Чехов әңгімелерінің қытайдағы таралуы мен прагматикалық бейімделуін зерттеу
16 17
Кілт сөздер:
Чехов әңгімелері, прагматикалық бейімделу, Қытай тіліндегі аударма, Қытайдағы таралуы, аудармадағы мәселелер.Аңдатпа
Антон Чеховтың әңгімелері Қытайда кеңінен танымал болып, қытай тіліне
аудармалары жүз жылдан астам уақыт бойы сұранысқа ие. Оның шығармаларының таралуы
Қытайдың шет тілдерін оқыту саясатының қолдауымен болды, бұл кезде орыс тілі негізгі
шет тілі саналып, осы салада көптеген мамандарды дайындауға мүмкіндік берді. Чехов
шығармаларының тақырыптары сол кездегі Қытайдың әлеуметтік контексіне табиғи түрде
сай келді. Бұған қоса, ғалымдардың белсенді насихаты және оның шығармаларының мектеп
оқулықтарына енгізілуі Чеховтың шығармаларының Қытайда кеңінен таралуына ықпал етті.
Дегенмен, қытай тіліне аударылған шығармалардың көпшілігі бірнеше ондаған жыл бұрын
жасалғандықтан, қазіргі стандарттарға сай келмейді, бұл Чехов шығармаларын қазіргі
оқырмандарға толық түсіндіруді қиындатады.
Осы зерттеуде Чеховтың әңгімелерінің Қытайда таралуы, аудармасы және қабылдануы
қарастырылады, қытай аудармаларындағы прагматикалық бейімдеу стратегиясына ерекше
назар аударылады. Алдымен, Чехов шығармаларының Қытайда таралуының тарихи фоны,
тіл саясатының рөлі, әлеуметтік тақырыптардың сәйкестігі, ғалымдардың үлесі және оның
шығармаларының оқу бағдарламаларына енгізілуі туралы шолу беріледі. Қолданыстағы
қытай аудармаларына сыни талдау арқылы мәтіндердегі тілдік және мәдени бейімдеу
мәселелері анықталады. Мақала аудармалардың сапасын жақсарту қажеттігін көрсетеді, бұл
ретте түпнұсқаға адалдықты сақтап, мәтіндерді қазіргі оқырмандар үшін бейімдеу керек
екенін айтады. Сондай-ақ, орыс тілін оқитындар түсіну дағдыларын жетілдіріп, ал ғалымдар
Чехов шығармаларын академиялық зерттеуді байыту және қытай тіліне аудармалардың
сапасын арттыру үшін инновациялық әдістерді қолдану керектігі ұсынылады. Бұл зерттеу
Чехов шығармаларын Қытайда болашақта аудару үшін пайдалы ұсыныстар береді.
Әдебиеттер тізімі
Новикова А.А., Цзин Ли. О художественных переводах произведений А.П. Чехова в Китае //
Евразийский Союз Ученых. – 2015. – №5-5 (14). – С. 136–139. [Electronic resource]. URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/o-hudozhestvennyh-perevodah-proizvedeniy-a-p-chehova-vkitae/viewer (date of access 23.07.2024)
叶水夫.谈谈契诃夫和他在中国的影响[J]. 世界文学. – 1986. – №01. – P. 274–279. [Electronic
resource]. 3. 李维颐,周泽蘭,张维顺,卢惟庸.如何学习俄语[J].北京师范大学学报(社会科学). – 1957. – №02. – P.
–42. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=ef1ca7f507f293b227ecc7a014e4f26e&site=x
ueshu_se&hitarticle=1(date of access 22.07.2024)
刘芳.契诃夫的小说艺术研究[J].青年文学家. – 2022. – № 11. – P. 92–94. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=1a6408f0ab490j40hy7s0ta06u066767&site=x
ueshu_se&hitarticle=1 (date of access 23.07.2024)
Search-China Knowledge Network (cnki.net). [Electronic resource]. URL: https://cnki.net/index/ (date of
access 23.07.2024)
刘淼,邵青.基于多译本平行语料库的翻译语言特征研究——对契诃夫小说三译本的对比分析[J].
