Путь и стиль в сериализации глаголов действия

Авторы

  • Еркан КЫРЫК Университет Самсун
  • Абдуллах ЧИГИЛЬ Университет Невшехира Хаджи Бекташа Вели

Ключевые слова:

Глаголы действия, последовательные глаголы, сериализация, путь, стиль.

Аннотация

Глаголы являются одним из самых основных словарных элементов языка. Эти слова выражают бытие, манеры и движения существ во Вселенной. Однако для того, чтобы выразить движения живых и неживых существ во Вселенной, категория глагола создает синтаксические и семантические ситуации, выполняя некоторые комбинации внутри себя. Потому что многочисленные движения многих существ во Вселенной вызывают появление бесконечных комбинаций. Чтобы выразить это, категория глагола создает внутри себя различные сочетания. Наиболее типичный пример этого наблюдается между глаголами движения, которые представляют собой семантический класс, и последовательные глагольные структуры, которые представляют собой синтаксический и семантический класс.
Хотя были проведены различные исследования глаголов движения, пределы этих глаголов не были определены в турецких исследованиях. Глаголы движения, которые можно рассматривать как глаголы, выражающие перемещение существ во Вселенной, тесно связаны с последовательными глагольными структурами, которые являются синтаксической и семантической категорией. Последовательные глагольные структуры содержат по крайней мере один глагол движения в поверхностной или глубокой структуре. Согласно типологии Талми, эти глаголы движения обозначают "путь", в котором происходит движение, или "стиль", который определяет то, как оно происходит. В данном исследовании обсуждаются роли "пути" и "стиля" в процессе сериализации глаголов движения в турецком контексте.

Биографии авторов

Еркан КЫРЫК, Университет Самсун

Доц. Док., факультет экономики, административных и социальных наук, кафедра турецкого языка и литературы

Абдуллах ЧИГИЛЬ, Университет Невшехира Хаджи Бекташа Вели

Докторант, институт социальных наук, кафедра турецкого языка и литературы. 

Библиографические ссылки

Aydemir, İ. A. Çağdaş Türk Dillerinde Altasıralama Stratejileri. Ankara: Grafiker Yayınları. 2020.

Talmy, L. Lexicalization patterns: Semantic structure in lexical forms. In T. Shopen (Ed.), Language typology and syntactic description (pp. 36–149). Cambridge: Cambridge University Press. 1985.

Levin, B. English Verb Classes and Alternations a Preliminary Investigation, The University of Chicago Press, Chicago and London. 1993.

Bussmann, H. Routledge Dictionary of Language and Linguistics. (Translated and Edited by Gregory P. Trauth and Kerstin Kazzazi), Routledge, London and New York. 2006.

Zekiyev, Z. Tatar Grammatikası II, Morfologiya, (Editör: Z. Zekiyev), Kazan. 2002.

Slobin, D. I. The many ways to search for a frog. In S. Strömqvist & L. Verhoeven (Eds.), Relating events in narrative, volume 2: Typological and contextual perspectives (pp. 219–257). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. 2004.

Aikhenvald, A. Y. “Serial Verb Constructions in Typological Perspective” Serial Verb Constructions: Across-linguistic Typology. (Ed. A. Aikhenvald- R.Dixon). Oxford: Oxford University Press: 2006. s. 1–68.

Dixon, R. M. W. “Serial Verb Constructions: Conspectus and Coda”. Serial Verb Constructions A Cross-linguistic Typology. (ed. A.Y. Aikhenvald – R. M. W. Dixon). Oxford: Oxford University Press: 2006. s. 338–350.

Foley, W. A.- Olson, M. “Clausehood and Verb Serialization”. Grammar Inside and Outside the Clause. (ed. Johanna Nichols - Anthony C. Woodbury). Cambridge: Cambridge University Press: 1985. s. 17–60.

Givón, T. “Serial Verbs and The Mental Reality of “Event”: Grammatical vs. Cognitive Packaging”. Approaches to Grammaticalization. (ed. Elizabeth Closs Traugott-Bernd Heine). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing: 1991. s. 81–128.

Durie, M. “Grammatical Sructures in Verb Serialization”. Complex Predicates. (ed. Alex Alsina - Joan Bresnan - Peter Sells). Stanford: CSLI Publications: 1997. s. 289–354.

Aydemir, İ. A. “Çağdaş Türk Dillerinde Sıralı Fiil Yapıları,” X. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2019. s.155–163.

