ҚЫТАЙДАҒЫ «ТАМЫРЫН ІЗДЕУШІЛЕР ӘДЕБИЕТІ» ТЕНДЕНЦИЯСЫ
54 48
Кілт сөздер:
тамырын іздеу, әдебиет тенденциясы, әдебиет ағымы, жаралы әдебиет, кері ойлау.Аңдатпа
1985 жылдан кейін Қытайдың әдебиет саласында өте үлкен өзгеріс пайда болды. Сол жылдары қытай әдебиетінде сын жанры өте қатты жанданды, әсіресе қытай жазушылары батыстық әдеби теорияға, батыс қоғамының жаңаша ойлауына мән берді. 1985 жыл әдебиет теориясы жылы, әдебиет әдістемесі жылы, мәдениет жылы деуге болатын табысты жыл болды. Сол кезде жазушы Хан Шаугүң «Жазушы» журналының №4 санында «Әдебиет тамыры» атты мақаласын жариялады. Аталған мақалада «әр ұлт әдебиетінің тереңінде жатқан өз тамыры болады, сол тамыр әркімнің туған жерімен тікелей біте қайнасады» деген сөзі ұран болып, әр жазушы өзінің түп тамырын іздеумен айналысты. Осы ұран арқылы Қытайда «Тамырын іздеушілер әдебиеті» қалыптасты. Бұның арғы негізі Цин династиясы Гуаң Шүй патша кезінде 1875 жылы Қытайдан 120 студент шетел асып, Батыс мәдениетін, ғылымын игере бастады. Ендігі кезекте қытай жеріне келіп орныққан миссионерлер мен шетелде оқыған қытай студенттері Батыстың діни, тағы басқа бағыттағы кітаптарынан 160-ын жан сала аударуда. Осылайша, Қытайдың дәстүрлі мәдениеті соққыға ұшырап, тоқырау күйіне түсті, қытайлардың ойлауында, дүниетанымында өзгеріс пайда болды.
Бұл мақала «тамырын іздеушілер» әдеби тенденциясы жайлы түсінік беріп, аталмыш бағыттың қытай әдебиетінің дамуына, қытайдың ұлттық болмысын табуына, жаңа қытай ұлтының қалыптасуына тікелей және жанамалай тигізген әсеріне тоқталады, аталмыш әдеби үрдістің әдебиттегі рөлі туралы талдайды.
Әдебиеттер тізімі
1.陈鹏：《把握文艺方向，繁荣文艺创作》， «人文天下»журналы，2014年12月刊，总第37期.
浓德乐主编。中国现当代学（上册）北京:«高等教育出版社»,-1986-376页
3.韩少功:《世界：灵魂的声音》长春：吉林人民出版社，1996 -215页
4.李杭育：《理一理我们的‘根’》«作家»，1985年6月总第6期.
贺桂梅:《“新启蒙”知识档案》，北京大学出版社，2010年3月-387页
6.洪子诚：《中国当代文学史》北京大学出版社出版，2023年 503页
邓楠《论寻根文学的美学追求[J]. 批评世界》журналы 2005(1).
李洁非：《寻根文学：更新的开始 （1944-1985) 》//《当代作家评论》1995年第4期。
韩少功：《信息社会与文学前景》,《新创作》журналы,1985年第1期。总第十六期,第43-47页。
金莉莉：《中国现当代文学史（上）》教学大纲. 08.08.2022.
Абдырақын Н. Жаңа заман қытай әдебиеті: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2013. – 217 б.
Абдырақын Н., Бисенбаева Ә. Қазіргі заман қытай әдебиеті (I бөлім): оқу құралы. – Алматы: Дарын, 2022. – 219 б.
Абдырақын Н., Бисенбаева Ә. Қазіргі заман қытай әдебиеті (II бөлім): оқу құралы. – Алматы: Дарын, 2023. – 206 б.
REFERENCES
Chén Péng. Bǎwò wényì fāngxiàng, fánróng wényì chuàngzuò [Grasp the direction of literature and art, and prosper literary and artistic creation] // Rénwén tiānxià. – 2014. – №37. [in Chinese] 2. Nóng dé lè zhǔbiān. Zhōngguó xiàn dāngdài xué (shàngcè) [Editor-in-Chief of Nong Dele.Chinese Modern and Contemporary Studies (Volume 1)]. – Běijīng: Gāoděng jiàoyù chūbǎn shè, 1986. – 376 yè. [in Chinese]
Hánshǎogōng. Shìjiè: Línghún de shēngyīn [The World: The Voice of the Soul]. – Zhǎngchūn: Jílín rénmín chūbǎn shè, 1996. – 215 yè. [in Chinese]
Lǐhángyō. Lǐ yī lǐ wǒmen de ‘gēn’ // Zuòjiā. – 1985. №6. [in Chinese]
Hèguìméi. “Xīn qǐméng” zhīshì dǎng'àn [“New Enlightenment” Knowledge Archives]. – Běijīng: Běijīng dàxué chūbǎn shè, 2010. – 387 yè. [in Chinese]
Hóngzichéng. Zhōngguó dāngdài wénxué shǐ [History of Contemporary Chinese Literature]. – Běijīng: Běijīng dàxué chūbǎn shè, 2023. – 503 yè. [in Chinese]
Dèngnán. lùn xúngēn wénxué dì měixué zhuīqiú [J] [On the Aesthetic Pursuit of Root-seeking Literature [J].] // Pīpíng shìjiè. – 2005. – №1. [in Chinese]
Lǐjiéfēi. Xúngēn wénxué: Gēngxīn de kāishǐ (1944–1985) [Root-seeking Literature: The Beginning of Renewal (1944-1985)] // Dāngdài zuòjiā pínglùn. – 1995. – №4. [in Chinese]
Hánshǎogōng. Xìnxī shèhuì yǔ wénxué qiánjǐng [Information Society and Literary Prospects] // Xīn chuàngzuò. – 1985. – №1. – P. 43–47. [in Chinese]
Jīn lìlì. “Zhōngguó xiàn dāngdài wénxué shǐ (shàng)” jiàoxué dàgāng [Syllabus of “History of Modern and Contemporary Chinese Literature (Part 1)”]. 08.08.2022. [in Chinese]
Abdyraqyn N. Jańa zaman qytai adebietі [Modern Chinese literature]: oqu quraly. – Almaty: Qazaq universiteti, 2013. – 217 b. [in Kazakh]
Abdyraqyn N., Bisenbaeva A. Qazіrgі zaman qytai adebietі (I bolіm) [Modern Chinese literature (part I)]: oqu quraly. – Almaty: Daryn, 2022. – 219 b. [in Kazakh]
Abdyraqyn N., Bisenbaeva A. Qazіrgі zaman qytai adebietі (II bolіm) Modern Chinese literature (part II): oqu quraly. – Almaty: Daryn, 2023. – 206 b. [in Kazakh]
