Шароф Бошбековтің «Темир хотин» пьесасының поэтикасы
Кілт сөздер:
Ӛзбек әдебиеті, отбасында әйелдің рӛлі, комедия жанры, ӛмір шындығы, мәтін талдау.Аңдатпа
1980 жылдардағы ӛзбек драматургиясының дамуында бірегей жазушы Шароф Бошбековтің үлесі мол. Оның пьесаларында реалистік кӛзқарас басым екенін аңғаруға болады. Жазушының шығармаларында қоғамдағы олқылықтар юморлық сипаттаулар арқылы тұспалдап кӛрсетілген. Оның драмалық еңбектерінде тарихтың терең қойнауынан гӛрі, заман оқиғалары мен құбылыстары бейнеленген. Сонымен қатар шығармаларында ауылдық елді-мекендер мен шаруа кісілердің тұрмысы сыни тұрғыдан баяндалған. Бұл зерттеуімізде Шароф Бошбековтің «Темир хотин» комедиясын қазіргі таңда түрік әдебиетінде кеңінен қолданылып жүрген заманауи мәтінталдау әдісі арқылы талдап, мәтіннің әдеби құндылығы мен жазушының кӛзқарасын анықтауға тырыстық. Мәтін талдау барысында 1980–1990 жылдар арасындағы ӛзбек елінің саяси және мәдени кӛрінісі, мәтіннің құрылымы, кейіпкер, уақыт пен кеңістік ұғымдарының ӛзара байланысы кешенді түрде сараланды. Сонымен қатар шығарманың тілдік ерекшелігі мен жазылу стилі айшықталды.
Әдебиеттер тізімі
Отабек, Шодман. Дурмон хангомалари. Тулдирилган ва кайта ишланган 5-нашри. -Ташкент: “Sharq”, 2016. - 528 б.
Aktaş, Şerif .Şiir tahlili. Teori – Uygulama. Ankara: Akçağ Yayınları, 2009. –s. 280.
Aktaş, Şerif . Anlatma Esasına Bağlı Edebi Metinlerin Tahlili. Teori ve Uygulama. -Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları, 2013. –s. 220.
Çetin, Nurullah. Roman Çözümleme Yöntemi. 10. Baskı. -Ankara: Öncü Kitap Yayınları, 2011. –s. 304.
Бошбеков, Шароф (yayın yılı belirtilmemiş). Темир хотин (комедия). www.ziyouz.com kutubxonasi. 48 sayfa. -Erişim tarihi: 23.02.2020.
Çetin, Nurullah. Şiir Çözümleme Yöntemi. 13. Baskı. -Ankara: Akçağ Yayınları, 2015. –s. 288.
Yıldız, Naciye. “Türk Dünyası Fıkralarında “Gelin” Olmak” Millî Folklor, Sayı: 130, Yaz 2021, s. 70-83.
Uşenmez, Emek. Modern Özbek Edebiyatı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 19, 2011, s. 463-476.
Ikromova, G. Some phonetic features of Sharof Boshbekov‟s dramas, Scientific journal of the Fergana State University: Vol. 2 , Article 27. 2019. Page 134-136.
Karabulut, Tufan. Gerçeğin Yeniden İnşasında Tiyatroda Gündelik Dilin Kullanımı, Medeniyet Sanat - İMÜ Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, 2020, s. 27-43.
