Әл-Фарабидің саяси-этикалық көзқарастарындағы кейбір философиялық идеялар
Кілт сөздер:
Әл-Фараби, саясат, мемлекет, ізгілік, халық, моральАңдатпа
Бұл мақалада әл-Фарабидің саяси-этикалық кӛзқарастарындағы кейбір философиялық идеялары қарастырылады. Әл-Фараби әлеуметтік-саяси құбылыстарды талдап қана қоймай, сонымен бірге қоғамға және мемлекетке ақылға қонымды әділетті бағытты кӛрсетуге тырысты. Ойшылдың тұжырымдамасы практикалық құндылыққа ие болды және адамзат қоғамының болашағын болжаудың ӛзіндік түрі болып табылды. Әл-Фарабидің саяси философиясының жаңалығы да дәл осы болды. Зерттеудің маңыздылығы негізінен философ ұсынған теориялық принциптер мен ұсыныстарды игеруде жатыр. Әл-Фарабидің әлеуметтік-саяси және әлеуметтік-этикалық идеялары қоғамдағы бақыт пен игілікке жетудің жалпыға бірдей үйлесімге негізделген мінсіз адами бірлікті құру идеясы ретінде қарастырылады және осылайша ӛз уақытының әлеуметтік және моральдық мәселелерін теориялық тұрғыдан шешуге тырысады. Ойшыл саясаттың, мемлекет пен үкіметтің, қоғам мен мемлекеттің пайда болу проблемалары, оларды ұйымдастыру принциптері және мемлекеттік басқару формаларының толықтай дамуын ӛзінің «Қайырымды қала тұрғындарының кӛзқарастары» трактатында кӛрсете білді.
Әдебиеттер тізімі
Назарбаев Н.Ә. Жүз жылға татитын он жыл. –Алматы, Атамұра, 2001. –112 б.
Насимов М. „Әл-Фараби және саясат ғылымы‟ [Электрондық ресурс]. URL https:// abai.kz/public/post/9143
01.2019.
Сагикызы А., Сатершинов Б.М., Молдагалиев Б.Е., Смагулов М.Н., „Synthesis of traditional and islamic values in Kazakhstan‟ // European Journal of Science and Theology. 2015. 217-229 pp.
Саяси ілімдер тарихы // З.С. Гаипов, Ш.М. Жандосова / З.К. Шәукенова мен С.Е. Нұрмұратовтың жалпы редакциясымен. Алматы, ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институты, 192 б.
Әл-Фараби. „Философиялық трактаттар‟. Алматы, Ғылым, 2015. - 395 б.
„Платон философиясы‟ [Электрондық ресурс]. URL https://martebe.kz/platon-filosofiyasy/15.12.2018.
Әл-Фараби. Әлеуметтік-этикалық трактаттар. Алматы, Ғылым, 1975, 400 б.
Момынқұлов Ж.Б. „Әл-Фарабидің дүниетанымындағы діннің алатын орны‟. 09.00.03 – философия тарихы. Философия ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация. Алматы, 2009. 151 б.
Курмангалиева Г.К., „Введение // Философия аль-Фараби и исламская духовность‟. Алматы, Компьютерно-издательский центр Института философии и политологии МОН РК, 2005. –298 с.
„Арабо-мусульманская философия и культура‟ [Электронный ресурс]. URL http://nataufik.com/politicheskij-ideal-al-farabi/‟. 18.10.2018.
„Аль-Фараби. Совершенный град‟, //Ибрагим Т.К., Ефремова Н.В. Мусульманская философия. Фальсафа. Антология. Казань, Аль-Фараби. Философские трактаты‟. Алма-Аты, 2009. –430 с.
„Политические и правовые идеи аль –Фараби‟ [Электронный ресурс]. URL https://helpiks.org/7-22265.html 24.11.2018.
