ЖАҢАРТЫЛҒАН ОҚЫТУ МАЗМҰНЫНДА БОЛАШАҚ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ МҰҒАЛІМДЕРІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК БЕЛСЕНДІЛІГІН ДАМЫТУ
Кілт сөздер:
әлеуметтік белсенділік, жаңартылған білім мазмұны, болашақ дене шынықтыру мұғалімі, оқу процесі, құзыреттілік, әлеуметтік белсенділік функциялары, студент.Аңдатпа
Бұл мақалада жоғары оқу орнындағы білім беру процесінде студент тұлғасының әлеуметтік белсенділігін қалыптастыру мәселесі қарастырылады. Қазіргі студент, яғни болашақ дене шынықтыру мұғалімінің әлеуметтік белсенді позициясын жоғары оқу орнында қалыптастыру проблемасы өзекті болып табылады, өйткені қазіргі кезде мектеп оқушыларын тәрбиелеуде дене шынықтыру мұғалімінің рөлі де басым. Осыған байланысты болашақ дене шынықтыру мұғалімдерінің құзыреттілігіне, олардың жеке және кәсіби қасиеттеріне, спорттық және педагогикалық қызметте адамгершілік жасау қабілетіне, белгілі бір нәрсеге деген көзқараста белсенді болуға қойылатын талаптар, мектеп оқушыларын дене шынықтыруға баулу, студенттерде физикалық жетілдірудің тұрақты әдетін қалыптастыру мәселелері талқылынады.
Жаңаша білім беру жағдайында жоғары білім беру жүйесінде дене шынықтыру пәнінің мұғалімін даярлауда әлеуметтік өзара әрекеттестікті ойдағыдай жүзеге асыру, ұжымдағы өзінің рөлін жүзеге асыру, іскерлік қарым-қатынас орнату, өзіндік траекториясын құру және жүзеге асыру, толыққанды әлеуметтік және кәсіби қызметті қамтамасыз етуде дене дайындығының тиісті деңгейін сақтау талап етілетіндігіне ерекше мән беріледі.
Білім берудің жаңартылған мазмұнына және әлеуметтік белсенділікке ерекше назар аударылады, өзін-өзі ұйымдастыратын жүйенің жүйелік қасиеті ретінде ол студенттің білім беру ортасымен әлеуметтік өзара әрекеттесуі кезінде ішкі энергияның пайда болуын және өзін-өзі анықтауды қамтамасыз ететін құзыреттердің өзара байланысында көрінуі мүмкін. Болашақ дене тәрбиесі мұғалімдерінің әлеуметтік белсенділігінің динамикасы олардың әлеуметтік белсенділікпен байланысты құзыреттерін дамытумен қатар жүретін оқу және кәсіби қызмет процесінде әлеуметтік белсенділік субъектісінің позициясын қалыптастыруда көрінеді.
Жаңартылған оқыту мазмұнында болашақ дене тәрбиесі мұғалімдерінің әлеуметтік белсенділігін дамытудың моделі, жүйесі жолдары мен әдістері көрсетірген. Тәжірибелік-эксперимент жұмыстарының нәтижесінде болашақ дене тәрбиесі мұғалімдерінің әлеуметтік белсенділік деңгейлері анықталады. Мақалада аталмыш зерттеудің нәтижелері талданады.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Маханова Ж.Ж., Зикир Г.Г. Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында жаңа тұрпатты болашақ бастауыш сынып мұғалімін даярлау мәселелері // Молодой ученый. – 2016. – №12.1 (116.1). – С. 40–42.
ISSN-p 2306-7365
ISSN-e 2664-0686
ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №3 (125), 2022
Ануфриев Е.А. Социальный статус и активность личности (Личность как объект и субъект общественных отношений). – М.: Изд-во МГУ, 1990. – 221 с. 3. Петров А.П. Социальная активность: сущность, содержание, критерии // Формирование социально активной личности: сущность, проблемы. – Ч. I. – М.: ВЛАДОС, 1995. – 140 с. 4. Рычков А.К. Некоторые методологические вопросы исследования процесса формирования социально активной личности. – М.: Педагогика, 2001. – 182 с. 5. Сандықбаева Ө.Д. Жастар саясаты ұғымының қалыптасуы және рухани факторлары // «edu.e-history.kz» электрондық журналы. – 2017. – №1(09). 6. Әбдірайымова Г.С. Жастар социологиясы: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2012. –224 б. 7. Ильин Е.П. Психология творчества, креативности, одаренности. – Санкт-Петербург: Питер, 2009. – 395 с. 8. Андринова В. Педагог кадрлардың құзыреттілігін қалыптастыру // Қазақстан мектебі. – 2009. – №4. – Б. 64–66. 9. Жұмашева С.С., Джаулбаев С. Система формирования педагогической компетентности будущего тренера по видам спорта // Поиск. – 2010. – №2. – С. 306–310. 10. Исабекова Г.Б., Абдрахман Г.Қ. Қазіргі жағдайдағы көпмәдениетті құзыреттілік // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2020. – № 3 (117). – Б. 175–186. 11. Жұмашева С.С. Спорттық педагогтің кәсіби құзыреттілігін дамытуда шетел тәжірибесін пайдалану мүмкіндіктері // Білім-Образование. – 2010. – №2 (51). – Б. 27–31.
