Кәсіби оқыту процесінде құқықтық құзіреттілікті қалыптастырудың құрылымы мен функциялары
Кілт сөздер:
құзіреттілік; білім беру процесі; құқықтық құзіреттілік; құқықтық дайындық; кәсіби қызмет; құқықтық құзіреттіліктің қалыптасуы.Аңдатпа
Бұл жұмыста инженерлік-техникалық бағыттағы бакалаврларды даярлаудың ғылыми және оқу процесінде кәсіби және құқықтық құзіреттіліктің қалыптасуымен байланысты аспектілер қарастырылған. Заманауи маман тек кәсіби сауатты ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік сауатты, сонымен қатар заң жүзінде сауатты болуы, еңбекті ұйымдастыра және басқара білуі, өзіне бағынуы, қақтығыстарды шешіп, қолданыстағы заңнама аясында шешім қабылдауға қабілетті болуы керек. Бұл үшін болашақ бакалавр заңнамалық және өзге де нормативтік-құқықтық актілерді білуі, оларды практикалық кәсіби қызметте тиімді қолдана білуі қажет.
Зерттеу мақсаты: кәсіптік оқыту процесінде бакалаврлардың құқықтық құзіреттілігін қалыптастырудың құрылымдық компоненттерінің мәні мен қасиеттерін анықтау. Теориялық зерттеудің нақты мәселелерін шешу кезінде зерттеу, зерттеу мәселесі бойынша әдістемелік, философиялық, әлеуметтанулық, психологиялық, педагогикалық әдебиеттерді талдау, жоғары білім және техникалық мекемелердің қызметі туралы заңнамалық және нормативтік актілерді зерттеу, алынған ақпаратты жалпылау және ғылыми әдістер жан-жақты қолданылды. Құқықтық құзіреттіліктің құрылымы, сондай-ақ құқықтық құзіреттің объективті және субъективті қасиеттері ашылды. Құқықтық құзіреттілік болашақ инженерлік-техникалық мамандықтар бакалавры білімінің, қабілеттерінің, дағдыларының және жеке қасиеттерінің кешенді жүйесінен тұратын кешенді, интегративті білім ретінде ұсынылған. Сонымен қатар, құқықтық білім мазмұны болашақ бакалаврдың кәсіби қызметіне сәйкес келуі керек, егер бұл шарт орындалса ғана, бұл білім оның құқықтық құзіреттілігін жетілдіруге ықпал етеді
Әдебиеттер тізімі
Djýrınskıı A .N. Vysshee obrazovanıe v sovremennom mıre. Trendy ı problemy / A .N. Djýrınskıı. – M.: Prometeı, 2017. – 220 s.
Boardman, C. (2016). Designing the New American University by Michael Crowand William Dabars: a primer for technology transfer academics, a gencies, and administrators // The Journal of Technology Transfer. – Vol. 41, 1, 173–178. Retrieved fro m https://doi.org/10.1007/ s10961-015-9437-4
Halpern-Manners, A ., Warren, J.R., Raymo , J.M., & Nicholson, D.A . (2015). The Impact of Work and Family Life Histories on Economic Well-Being at Older Ages // Social Forces. – Vol. 93, 4, 1369-1396. Retrieved from https://doi.org/10.1093/sf/so v005 4. Heckhausen, J., Wrosch, C. (2016). Challenges to developmental regulation across the life course: What are they and which individua l differences matter? // International Journal of Behavioral Development. – Vol. 40, 2, 145–150. Retrieved from https://doi.org/10.1177/ 0165025415588796
Gevorkıan T.V. Istorııa formırovanııa ı razvıtııa pravovoı kýltýry naselenııa / T.V. Gevorkıan // Izvestııa Orenbýrgskogo gosýdarstvennogo agrarnogo ýnıversıteta . – 2014. – №3. – S. 236-239.
Rıabysheva E.N. Osobennostı razvıtııa pravovoı kompetentnostı sovremennogo spetsıalısta / E.N. Rıabysheva , N.I. Plaksına // Naýchno -ıssledo va telskıe pýblıka tsıı. – 2015. – T.1. – №1(21). – S.13–19.
Obraztsov P.I. Metodologııa, metody ı metodıka pedagogıcheskogo ıssledovanııa: ýcheb. pos. / P.I. Obraztsov. – Orel: Orlovskıı gos. ýn-t ım. I.S. Týrgeneva, 2016. – 134 s.
Kolesnıkova G.I. Metodologııa psıhologo-pedagogıcheskıh ıssledovanıı: ýcheb. pos. / G.I. Kolesnıkova . – 2-e ızd. – M.: Iýraıt, 2019. – 261 s.
Isaev E.I. Psıhologııa obrazovanııa cheloveka . Stanovlenıe sýbektnostı v obrazovatelnyh protsessah: monografııa / E.I. Isaev, V.I. Slobodchıkov. – M.: Pravoslavnyı Svıato-Tıhonovskıı gýmanıtarnyı ýnıversıtet, 2014. – 432 s.
Maıgeldıeva Sh.M. K voprosý o ponıatııah kompetentsıı, kompetentnostı ı kompetentnostnom podhode k obýchenııý / Sh.M. Maıgeldıeva // Vestnık KazNPÝ ım. Abaıa. Ser. Pedagogıcheskıe naýkı. – 2016. – №1. – S. 76–80.
Mýsalımov T.K., Bermýhambetova B.B., Barkov V.A . O pedagogıcheskıh ýslovııah formırovanııa pravovoı kompetentnostı stýdentov tehnıcheskogo fakýlteta výza // Vestnık EAGI. – 2018. – №4. – S. 94.
Heckhausen, J., Shane, J., Kanfer, R. (2017). Competence a nd motivation at work throughout adulthood: Making the most of changing capacities and opportunities. In A. Elliot, C.S. Dweck, & D. Yeager (Eds.), Handbook of Competence and Motivation: Theory and Application (2nd ed.; pp. 449-470). – New York, NY: Guilfo rd Press.
Barabanova S.V. Novye podhody k formırovanııý pravovoı kompetentnostı v ınjenernoı pedagogıke / S.V. Barabanova , R.I. Zınýrova // Vysshee obrazovanıe v Rossıı. – 2017. – №7. – S. 138-146.
Polıakova M.E. Formırovanıe pravovoı kompetentnostı stýdentov tehnıcheskogo výza / M.E. Polıakova // Mır naýkı, kýltýry, obrazovanııa. – 2017. – №3 (64). – S.23-25. 15. Amırbekýly A ., Kadırbaeva R.I., Djamankaraeva M.A ., Berkımbaev K.M. Krıterıı sformırovannostı professıonalnoı kompetentnostı býdýshego ýchıtelıa matematıkı // Iasaýı ýnıversıtetіnіń habarshysy. – 2019. – №3. – S.104-113.
Berkimbaev K.M., Nyshanova S.T., Kerimbaeva B.T. The formation of professional competencies of future specialists // New Educational Review. – 2012.
Mýsalımov T.K., Ýmarova A.B. Znachenıe kommýnıkatıvnyh klıýchevyh kompetentsıı v obrazovatelnom protsesse stýdentov // Doklady Kazahskoı akademıı obrazovanııa. – 2016. – №2. – S. 22–29.
Mýsalımov T.K., Ýmarova A.B. Metodologıcheskıe osnovy kompetentnostnogo podhoda v professıonalnoı podgotovke bakalavrov v výze // Vestnık ENÝ ım. L.N. Gýmıleva. – 2016. – №3. – S. 296–300.
