Тұрақты даму мүддесі үшін экологиялық білім беру жүйесін бейімдеу
25 24
Кілт сөздер:
экологиялық сауаттылық, тұрақты даму, климаттың өзгеруі, экологиялық мәдениет, экологиялық білім, экологиялық компоненттер, «жасыл» университеттер.Аңдатпа
Мақалада жастардың экологиялық білімін оның барлық деңгейіне бейімдеу, экологиялық білімді тарату және адамзаттың қалыптасқан тұтынушылық мінез-құлқы жағдайында уақтылы болып табылатын қоршаған ортаны қорғаудың практикалық дағдыларын қалыптастыру мүмкіндіктері қарастырылған. Зерттеудің мақсаты – экологиялық мәдениет пен білім беруді кешенді тәсіл ретінде қалыптастырудың негізгі шарттарын айқындау, Қазақстанда қабылданған экологиялық стратегияларды практикалық іске асыру шеңберінде білім беру бағдарламаларының сабақтастығы мен үздіксіздігін нығайту.
БҰҰДБ 2022 жылы ұсынған Қазақстан Республикасы халқының климаттың өзгеруі туралы хабардарлығын зерттеу нәтижелері туралы талдамалық есептің деректерін пайдалана отырып, халықтың қоршаған ортаны қорғаудың маңызды мәселелері бойынша халықтың білім деңгейі, мінез-құлқы және практикалық тәжірибесі айқындалды және бағаланды. Зерттеу нәтижелері сонымен қатар экологиялық білім беруді арттыруға және тұрақты даму мүддесі үшін экологиялық білім беру жүйесін реформалауға бағытталған бағдарламалардың тиімділігін бағалау критерийі болды. Зерттеу Қазақстан халқына экологиялық білім беру контекстінде қоршаған ортаға қатысты қалыптасқан жағдайды анықтауға және жас ұрпақтың экологиялық мәдениеті мен білім деңгейін арттырудың бейімделу шараларын әзірлеуге мүмкіндік берді. Сондай-ақ, «жасыл» университеттердің мақсаттары мен міндеттерін іске асыру үшін шетелдік «көшбасшылар» университеттерінің тәжірибесін «қоршаған орта және тұрақты даму» бағыты бойынша Нархоз университетінің бакалавриат бағдарламаларына бейімдеу мүмкіндіктері зерделенді.
Әдебиеттер тізімі
Бодрунов С.Д. Ноономика: монография. – М.: Изд-во Культурная революция, 2018. – 432 с.
Римский клуб, юбилейный доклад: «Старый Мир обречен. Новый Мир неизбежен!». [Электронный ресурс]. URL: https://aftershock.news/?q=node/601798 (дата обращения 28.12.2023)
Великая хартия европейских университетов. [Электронный ресурс]. URL: http://www.russianenic.ru/int/bol (дата обращения 20.03.2024)
Калелова Г.Ж., Абдиманапов Б.Ш. «Жаратылыстану» пәнін табиғаттағы себеп-салдармен байланыстыра оқытудың тиімділігі // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №4 (126). – Б. 235–246. https://doi.org/10.47526/2022-4/2664-0686.20
Aksut P., Aydin F. Creating digital stories: A case study of Turkish preschool environmental education. ie: inquiry in education // Inquiry in education. – 2021. – Vol.13(2). – Art 13. [Electronic resource]. URL: https://digitalcommons.nl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1301&context=ie (date of access 28.12.2023)
Ayaz E., Doruk O., Sarikaya R. Effect of activity-based environmental education on the environmental identities of classroom pre-service primary school teachers // Review of International Geographical Education Online. – 2021. – Vol. 11(1). – P. 277–295. https://doi.org/10.33403/rigeo.840664
Bardecki M., McCarthy L. Implementation of the bondar report: A reflection on the state of environmental education in Ontario // Canadian Journal of Environmental Education. – 2020. – Vol. 23(3). – P. 113–131.
Corpuz A., San Andres T., Lagasca J. Integration of environmental education (EE) in teacher education programs: Toward sustainable curriculum greening // Problems of Education in the 21st Century. – 2022. – Vol. 80(1). – P. 119–143. https://doi.org/10. 33225/pec/22.80.119
Commitment to the PRME. [Electronic resource]. URL: https://d30mzt1bxg5llt.cloudfront.net/public/uploads/sip-reports/PRME_Final_2023.pdf (дата обращения 22.02.2024)
Двенадцать казахстанских университетов вошли в мировой рейтинг «зеленых» ВУЗов. [Электронный ресурс]. URL: https://eenergy.media/news/24909 (дата обращения 04.01.2024).
