БОЛАШАҚ АРНАЙЫ ПЕДАГОГТАРДЫҢ КӘСІБИ ІС-ӘРЕКЕТІН ЖЕТІЛДІРУГЕ ДАЙЫНДЫҒЫН АРТТЫРУ
Кілт сөздер:
арнайы педагогтар, студенттер, кәсіби іс-әрекет, кәсіби іс-әрекетті жетілдіру, мамандық.Аңдатпа
Мақалада болашақ арнайы педагогтардың кәсіби іс-әрекетін жетілдіруге дайындығын қалыптастыру мәселесі қарастырылады. Қазіргі таңда болашақ арнайы педагогтардың кәсіби іс-әрекетін жетілдіруге дайындығын қалыптастыру қолжетімділік дәрежесін қамтамасыз етуде және білім сапасын арттыруда байқалады. Авторлар болашақ арнайы педагогтардың кәсіби қызметке даярлығын қалыптастырудың ерекше қажеттілігіне тоқтала келе, ЖОО білім беру жағдайында студенттердің өз бетімен зияткерлік әлеуетін дамытып, білім қорын молайтатыны және оларды шығармашылық тұрғыда пайдалануға болатындығы талқыланған. Теориялық-әдістемелік әдебиеттерге жан-жақты талдау жасалып, оқыту жағдайында кәсіби іс-әрекеттің жаңа жағдайына болашақ арнайы педагогтарды жүйелі түрде даярлау туралы мәселе талқыланады. Алынған нәтижелер болашақ арнайы педагогтардың кәсіби даярлығын қалыптастыруда білім беру мәселелерінде жеткілікті көңіл бөле берілмейтіндігін көрсетеді. Әсіресе, бұл салада арнайы курстар мен түрлі іс-тәжіриелерге ерекше мән беріледі. Мақалада арнайы білім беруді дамытудың қазіргі кезеңі жүйесінде негізделген арнайы педагогтың жеке қасиеттеріне көп көңіл бөлінеді. Жүргізілген эмпирикалық зерттеулер негізінде авторлар болашақ арнайы педагогтарды кәсіби даярауға ерекше мән берілуі керектігін тұжырымдайды. Мақаланың мақсаты: болашақ арнайы педагогтардың кәсіби іс-әрекетін жетілдіруге дайындығын қалыптастыруды теориялық негіздеу және жаңа технологиялары мен әдістерін ұсыну.
Әдебиеттер тізімі
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2020 жылғы 1 қыркүйек. «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі». [Электронды ресурс]. URL: https://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president. (қаралған күні: 05.03.2023)
«Білімді ұлт» сапалы білім беру» ұлттық жобасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы №726 қаулысы. [Электронды ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2100000726 (қаралған күні: 15.03.2023).
«Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзету арқылы қолдау туралы» Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі №343 Заңы. [Электронды ресурс]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z020000343_ (қаралған күні: 15.03.2023).
Джордан А., Шварц Е., Макги-Ричмонд Д. Подготовка учителей к инклюзивному образованию // Педагогическое образование. – 2009. – №25 (4). – С. 535–542.
Kim J.-R. Influence of teacher preparation programmes on preservice teachers’ attitudes toward inclusion // International Journal of Inclusive Education. – 2011. – №15 (3). – С. 355–377.
Мовкебаева З.А. Формирование профессиональных компетенций у специальных педагогов в условиях модернизации системы специального образования // Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Специальная педагогика»). – 2015. – №3 (42). – С. 10–13.
Сатова А.К. Общепедагогические проблемы подготовки и повышения квалификации кадров учебно-воспитательных учреждений для аномальных детей в Казахстане: автореф. дисс. … канд. пед. наук. – Алма-Ата, 1991. – 16 c.
Омирбекова К.К. О подготовке дефектологических кадров в соответствии с задачами социальной, коррекционно-педагогической поддержки детей с особыми образовательными потребностями в Казахстане. В книге: Вопросы включения детей со специальными образовательными потребностями в общеобразовательный процесс. – Алматы: Раритет, 2002. – C. 28–31.