Hirik, E. “Seri Fiil Yapıları ve Türkçe”. Karadeniz Araştırmaları XVI/61: 2019. s. 120–141.

Hirik, E. - Çiğil, A. “Seri Fiillerde Tür Değişimi ve Sözlükselleşme”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi , 5 (2) , 2021. s. 688–715.

Levinson, S. - Wilkins, D. The background to the study of the language of space. In S. Levinson & D. Wilkins (Eds.), Grammars of Space: Explorations in Cognitive Diversity (Language Culture and Cognition, s. 1–23). Cambridge: Cambridge University Press. 2006.

Talmy, L. Toward a Cognitive Semantics. MIT Press. 2000.

Emre, A. C. Türk Dilbilgisi. İstanbul: TDK Yayınları. 1945.

Ergin, M. Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayram Basım Dağıtım. 2009.

Korkmaz, Z. Türkiye Türkçesi Grameri: Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları. 2009.

Arnazarov, S. N. “Türkmen ve Türkiye Türkçesinin Ortak Fiillerinin Anlam Bakımından Genel Bir Mukayesesi”. V. Uluslararası Türk Dil Kurultayı Bildirileri. Ankara: TDK Yayınları, 2004. s.193–219.

Yaylagül, Ö. “Türk Runik Harfli Metinlerde Mental Fiiller”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 2005. ss. 17–51.

Özçalışkan, Ş. - Slobin, D. I. Codability effects on the expression of manner of motion in English and Turkish. İçinde A. S. Özsoy, M. Nakipoglu-Demiralp, E. Erguvanlı-Taylan, ve A. Aksu-Koç (Eds), Studies in Turkish Linguistics, İstanbul: Bogaziçi University Press. 2003.

Özçalışkan, Ş. Encoding the manner, path and ground components of a metaphorical motion event, Annual Review of Cognitive Linguistics, 2, 2004. s.73–102.

Yelkenaç S. 30-72 Aylar Aralığındaki Türk Çocuklarının Devinim Eylemi Kullanımları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dilbilim Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 2006.

Özyürek, A.; Kita, S.; Allen, S.; Brown, A.; Furman, R.; Ishizuka, T. “Development of cross-linguistic variation in speech and gesture: Motion events in English and Turkish”, Developmental Psychology, 44(4), 2008. s.1040–1054.

Demirtaş, A. D. “İngilizce Devinim Eylemlerinin Türk İngilizce Okutmanları Tarafından İfade Edilmeleri”, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir. 2009.

Badem, N. Comparative Study of Motion Verbs Used by Turkish Efl Learners in Their L1 And L2, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana. 2020.

Gencan, T. N. Dilbilgisi. Ankara: TDK Yayınları. 1979.

Aksan, D. Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları. 1998.

Göksel, A., Kerslake, C. Turkish, A Comprehensive Grammar. London: Routledge. 2005.

Hengirmen, M. Türkçe Temel Dilbilgisi, Ankara: Engin Yayınevi. 2006.

Kocaman, A. Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. 2011.

Merriam-Webster. (n.d.). Motion. In Merriam-Webster.com dictionary. Retrieved September 20, 2021, from https://www.merriam-webster.com/dictionary/motion

Talmy, L. “Path to Realization,” BLS 17, 1991. s. 480–519.

Matsumoto, Y. “Typologies of lexicalization patterns and event integration: Clarifications and reformulations”. In S. Chiba, et al. (eds), Empirical and theoretical investigations into language: A Festschrift for Masaru Kajita, Kaitakusha, Tokyo, 2003. s. 403–418.

Aydın Özkan, I. Evrensel Dilbilgisi ve Türkçede İstem. Ankara: Grafiker Yayınları. 2017.

Doğan, N. Türkiye Türkçesi fiillerinde isteme göre anlam değişiklikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Samsun. 2011.

Doğan, N. “İstem Sözlükleri ve Türkçe”, The Journal of Academic Social Science Studies, N 42, III: 2016. s. 251–268.

Загрузки

Опубликован

2021-09-30

Как цитировать

КЫРЫК E., & ЧИГИЛЬ A. (2021). Путь и стиль в сериализации глаголов действия. Turkology, 107(3), 87–105. извлечено от https://journals.ayu.edu.kz/index.php/turkology/article/view/29

Выпуск

Раздел

Статьи