ЖЕР РЕСУРСЫН ЦИФРЛАНДЫРУ – КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ
Кілт сөздер:
цифрландыру, ақпараттық қоғам, жер ресурсы, жерге орналастыру, цифрлық жерге орналасыру.Аңдатпа
Аталмыш мақалада «цифрлық ауыл шаруашылығын» іске асырудың негізгі проблемаларына талдау жасалынған. Басқару, әлеуметтік және бизнес-процестерде цифрлық технологиялардың кеңінен қолданылуы негізінде аумақтық жүйелердің әлеуметтік-экономикалық әлеуетін бағалауға цифрлық трансформация факторларын енгізудің өзектілігі артты. Зерттеудің мақсаты аумақтық әлеуметтік-экономикалық жүйелердің әлеуетін бағалауға цифрландыру факторларын қосу қажеттілігін негіздеу, аумақтық жүйенің әлеуметтік-экономикалық әлеуетінің жай-күйі мен өсуіне цифрлық трансформация факторларының әсерін интегративті бағалау әдістемесін әзірлеу және сынақтан өткізу болып табылады. Жүргізілген зерттеудің жұмыс гипотезасы ауылдық аумақтар әлеуеті сипаттамаларының және ауылдық тыныс-тіршілік саласының цифрлық трансформация параметрлерінің өзара үйлесімділігін көрсететін цифрландыру процестерінің жай-күйі мен серпінін талдауға әдіснамалық тәсілді әзірлеу және қолдану мүмкіндігін болжайды. Цифрландыру және цифрлық әлеует ұғымдары айқындалды, аумақтық жүйенің әлеуетін бағалауға қойылатын негізгі әдіснамалық тәсілдердің аннотацияланған тізбесі келтірілді, ауылдық аумақтарды цифрландыру әлеуетін талдау және бағалау әдістемесінің авторлық нұсқасы ұсынылды және сыналды, ауылдық аумақтарды тұрақты дамытуды мемлекеттік стратегиялық жоспарлау мақсаттары үшін бірыңғай цифрлық платформа моделі негізделді, өңірдің тыныс-тіршілік саласы субъектілерін цифрлық трансформациялау бағыттарының жиынтығы құрылымдалды, сандық трансформацияның жай-күйін және даму динамикасын салыстырмалы бағалау үшін көп деңгейлі көрсеткіштер кешені құрылды, цифрландыру саласындағы стратегиялық шешімдерді негіздеу кезінде басымдық беру нұсқаларын әзірлеу үшін пайдалы болады. Зерттеудің ғылыми жаңалығы алғаш рет өнімді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну саласындағы процестерді цифрлық трансформациялау факторларын ескере отырып, аумақтық жүйенің әлеуетін бағалауға әдіснамалық тәсіл жасауға әрекет жасалынды. Жер ресурстарын тиімді басқару мен құқықтық реттеу міндеттерін жүзеге асыруда заманауи жерге орналастырудың рөлі көрсетілген. Агроөнеркәсіп комплексін геоақпараттық қамтамасыз ету мәселелерін шешудегі заманауи ведомстволық ақпараттық жүйелердің мүмкіндіктеріне талдау жүргізілінген. Жерді пайдаланудың тиімділігін елеулі
түрде 30%-ге дейін арттыруды қамтамасыз ететін жерге орналастырудың жаңа тәсілдері мен цифрлық технологиялары ұсынылды. Цифрландыру жағдайында саланы жаңа кадрлық
қамтамасыз ету қажеттілігі атап өтілді.
Әдебиеттер тізімі
Lemley M.A., Volokh E. Law, Virtual Reality, and Augmented Reality // University of Pennsylvania Law Abstract. – 2018. – Vol. 166. [Electronic resource]. URL: https://papers.srn.om/sol3/papers cfm?abstract_id=2933867.
Singapore's experience: what three aspects are necessary for successful digitalization of economy? 2020. [Electronic resource]. URL: http: // www.baigenews.kz/news/opit_singapura_ kakie _tri_aspekta_neobhodimi_dlya_uspeshnoi_ tsifrovizatsii_ekonomiki.
ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №1 (123), 2022
ISSN-p 2306-7365
ISSN-e 2664-0686
Официальный выпуск отчет данных SEDA «Благосостояние как источник экономического роста». [Электронный ресурс]. URL: https://www.bcg.com/publications/2017/economicdevelopment-public-sector-challenge-of-convertingwealth-into-well-being.aspx
We can borrow the experience of New Zealand in all sectors. – 2020. [Electronic resource]. URL: http://www.forbes.kz//finances/markets/ smagulov_myi_mojem_zaimstvovat_opy it_novoy_zelandii_vo_vseh_otraslyah.
Chinese experience of digital transformation of economy. – 2020. [Electronic resource]. URL: http:// www.russiancouncil.ru/analytics-andcomments/ columns/ asian-kaleidoscope/kitayskiy-opyt-tsifrovoy-transformatsii-ekonomiki.
Smagulova Sh.A. Digitalization of agriculture in the Republic of Kazakhstan: experience and problems // Problems of AgriMarket. – 2020. – №1. – Р. 156–164.
Государственная программа «Цифровой Казахстан», утвержденная Постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 декабря 2019 года №949 [Электронный ресурс]. URL: http://www.adilet.zan. kz/rus/docs/P1700000827.
[Электронный ресурс]. URL: https://www.unccd.int/sites/default/files/documents/201709/GLO_Full_Report_low_res_Russian.pdf
Закон США «О Федеральной земельной политике и землеустройстве» / Сост.: Бюро по землеустройству Министерства внутренних дел и Правовое управление Министерства труда США. Вашингтон, округ Колумбия / пер. Г.В. Ковалевской, под редакцией С.Н. Волкова. – М.: ГУЗ, 2016. – С. 24–25.
Волков С.Н. Землеустройство. Т. 7. Землеустройство за рубежом. – М.: КолосС, 2005. – 408 с.
Волков С.Н. Земельная политика и управление земельными ресурсами в Китае: учебно-научное издание. – М.: ГУЗ, 2019. – С. 208–212. 12. Мамай О.В. Современные тенденции цифровизации аграрного сектора экономики [Modern trends of digitalization of the agricultural sector of the economy] // Инновационные достижения науки и техники АПК: сб. науч. тр. – Кинель: РИО Самарского ГАУ, 2018 – С. 524–527.