Jumadullaeva A.A., KonurbaevaS.S., Duanabaeva B.C., Kasymbekov J.A., Isaev M.S. Applying the Findings of Scientific and Pedagogical Research in Values Education // International Elektronic Journal of Mathematics Education (Turkey), ISSN 1306-3030, Scopus (Elsevier). – 2016. SJR 0,380. V. 11. – Iss. 5. – P. 1231–1243.
Ellis Cashmore. Sports culture: An A-Z guide. – London, New York, Routledge, 2002. – XTT. – 482 p.
Akhmetova T.A., Azman M.N.A., Kassymova G.K. Constructivist approach in pedagogical science // Challenges of Science. Issue IV, 2021. – P. 12–17. https://doi.org/10.31643/2021.0215
REFERENCES
Mahanova J.J., Zikir G.G. Bіlіm beru mazmunyn janartu jagdaiynda jana turpatty bolashaq bastauysh synyp mugalіmіn daiarlau maselelerі [Problems of preparing a new type of future primary school teacher in the context of updating the content of Education] // Molodoi uchenyi. – 2016. – №12.1 (116.1). – S. 40–42. [in Kazakh]
Anufriev E.A. Socialnyi status i aktivnost lichnosti (Lichnost kak obiekt i subiekt obshestvennyh otnoshenii) [Social status and activity of the individual (Personality as an object and subject of social relations)]. – M.: Izd-vo MGU, 1990. – 221 s. [in Russian]
Petrov A.P. Socialnaia aktivnost: sushnost, soderjanie, kriterii // Formirovanie socialno aktivnoi lichnosti: sushnost, problemy [Social activity: essence, content, criteria // Formation of a socially active personality: essence, problems]. – Ch. I. – M.: VLADOS, 1995. – 140 s. [in Russian]
Rychkov A.K. Nekotorye metodologicheskie voprosy issledovaniia processa formirovaniia socialno aktivnoi lichnosti [Some methodological issues of the study of the process of formation of a socially active personality]. – M.: Pedagogika, 2001. – 182 s. [in Russian]
Sandyqbaeva O.D. Jastar saiasaty ugymynyn qalyptasuy jane ruhani faktorlary [Formation of the concept of Youth Policy and spiritual factors] // «edu.e-history.kz» elektrondyq jurnaly. – 2017. – №1(09). [in Kazakh]
Abdіraiymova G.S. Jastar sociologiiasy: oqu quraly [Youth sociology: a textbook]. – Almaty: Qazaq universitetі, 2012. – 224 b. [in Kazakh]
Ilin E.P. Psihologiia tvorchestva, kreativnosti, odarennosti [Psychology of creativity, creativity, giftedness]. – Sankt-Peterburg: Piter, 2009. – 395 s. [in Russian]
Andrinova V. Pedagog kadrlardyn quzyrettіlіgіn qalyptastyru [Formation of competencies of teaching staff] // Qazaqstan mektebі. – 2009. – №4. – B. 64–66. [in Kazakh]
Jumasheva S.S., Djaulbaev S. Sistema formirovaniia pedagogicheskoi kompetentnosti budushego trenera po vidam sporta [The system of formation of pedagogical competence of the future sports coach] // Poisk. – 2010. – №2. – S. 306–310. [in Russian]
Isabekova G.B., Abdrahman G.Q. Qazіrgі jagdaidagy kopmadeniettі quzyrettіlіk [Multicultural competence in modern conditions] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2020. – № 3 (117). – B. 175–186. [in Kazakh]
Jumasheva S.S. Sporttyq pedagogtіn kasіbi quzyrettіlіgіn damytuda shetel tajіribesіn paidalanu mumkіndіkterі [Opportunities to use foreign experience in the development of professional competencies of a sports teacher] // Bіlіm-Obrazovanie. – 2010. – №2 (51). – B. 27–31. [in Kazakh]
Jumadullaeva A.A., KonurbaevaS.S., Duanabaeva B.C., Kasymbekov J.A., Isaev M.S. Applying the Findings of Scientific and Pedagogical Research in Values Education // International Elektronic Journal of Mathematics Education (Turkey), ISSN 1306-3030, Scopus (Elsevier). – 2016. SJR 0,380. V. 11. – Iss. 5. – P. 1231–1243.
Ellis Cashmore. Sports culture: An A-Z guide. – London, New York, Routledge, 2002. – XTT. – 482 p.
Akhmetova T.A., Azman M.N.A., Kassymova G.K. Constructivist approach in pedagogical science // Challenges of Science. Issue IV, 2021. – P. 12–17. https://doi.org/10.31643/2021.0215
