Cu-Mn ЖҮЙЕСІНІҢ ЖОҒАРЫ ДЕМПФЕРЛЕНГЕН ҚОРЫТПАЛАРЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ
Кілт сөздер:
мыс, марганец, қорытпа, қорытпалар құрылымы, қорытпалар қасиеттері, демпферлік қабілеттілік, салыстырмалы тозуға төзімділік.Аңдатпа
Қазіргі уақытта технологияның қарқынды дамуы, жылдамдықтың артуы және машиналар мен жабдықтардың қуаттылығы артып жатыр. Бұл зиянды шу мен дірілдің өсуіне әкеледі, бұл еңбек жағдайына теріс әсер етеді. Зиянды шу мен дірілді азайтудың жоғары тиімді әдістерінің бірі демпферлік материалдарды пайдалану болып табылады. Осы материалдар тобына марганец-мыс жүйесінің қорытпалары жатады. Кейбір жағдайларда бұл әдіс шуды азайтудың жалғыз мүмкін әдісі болып табылады. Сондықтан жаңа материалдарды әзірлеу және зерттеу, жаңа мүмкіндіктер бере отырып, оларды қолдану өзекті болып табылады.
Зерттеу барысында рентгенофлуоресцентті спектроскопия әдісі, қатты емес үйкеліс кезінде материалдың тозуға төзімділігін сынау, гомогенизациялау әдісі, микроқұрылымды зерттеу әдістері қолданылды.
Mn-Cu-Ni-Al жүйесінің төрттік қорытпаларында ыдырау процестерін бәсеңдететін никельдің әсерін никель мен алюминийдің 2:1 қатынасында алюминиймен теңестіруге болатыны анықталды. Ni-Al фазасының қалыптасуы қорытпаны одан әрі күшейте алатыны белгілі болды. Циркониймен легирленген қорытпаның тозуға төзімділігіне сынақтардың алынған нәтижелері, Mn-Cu негізіндегі жаңа қорытпаларды игеруде әрі қарай зерттеулер жүргізуге негіз берді.
Термоөңдеуден бұрын және кейін қорытпаның құрылымы зерттелді, химиялық құрамы анықталды, қаттылық пен микроқаттылық өлшенді, тозуға төзімділік коэффициенті анықталды. Нәтижелер құрылымдық материалдар саласындағы одан әрі даму бағытын анықтау үшін қолданылуы мүмкін
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Фавстов Ю.К. Металловедение высокодемпфирующих сплавов. / Ю.Н. Шульга, А.Г. Рахштадт. – М.: Металлургия, 1980. – 272 c.
Рахштадт А.Г., Фавстов Ю.К., Кочеткова Л.П. Структурные превращения в марганцевомедных сплавах с высокой демпфирующей способностью. // Киров. МиТОМ. – 2019. – №2. – C. 19–23.
Лисовская О.Б., Теребихина И.Н. Структура и свойства сплавов высокого демпфирования системы марганец–медь. // Общество, наука, инновации: Киров. – 2018. – C. 517–524.
Блантер М.С., Головин И.С., Головин С.А. и др. Механическая спектроскопия металлических материалов. – М.: Издательство Международной инженерной академии, 1994. – 254 c.
Блантер М.С. Метод внутреннего трения в металловедческих исследованиях. – М.: Металлургия, 2017. – 248 c.
Постников В.С. Внутреннее трение в металлах. – М.: Металлургия, 1974. – 352 c.
Панченко Е.В. Лаборатория металлографии. – М.: Металлургия, 1965. – 251 c.
ГОСТ 23.208-79. Методика испытаний материала на износостойкость при трении о нежестко закрепленные абразивные частицы. – М.: Стандартинформ, 2019.
Фавстов Ю.К., Шульга Ю.H. Сплавы с высокими демпфирующими свойствами. – М.: Металлургия, 2019. – 256 c.
Суворов Г.А., Старожук И.А., Цетлина Г.С., Лагутина А.В. Прогностическая оценка и риск развития вибрационной патологии от воздействия общей вибрации. // Медицина труда и промышленная экология. – 1996. – №12. – C. 1–10.
Вейнер Д., Цейтлин А.И. Вибрационные повреждения в промышленности и строительстве. Шведский Совет по исследованиям в промышленности и строительстве, научно-технический центр «Защита сооружений» Инженерной Академии России, Москва-Стокгольм, 2018. – 338 c.
REFERENCES
Favstov Yu.K. Metallovedenie vysokodempfiruyushchih splavov [Metallology of high-damping alloys]. / Y.N. Shulga, A.G. Ruhstadt. – M.: Metallurgia, 1980. – 272 s. [in Russian].
Ruhstadt A.G., Favstov Yu.K., Kochetkova L.P. Strukturnye prevrashcheniya v margancevomednyh splavah s vysokoj dempfiruyushchej sposobnost'yu. [Structural transformations in manganese-copper alloys with high damping ability] // Kirov. MiTOM. – Mitom. – 2019. – No.2. – s. 19–23. [in Russian]
Lisovskaya O.B., Terebihina I.N. Struktura i svojstva splavov vysokogo dempfirovaniya sistemy marganec–med [Structure and properties of high damping alloys of the manganese–copper system]. // Obshchestvo, nauka, innovacii. Kirov. 2018. – 517–524 s. [in Russian]
Blanter M.S., Golovin I.S., Golovin S.A. and other. Mechanical spectroscopy of metallic materials [Структура и свойства высокодемпфирующих сплавов системы марганец–медь]. M.: Publishing house of the International Engineering Academy, 1994.–254 s. [in Russian].
Blanter M.S. Metod vnutrennego treniya v metallovedcheskih issledovaniyah [Method of internal friction in metal studies]. M.: Metallurgy. 2017. 248 s. [in Russian].
V.S. Postnikov, Internal friction in metals. [Internal friction in metals] M.: Metallurgy, 1974. – 352 s. [in Russian].
Panchenko E.V. Laboratoriya metallografii [Metallography laboratory]. M.: Metallurgy. 1965. – 251 s. [in Russian].
GOST 23.208-79. Metodika ispytanij materiala na iznosostojkost' pri trenii o nezhestko zakreplennye abrazivnye chasticy [Method of testing the material for wear resistance when rubbing against non-rigid abrasive particles]. M.: Standartinform. 2019. [in Russian].
Favstov Yu.K., Shulga Yu.N. Splavy s vysokimi dempfiruyushimi svojstvami [Alloys with high damping properties]. M.: Metallurgy, 2019. - 256 s. [in Russian]
Suvorov G.A., Starozhuk I.A., Tsetlina G.S., Lagutina A.V. Prognosticheskaya ocenka i risk razvitiya vibracionnoj patologii ot vozdejstviya obshej vibracii [Prognostic assessment and risk of development of vibration pathology from exposure to general vibration] // Occupational Medicine and Industrial Ecology. 1996. –№12 –1–10 s. [in Russian].
Weiner D., Zeitlin A.I. Vibracionnye povrezhdeniya v promyshlennosti i stroitelstve [Vibration damage in industry and construction]. // Swedish Council for Research in Industry and Construction, Scientific and Technical Center "Protection of Structures" of the Engineering Academy of Russia, Moscow–Stockholm–2018. – 338 s. [in Russian].
