудағы әдістемелік проблемалар анықталып, оны шешудің жолдарының бірі ретінде – болашақ математика мұғалімдерін геометриялық салу есептерін оқытуда қолданбалы ақпараттық-компьютерлік ресурстарды қолдануға әдістемелік даярлау қажеттігі негізделген. Геометрия курсын оқытуда қолдануға арналған ақпараттық-компьютерлік технологиялар мен бағдарламаларға талдау жасалып, геометриялық салу есептерін шығаруда «Жанды геометрия» («Живая геометрия», 2005 жылы қолданысқа енгізілген ресейлік өнім) бағдарламасын пайдаланудың тиімділігі көрсетілген. Білім алушылардың геометрия пәніне және салу есептерін шығаруға деген қызығушылықтары артып, барлық жұмыстарды болашақта пайдалану үшін электронды форматта сақтай алады. Тақырыпты оқып-үйрену кезінде бағдарламадағы құрал-саймандар көмегімен фигураларды салуға және осы суреттерді есептерді шығаруда қолдануға, геометриялық фигуралардың қасиеттерін тұжырымдау, геометриялық денелерді модельдеуге қолдана білу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.
Авторлар берілген мақалада зерттеу тақырыбы бойынша мемлекеттік бағдарламалар мен тұжырымдамаларға, отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріне, білім алушыларға жүргізілген онлайн сауалнама мен әңгімелесу нәтижелеріне талдау жүргізген. Математика білім беру бағдарламасында білім алушы 54 студент педагогикалық экспериментке қатыстырылып, нәтижелері толық көрсетілген. Эксперимент нәтижесі көрсеткендей, сабақта «Жанды геометрия» бағдарламасын қолданғаннан кейін білім алушылар танымдық және практикалық қызметін реттеп отыратын белгілі бір жеке субъективтік тұрғыдан танылды, теориялық білімінің, практикалық дағдыларының жоғарылауы анықталды. Салу есептерін оқытуда «Жанды геометрия» бағдарламасын қолдану білім беруді нәтижелі, тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік беріп, болашақ математика мұғалімдерінің әдістемелік даярлығы көрсеткішінің артатындығы математикалық-статистикалық әдістермен дәлелденді.
Әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020–2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы №988 қаулысы. [Электронды ресурс]. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900000988 (қаралған күні: 11.10.2022)
Рахымбек Д., Мадияров Н.К. Геометриялық салу есептері. – Алматы: Эверо, 2015. – 85 б.
Ташимова А.Л. Болашақ мұғалімдерді ақпараттық компьютерлік технологияны кәсіби іс-әрекеттерде пайдалануға даярлау: пед. ғыл. канд. ... дисс. – Астана, 2010. – 176 б.
Жайдақбаева Л.Қ. Негізгі мектепте планиметрия курсын оқытуды ақпараттық технология негізінде жетілдіру әдістемесі: пед. ғыл. канд. ... дисс. – Астана, 2009. – 170 б.
Angell C., Guttersrud О., Henriksen E., Isnes A. Physics: frightful, but fun. “Pupils and teachers” views of physics and physics teaching // Science Education. – 2004. – №88 (5). – Р. 683–706.
Klein P., et al. Classical Experiments revisited: Smartphone and Tablet PC as Experimental Tools in Acoustics and Optics // Physics Education. – 2014. – №49 (4). – Р. 412–418.
Панюкова С.В. Концепция реализации личностно-ориентированного обучения при использовании информационных и коммуникационных технологий. – М.: Изд-во ИОСО РАО, 1998. – 120 с.
Реан А.А. Психология личности. – Санкт-Петербург: Питер, 2017. – 286 с.
José Carlos Pinto Leivas, Anne Desconsi Hasselmann Bettin. Teorema de pitagoras e o fractal arvore pitagorica: Um experiment no Ensino fundamental // Brazilian Journal of Education, Technology and Society (BRAJETS) // Br. J. Ed., Tech. Soc. – 2018. Jul.-Sep. – v.11, n.3. – P. 444–457.
Дубровский В.Н., Лебедева Н.А., Белайчук О.А. 1С: Математический конструктор – новая программа динамической геометрии // Компьютерные инструменты в образовании. –2007. – №3. – С. 47–56.
Дубровский В.Н. Стереометрия с компьютером // Компьютерные инструменты в образовании. – 2003. – №6. – С. 3–11.
Михалкидо К.С., Хабаров С.К. КОМПАС-3DV6. Практическое руководство. – М.: ООО «Бином-Пресс», 2004. – 288 с.