解 放 军 外 国 语 学 院 学 报 . – 2015. – №38(05). – P. 126–133. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=ac7008cc7a089dceb5481f965633181e&site=
xueshu_se (date of access 23.07.2024)
Чехов А.П. Кривое зеркало. [Electronic resource]. URL:
https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%B7
%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE_(%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%BE
%D0%B2) (date of access 17.07.2024)
汝龙译.《契诃夫小说集》人民文学出版社. – 2019. – №01. – 764 p. [Electronic resource]. URL:
https://weread.qq.com/book-detail?type=1&senderVid=37804217&v=efc329107199f830efc3d6c (date
of access 23.07.2024)
Чехов А.П. Толстый и тонкий. [Electronic resource]. URL: https://ilibrary.ru/text/464/p.1/index.html
(date of access 17.07.2024)
汝龙译 . 《 契 诃 夫 小 说 集 》 人 民 文 学 出 版 社 . – 2019. – №1. [Electronic resource]. URL:
https://weread.qq.com/book-detail?type=1&senderVid=37804217&v=efc329107199f830efc3d6c (date
of access 23.07.2024)
朱宪先译，《契诃夫短篇小说集》中国文联出版社. – 2015. – №10. [Electronic resource]. URL:
https://book.douban.com/subject/26893251/ (date of access 23.07.2024)
闫怡红. 契诃夫小说译本风格翻译研究[D].上海外国语大学. – 2014. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=53f94a7e3dab63e7f1d1a67eecc507d4&site=x
ueshu_se&hitarticle=1 (date of access 23.07.2024)
Баторов Ц.В. О особенностях перевода рассказа А.П. Чехова “Смерть чиновника” // Культура.
Духовность. Общество. – 2016. – №24. – С. 122–136.
Novikova A.A., Li C. O hudojestvennyh perevodah proizvedeniy A.P. Chehova v Kitae [About artistic
translations of A.P. Chekhov's works in China] // Evraziyskiy Soiuz Uchenyh. – 2015. – №5-5 (14). – S.
–139. [Electronic resource]. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/o-hudozhestvennyh-perevodahproizvedeniy-a-p-chehova-v-kitae/viewer (date of access 23.07.2024) [in Russian]
Ye Shui Fu. Talking about Chekhov and his influence in China [J] // World Literature. – 1986. – №01. –
P. 274–279. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=1y6m0es0u76r06q04h3w0r90sc345388&site
=xueshu_se&hitarticle=1 (date of access 22.07.2024) [in Chinese]
Li Weiyi, Zhou Zelan, Zhang Weishun, Lu Weiyong. How to learn Russian [J] // Journal of Beijing
Normal University (Social Sciences). – 1957. – №02. – P. 38–42. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=ef1ca7f507f293b227ecc7a014e4f26e&site=x
ueshu_se&hitarticle=1(date of access 22.07.2024) [in Chinese]
Liu Fang. Research on Chekhov's Novel Art [J] // Young Literati. – 2022. – № 11. – P. 92–94.
[Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=1a6408f0ab490j40hy7s0ta06u066767&site=x
Search-China Knowledge Network (cnki.net). [Electronic resource]. URL: https://cnki.net/index/ (date of
access 23.07.2024) [in Chinese]
Liu Miao, Shao Qing. Research on the linguistic features of translation based on parallel corpus of
multiple translations - a comparative analysis of three translations of Chekhov's novels [J] // Journal of
PLA College of Foreign Languages. – 2015. – №38(05). – P. 126–133. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=ac7008cc7a089dceb5481f965633181e&site=
xueshu_se (date of access 23.07.2024) [in Chinese]
Chehov A.P. Krivoe zerkalo [The Uneven Mirror]. [Electronic resource]. URL:
https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%B7
%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE_(%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%BE
%D0%B2) (date of access 17.07.2024) [in Russian]
Translated by Ru Long. Collected Novels of Chekhov People's Literature Publishing House. – 2019. –
№01. – 764 p. [Electronic resource]. URL: https://weread.qq.com/bookdetail?type=1&senderVid=37804217&v=efc329107199f830efc3d6c (date of access 23.07.2024) [in
Chinese]
Chekhov A.P. Tolstyi i tonkiy. [Electronic resource]. URL: https://ilibrary.ru/text/464/p.1/index.html
(date of access 17.07.2024) [in Russian]
Translated by Ru Long. Collected Novels of Chekhov People's Literature Publishing House. – 2019. –
№1. [Electronic resource]. URL: https://weread.qq.com/bookdetail?type=1&senderVid=37804217&v=efc329107199f830efc3d6c (date of access 23.07.2024) [in
Chinese]
Translated by Song Xianxian. A Collection of Chekhov's Short Fiction China Literature Union Press. –
– №10. [Electronic resource]. URL: https://book.douban.com/subject/26893251/ (date of access
07.2024) [in Chinese]
Yan Yihong. Research on the translation of style in Chekhov's novel translation [D]. Shanghai
International Studies University. – 2014. [Electronic resource]. URL:
https://xueshu.baidu.com/usercenter/paper/show?paperid=53f94a7e3dab63e7f1d1a67eecc507d4&site=x
ueshu_se&hitarticle=1 (date of access 23.07.2024) [in Chinese]
Batorov C.V. Ob osobennostiah perevoda rasskaza A.P. Chehova «Smert chinovnika» [About the
peculiarities of the translation of A.P. Chekhov's short story “The Death of an Official”] // Kultura.
Duhovnost. Obshestvo. – 2016. – №24. – S. 122–136. [in Russian]
