Kazak Halkının Sözel Olmayan İletişim Modelinin Özellikleri
Anahtar Kelimeler:
Sözel olmayan model, lakunize bileĢen, jestler-gerçekler, jestler - tabu, Ulusal Kültür, sözel olmayan araçların sözlüğü, zihniyetÖzet
Bu makalede Kazaklar‟a ait sözsüz iletiĢim modelinin unsurları incelenmiĢtir. Kazak Türkçesinin mantalitesi, ahlak kuralları, yasak im ve iĢaretleriyle birlikte yalnız Kazak kültürüne has “lakuna”(ses boĢluğu) im ve iĢaretler gibi baĢlıca özellikleri kapsayan bir sözsüz iletiĢim modeli verilmiĢtir. Rusça ve Kazak Türkçesindeki sözsüz araçların araĢtırılması sonucunda bir uluslararası iĢaret dilinin bulunmadığı; sözsüz iletiĢimde millî özelliklerin her zaman sözlü iletiĢimle beraber aktarılabildiği belirtilmiĢtir. Makalede sadece Kazak Türkçesine ait bazı sözsüz unsurlar izah edilmiĢtir. Sözsüz araçların araĢtırılması sonucunda baĢka kültürlerde alternatif yasak im ve iĢaretlerin mevcut olmadığı ispat edilmiĢtir. Sözsüz iletiĢimde, belirli iĢaretler veya hareketler, ahlak kuralları çerçevesinde yasak olarak kabul edilir. Millî unsurları taĢıyan birkaç im ve iĢaret, yalnızca Kazak kültürüne has bir anlama sahiptir. Kazak Türkçesinde bulunan im ile iĢaretler birikiminin sosyal yaĢam tarafından belirlendiği ve sadece Kazak Türkçesi konuĢan topluluğa ait olduğu kinetik bir olgu halinde açıklanmıĢtır.
Referanslar
Самовар П.А. Невербальная интеракция. Инокультурная коммуникация. –Бельмонт, 1985. –312 с.
Hall E. T. Cultural Misunderstandings: The French, Germans, and Americans. N.Y.: Anchor, 1984. –S.256
Галичев А.И. Кинесический и проксемический компоненты речевого общения// Дисс. канд…фил.наук. – М., 1987. –189 с.
Крейдлин Г.Е. Невербальная семиотика: Язык тела и естественный язык. ‒ М.: Новое литературное обозрение, 2004. ‒ 584 с.
Колесов В.В. Концепт культуры: образ-понятие-символ // Вестник СПбГУ, Серия 2, История, языкознание, литературоведение. –СПб.: 1992. №3. –с. 30–40.
Туманова А.Б. Языковая картина мира в художественном дискурсе писателя-билингва. Дисс. докт. филол. наук, –Алматы, 2008. –248 с.
Капанадзе Л.А., Красильникова Е.В. Роль жеста в разговорной речи// См. прилож. в кн.: Русская разговорная речь. –М.: Наука, 1973. –257 с.
Воробьева Е.И. Содержание и структура понятия «лингвострановедческая компетенция учителя иностранного языка». – Л., 1999. –65 с.
Момынова Б., Бейсембаева С. Казахско-русский толковый словарь мимики и жестов в казахском языке. –Алматы: Қазақ университеті, 2003. –136 с.
Момынова Б.К. Лидерлер имиджін қалыптастырудағы бейвербалды элементтер мен бағалауыштың лексикалық рӛлі// Тілтаным. – Алматы, 2003. –№ 1. – 14–20 б.
References 1. Samovar P.A. Neverbal'naya interaktsiya. Inokul'turnaya kommunikatsiya. Bel'mont, 1985. –312 s. 2. Hall E. T. Cultural Misunderstandings: The French, Germans, and Americans. N.Y.: Anchor, 1984. –S.256 3. Galichev A.I. Kinesicheskiy i proksemicheskiy komponenty rechevogo obshcheniya// Diss. kand. fil.nauk. –M., 1987. –189 s. 4. Kreydlin G.Ye. Neverbal'naya semiotika: Yazyk tela i yestestvennyy yazyk. ‒M.: Novoye literaturnoye obozreniye, 2004. ‒ 584 s. 5. Kolesov V.V. Kontsept kul'tury: obraz-ponyatiye-simvol // Vestnik SPbGU, Seriya 2, Istoriya, yazykoznaniye, literaturovedeniye. –SPb.: 1992. – №3. –s. 30–40. 6. Tumanova A.B. YAzykovaya kartina mira v khudozhestvennom diskurse pisatelya-bilingva. Diss. dokt. filol. nauk, –Almaty, 2008. – 248 s. 7. Kapanadze L.A., Krasil'nikova Ye.V. Rol' zhesta v razgovornoy rechi// Sm. prilozh. v kn.: Russkaya razgovornaya rech'. – M.: Nauka, 1973. –257 s. 8. Vorob'yeva Ye.I. Soderzhaniye i struktura ponyatiya «lingvostranovedcheskaya kompetentsiya uchitelya inostrannogo yazyka». –L., 1999. –65 s. 9. Momynova B., Beysembayeva S. Kazakhsko-russkiy tolkovyy slovar' mimiki i zhestov na kazakhskom yazyke. –Almaty: Kazakˌ universitetí, 2003. –136 s. 10. Momynova B.K. Liderler imidzhíníң kˌalyptastyrudaġy beyverbaldy elementter men baġalauyshtyң leksikalykˌ rolí // Tíltanym. –Almaty, 2003. № 1. –14–20 b.