„Политические взгляды аль-Фараби‟[Электронный ресурс]. URL http://[allrefs.net/c13/4ep0e/p8/ 17.11.2018
Джураев Р. З., „Политическая философия Абу Насра ал-Фараби‟. Дис. ... канд. филос. наук : 09.00.03, Душанбе, 2004. –176 c.
Азербаев А.Д., „Онтологическое единство нравственности и политики в философии аль-Фараби‟. Диссертация. Астана, 2017. –150 с.
„Қазақтардың рухани әлемі: әл-Фарабиден Абайға дейін‟, Ұжымдық монография. Алматы, ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институты, 2016. –460 б.
References
Nazarbaev N.Ä. Jüz jylğa tatityn on jyl. –Almaty, Atamūra, 2001.1–112 b.
Nasimov M. „Äl-Farabi jäne saяsat ğylymy‟ [Elektrondyq resurs]. URL https:// abaı.kz/publıc/post/9143 25.01.2019.
Sagikyzy A., SaterĢinov B.M., Moldagaliev B.E., Smagulov M.N., „Synthesıs of tradıtıonal and ıslamıc values ın Kazakhstan‟ // European Journal of Scıence and Theology. 2015. 217-229 pp.
Saяsi іlіmder tarihy // Z.S. Gaipov, ġ.M. Jandosova / Z.K. ġäukenova men S.E. Nūrmūratovtyŋ jalpy redaksiяsymen. Almaty, QR BĞM ĞK Filosofiя, saяsattanu jäne dіntanu instituty, 192 b.
Äl-Farabi. „Filosofiяlyq traktattar‟. Almaty, Ğylym, 2015. - 395 b.
„Platon filosofiяsy‟ [Elektrondyq resurs]. URL https://martebe.kz/platon-fılosofıyasy/15.12.2018.
Äl-Farabi. Äleumettіk-etikalyq traktattar. Almaty, Ğylym, 1975, 400 b.
Momynqūlov J.B. „Äl-Farabidіŋ dünietanymyndağy dіnnіŋ alatyn orny‟. 09.00.03 – filosofiя tarihy. Filosofiя ğylymdarynyŋ kandidaty ğylymi därejesіn alu üĢіn daiyndalğan dissertasiя. Almaty, 2009. 151 b.
Kurmangalieva G.K., „Vvedenie // Filosofiя al-Farabi i islamskaя duhovnost‟. Almaty, Kompterno-izdatelskii sentr Ġnstituta filosofii i politologii MON RK, 2005. –298 s.
„Arabo-musulmanskaя filosofiя i kultura‟ [Elektronnyi resurs]. URL http://nataufık.com/polıtıcheskıj-ıdeal-al-farabı/‟. 18.10.2018.
„Al-Farabi. SoverĢennyi grad‟, //Ġbragim T.K., Efremova N.V. Musulmanskaя filosofiя. Falsafa. Antologiя. Kazan, Al-Farabi. Filosofskie traktaty‟. Alma-Aty, 2009. –430 s.
„Politicheskie i pravovye idei al –Farabi‟ [Elektronnyi resurs]. URL https://helpıks.org/7-22265.html 24.11.2018.
„Politicheskie vzglяdy al-Farabi‟[Elektronnyi resurs]. URL http://[allrefs.net/c13/4ep0e/p8/ 17.11.2018
Djuraev R. Z., „Politicheskaя filosofiя Abu Nasra al-Farabi‟. Dis. ... kand. filos. nauk : 09.00.03, DuĢanbe, 2004. –176 c.
Azerbaev A.D., „Ontologicheskoe edinstvo nravstvennosti i politiki v filosofii al-Farabi‟. Dissertasiя. Astana, 2017. –150 s.
„Qazaqtardyŋ ruhani älemі: äl-Farabiden Abaiğa deiіn‟, Ūjymdyq monografiя. Almaty, QR BĞM ĞK Filosofiя, saяsattanu jäne dіntanu instituty, 2016. –460 b.