Дузелбаева А.Б. Подготовка будущих учителей дефектологов в условиях модернизации педагогического образования // Педагогика и психология. – 2017 – №1 (30). – С. 140–145.
Абаева Г.А., Оразаева Г.С. К вопросу о подготовке педагогических кадров к системе инклюзивного образования в Республике Казахстан // Материалы 3-х Всероссийских педагогических чтений по вопросам коррекционной педагогики и психологии РФ, РАО. 2010, октябрь. – C. 244–247.
Аутаева А.Н. 40 лет подготовке дефектологических кадров в КазНПУ им. Абая // Вестник «Арнайы педагогика». – 2016. – №4. – С. 10–13.
Рсалдинова А.К., Денисова И.А. Повышение квалификации педагогических кадров в условиях становления инклюзивного образования в Республике Казахстан // Вестник КазНПУ им. Абая, Серия «Специальная педагогика». – 2014. – №2(37). – С. 96–99.
Маринич Е.Е. Формирование профессионально-педагогической компетентности будущего учителя-логопеда в вузе: автореф. дисc. ... канд. пед. наук. – Шуя, 2012. – 24 с.
Хафизуллина И.Н. Формирование инклюзивной компетентности будущих учителей в процессе профессиональной подготовки: автореф. дисс. … канд. пед. наук. – Астрахань, 2008. – 22 с.
Orazaeva G.S. Мodern trends in the formation of the bases of professionalism future special teachers // Bulletin of Kazakh National Women's Teacher Training University. – 2019. – №2. – S. 240–245.
Филатова Н.Г. Проблемы ценностных оснований профессиональной подготовки педагогов-дефектологов // Ярославль. – 2013. – Т.4. – С. 84–87.
Гайдукевич С.Е. Методическая подготовка учителя-дефектолога к работе в условиях инклюзивного образования // Инклюзивное образование: направления, проблемы, решения (IV выпуск): матер. науч.-практ. конф., г. Бэлць, 19 октября 2018 г. – Бэльц, 2018. – С. 27–32.
Баль Н.Н., Дроздова Н.В. Педагогическая практика в системе подготовки будущих учителей-логопедов к проектированию коррекционноразвивающей среды инклюзивного образования // Материалы научно практической конференции Мировые тенденции специального и инклюзивного образования. – М., 2020. – С. 33–36.
Biktagirova G.F., Khitryuk V.V. Formation of Future Pre-School Teachers Readiness to Work in the Conditions of Educational Inclusion // International Journal of Environmental & Science Education. – 2016. – Vol. 11. – №3. – P. 185–194. DOI: 10.12973/ijese.2016.302a
REFERENCES
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyn Qazaqstan halqyna Joldauy. 2020 jylgy 1 qyrkuiek. Jana jagdaidagy Qazaqstan: іs-qimyl kezeni. [Electronic resource]. URL: https://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president. (date of access: 05.03.2023) [in Kazakh]
«Bilimdi ult» sapaly bilim beru» ulttyq jobasyn bekitu turaly» Qazaqstan Respublikasy Ukimetinin 2021 jylgy 12 qazandagy №726 qaulysy. [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2100000726. (date of access: 15.03.2023). [in Kazakh]
«Kemtar balalardy aleumettik jane meditsinalyk-pedagogikallyq tuzetu arqyly qoldau turaly» Qazaqstan Respublikasynyn 2002 jylgy 11 shildedegi №343 Zany. [Electronic resource]. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z020000343 (date of access: 15.03.2023). [in Kazakh]
Jordan A., Schwartz E., McGee-Richmond D. Podgotovka uchitelei k inkliuzivnomy obrazavaniu // Pedagogicheskoe obrazovanie. – 2009. – №25 (4). – С. 535–542. [in Russian]
Kim J.-R. Influence of teacher preparation programmes on preservice teachers’ attitudes toward inclusion. // International Journal of Inclusive Education. – 2011. – № 15 (3). – С. 355–377.