Аленова С.А. Планиметрия курсын оқытуда «GeoGebra» бағдарламасын қолданудың шарттары мен механизмдері. [Электронды ресурс]. URL: https://ustaz.kz/materials/word/planimetriya_kyrsyn_oqytyda_geogebra_bagdarlamasyn_qoldanydyng_sarttary_men_mehanizmderi-286055.html (қаралған күні: 11.10.2022)
Савельева И. Среда «Живая геометрия» // Компьютер на уроке математики. – 2010. – №15. – С. 17–24.
REFERENCES
Qazaqstan Respublikasynda bіlіm berudі jane gylymdy damytudyn 2020–2025 jyldarga arnalgan memlekettіk bagdarlamasyn bekіtu turaly Qazaqstan Respublikasy Ukіmetіnіn 2019 jylgy 27 jeltoqsandagy №988 qaulysy [The state program of development of education and science in the Republic of Kazakhstan for 2020–2025]. [Electronic resource]. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900000988 (qaralgan kunі: 11.10.2022) [in Kazakh]
Rahymbek D., Madiiarov N.K. Geometriialyq salu esepterі [Geometric construction problems]. – Almaty: Evero, 2015. – 85 b. [in Kazakh]
Tashimova A.L. Bolashaq mugalіmderdі aqparattyq kompiuterlіk tehnologiiany kasіbi іs-areketterde paidalanuga daiarlau [Training future teachers to use information computer technology in professional activities]: ped. gyl. kand. ... diss. – Astana, 2010. – 176 b. [in Kazakh]
Jaidaqbaeva L.Q. Negіzgі mektepte planimetriia kursyn oqytudy aqparattyq tehnologiia negіzіnde jetіldіru adіstemesі [Methodology of improving the teaching of the planimetry course in the primary school based on information technology]: ped. gyl. kand. ... diss. – Astana, 2009. – 170 b. [in Kazakh]
Angell C., Guttersrud O., Henriksen E., Isnes A. Physics: frightful, but fun. “Pupils and teachers” views of physics and physics teaching // Science Education. – 2004. – №88 (5). – R. 683–706.
Klein P., et al. Classical Experiments revisited: Smartphone and Tablet PC as Experimental Tools in Acoustics and Optics // Physics Education. – 2014. – №49 (4). – R. 412–418.
Panjukova S.V. Koncepciia realizacii lichnostno-orientirovannogo obucheniia pri ispolzovanii informacionnyh i kommunikacionnyh tehnologiy [The concept of implementing personality-oriented learning using information and communication technologies]. – M.: Izd-vo IOSO RAO, 1998. – 120 s. [in Russian]
Rean A.A. Psihologiia lichnosti [Personality psychology]. – Sankt-Peterburg: Piter, 2017. – 286 s. [in Russian]
José Carlos Pinto Leivas, Anne Desconsi Hasselmann Bettin. Teorema de pitagoras e o fractal arvore pitagorica: Um experiment no Ensino fundamental // Brazilian Journal of Education, Technology and Society (BRAJETS) // Br. J. Ed., Tech. Soc. – 2018. Jul.-Sep. – v.11, n.3. – P. 444–457.
Dubrovskiy V.N., Lebedeva N.A., Belajchuk O.A. 1S: Matematicheskij konstruktor – novaja programma dinamicheskoj geometrii [Mathematical Constructor – a new dynamic geometry program] // Komp'juternye instrumenty v obrazovanii. –2007. – №3. – S. 47–56. [in Kazakh] [in Russian]
Dubrovskiy V.N. Stereometriia s kompiuterom [Computer tools in education] // Kompiuternye instrumenty v obrazovanii. – 2003. – №6. – S. 3–11. [in Russian]
Mihalkido K.S., Habarov S.K. KOMPAS-3DV6. Prakticheskoe rukovodstvo [COMPASS-3D V6. Practical guide]. – M.: OOO «Binom-Press», 2004. – 288 s. [in Russian]
Alenova S.A. Planimetriia kursyn oqytuda «GeoGebra» bagdarlamasyn qoldanudyn sharttary men mehanizmderі [Terms and mechanisms of using “GeoGebra” program in planimetry course teaching]. [Electronic resource]. URL: https://ustaz.kz/materials/word/planimetriya_kyrsyn_oqytyda_geogebra_bagdarlamasyn_qoldanydyng_sarttary_men_mehanizmderi-286055.html (qaralgan kunі: 11.10.2022) [in Kazakh]
Savelieva I. Sreda «Jivaia geometriia» [Living Geometry Environment] // Kompiuter na uroke matematiki. – 2010. – №15. – S. 17–24. [in Russian]