Аналитический отчёт о результатах исследования осведомлённости населения Республики Казахстан об изменении климата. ОФ «Десента» - Created with Datawraapper. [Electronic resource]. URL: https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/2022-09/analiticheskiy_otchet_rus.pdf. (дата обращения 13.02.2024)
Сальников В.Г., Тажибаева Т.Л., Полякова С.Е. Зеленый офис учебного заведения: учебное пособие. – Алматы: Қазақ университеті, 2015. – 108 с.
REFERENCES
Bodrunov S.D. Noonomika [Noonomy]: monografia. – M.: Izd-vo Kulturnaia revoliucia, 2018. – 432 s. [in Russian]
Rimskiy klub, iubileinyi doklad: «Staryi Mir obrechen. Novyi Mir neizbejen!» [The jubilee report of the Club of Rome: «The old world is doomed, the New World is inevitable»]. [Electronic resource]. URL: https://aftershock.news/?q=node/601798 (date of access 28.12.2023) [in Russian]
Velikaia hartia evropeiskih universitetov [The Great Charter of European Universities]. [Electronic resource]. URL: http://www.russianenic.ru/int/bol (date of access 20.03.2024) [in Russian]
Kalelova G.J., Abdimanapov B.Sh. «Jaratylystanu» panіn tabigattagy sebep-saldarmen bailanystyra oqytudyn tiіmdіlіgі [Efficiency of Teaching the Subject «Natural Science» in School in Connection with Causes and Effects in Nature] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2022. – №4 (126). – B. 235–246. https://doi.org/10.47526/2022-4/2664-0686.20 [in Kazakh]
Aksut P., Aydin F. Creating digital stories: A case study of Turkish preschool environmental education. ie: inquiry in education // Inquiry in education. – 2021. – Vol.13(2). – – Art 13. [Electronic resource]. URL: https://digitalcommons.nl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1301&context=ie (date of access 28.12.2023)
Ayaz E., Doruk O., Sarikaya R. Effect of activity-based environmental education on the environmental identities of classroom pre-service primary school teachers // Review of International Geographical Education Online. – 2021. – Vol. 11(1). – P. 277–295. https://doi.org/10.33403/rigeo.840664
Bardecki M., McCarthy L. Implementation of the bondar report: A reflection on the state of environmental education in Ontario // Canadian Journal of Environmental Education. – 2020. – Vol. 23(3). – P. 113–131.
Corpuz A., San Andres T., Lagasca J. Integration of environmental education (EE) in teacher education programs: Toward sustainable curriculum greening // Problems of Education in the 21st Century. – 2022. – Vol. 80(1). – P. 119–143. https://doi.org/10. 33225/pec/22.80.119
Commitment to the PRME. [Electronic resource]. URL: https://d30mzt1bxg5llt.cloudfront.net/public/uploads/sip-reports/PRME_Final_2023.pdf (date of access 22.02.2024)
Dvenadcat kazahstanskih universitetov voshli v mirovoi reiting «zelenyh» VUZov [Twelve Kazakhstani universities have entered the world ranking of “green” universities]. [Electronic resource]. URL: https://eenergy.media/news/24909 (date of access 04.01.2024) [in Russian]
Analiticheskiy otchiot o rezultatah issledovania osvedomlionnosti naselenia Respubliki Kazahstan ob izmenenii klimata. OF «Desenta» - Created with Datawraapper. [Analytical report on the results of the study of awareness of the population of the Republic of Kazakhstan about climate change. OF “Desenta” - Created with Datawraapper] [Electronic resource]. URL: https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/2022-09/analiticheskiy_otchet_rus.pdf. (date of access 13.02.2024) [in Russian]
Salnikov V.G., Tajibaeva T.L., Poliakova S.E. Zelenyi ofis uchebnogo zavedenia: uchebnoe posobie [The green office of the educational institution: textbook]. – Almaty: Qazaq universitetі, 2015. – 108 s. [in Russian]