Movkabaeva Z.А. Formirovanie professionalnyh kompetencii u specialnyh pedagagov v usloviah modernizacii sistemy specialnogo obrazovania // Vestnik KazNPU imeni Abaia (Seria «Specialnaia pedagogika»). – 2015. – №3 (42).– S. 10–13. [in Russian]
Satova А.К. Obshepedagogicheskie problemy podgotovki i kvalifikacii kadrov uchebno-vospitatelnyh uchrejdeni dlia anomalnyh detei v Kazahstane: avtorefer. … kand. ped. nauk. – Alma-Аtа, 1991. – 16 c. [in Russian]
Omirbekova К.К. О podgotovke defektologicheskih kadrov v sootvetstvii s zadachami socialnoi, korrekcionno-pedagogicheskoi podderjki detei s osobymi obrazovatelnymi potrebnostiami v Kazahstane. V knige: Voprosy vkliuchenia detei so specialnymi obrazovatelnymi potrebnostiami v obsheobrazovatelnyi process. – Almaty: Raritet, 2002. – S. 28–31. [in Russian]
Duzelbaeva А.B. Podgotovka budushih uchitelei defektologov v usloviah modernizacii pedagogicheskovo obrazovania // Pedagogika i psihologia. – 2017 – №1 (30). – S. 140–145. [in Russian]
Abaeva G.А., Orazaeva G.S. К voprosu о podgotovke pedagogicheskih kadrov к sisteme inkliuzivnogo obrazovania v Respublike Kazahstan // Materialy 3-h Vserossiiskih pedagogicheskih chteni po voprosam korrekcionnoi pedagogiki i psihologii RF, RАО. 2010, oktiabr. – S. 244–247. [in Russian]
Autaeva А.N. 40 let podgotovke defektologicheskih kadrov v КаzNPU im. Abaia // Vestnik «Arnaiy pedagogika». – 2016. – №4. – S. 10–13. [in Russian]
Rsaldinova А.К., Denisova I.А. Povyshenie kvalifikacii pedagogicheskih kadrov v usloviah stanovlenia inkliuzivnovo obrazovania v Respublike Kazahstan // Vestnik КаzNPU im. Abaia, seria «Specialnaia pedagogika». – 2014. – №2(37). – С. 96–99 [in Russian]
Marinich Е.Е. Formirovanie professionalno-pedagogicheskoi kompetentnosti budushego uchitelia-logopeda v vuze: avtoref. diss. ... kand. ped. nauk. – Shuya, 2012. – 24 s. [in Russian]
Hafizulina I.N. Formirovanie inkliuzivnoi kompetentnosti budushih uchitelei v processe professionalnoi podgotovki: avtoref. diss. … kand. ped. nauk. – Astrahan, 2008. – 22 s. [in Russian]
Orazaeva G.S. Мodern trends in the formation of the bases of professionalism future special teachers // Bulletin of Kazakh National Women's Teacher Training University. – 2019. – №2. – S. 240–245.
Filatova N.G. Problemy cennostnyh osnovanii professionalnoi podgotovki pedagogov-defectologov // Iaroslavl. – 2013. – Т.4. – S. 84–87. [in Russian]
Gaidukevich S.Е. Metodicheskaia podgotovka uchitelia-defektologa k rabote v usloviah inkliuzivnogo obrazovania // Inkliuzivnoe obrazovanie: napravlenia, problemy, reshenia (IV vypusk): mater. nauch.-prakt. konf., g. Beltc, 19 oktyabria 2018 g. – Beltc, 2018. – S. 27–32. [in Russian]
Bale N.N., Drozdova N.V. Pedagogicheskaia praktika v sisteme podgotovki budushih uchitelei-logopedov k proektirovaniu korrekcionno-razvivaiushei sredy inkliuzivnogo obrazovania // Materialy nauchno-prakticheskoi konferencii Mirovye tendencii specialnogo i inkliuzivnogo obrazovania. М., - 2020. – S. 33–36 [in Russian]
Biktagirova G.F., Khitryuk V.V. Formation of Future Pre-School Teachers Readiness to Work in the Conditions of Educational Inclusion // International Journal of Environmental & Science Education. – 2016. – Vol. 11. – №3. – P. 185–194. DOI: 10.12973/ijese.2016.302a
