Yitik Vatanın Feryadı: Yılmaz Gürbüz‟ün Balkan Acısı Romanında Türkçülük Fikri
Anahtar Kelimeler:
Türk edebiyatı, Yılmaz Gürbüz, roman, Balkanlar, Türkçülük.Özet
93 Harbi olarak da bilinen 1877–1878 Osmanlı Rus Savaşı ile Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlarda gücünü yitirmeye ve akabinde toprak kaybetmeye başlamıştır. Ardından Trablusgarp ve Balkan Savaşları ile Rumeli neredeyse tamamen elden çıkmış, Balkan milletleri bağımsızlıklarını ilan etmiştir. Balkan Savaşları sırasında Türkler, deyim yerindeyse millî felaket ve buhran yaşamış, yoğun baskı ve zulme maruz kalmıştır. Bu olumsuzluklar Türk milletinin hafızasında derin yaralar açmış, travmaya sebep olmuştur. Söz konusu acılar, birçok edebî esere de konu edilmiştir. Bu eserlerden biri de Balkan Acısı romanıdır. Romanda, Balkanların acı kaybının yarattığı buhran, felaketin izleri, maruz kalınan zulümler açık bir şekilde kendine yer bulmuştur. Bununla birlikte Osmanlı‟yı düştüğü durumdan kurtarmak, eski günlerine geri döndürmek için modernleşmenin yanında ortaya çıkan Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük fikir akımları -bilhassa Türkçülük- romana yansımıştır. Balkan Acısı‟nda da bu fikir akımlarının Osmanlı‟daki seyrine benzer bir yol izlenmiş, Osmanlıcılık ve İslamcılık başarısız olunca Türkçülüğün tek çare olduğu vurgulanmıştır. Bu çalışmada yukarıda bahsi geçen konular ele alınmış, romanın düşünce zeminin oluşturan Türkçülüğe dair yansımalar ortaya koyulmuştur.
Referanslar
Atabay, M. İmparatorluktan Ulus Devletlere Türkiye ve Balkanlar. Ankara: Paradigma Akademi Yayınları. 2013.
Canım, R. “Yirmibirinci Asrın Başında Balkanlarda Yaşayan ve Türkçe Yazan Şairler”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. S. 16. 2001. s. 81-85.
Sarınay, Y. Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları. 3. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2005.
Taştan, Y. K. Balkan Savaşları ve Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2017.
Çalen, M. K. Modern Türk Düşüncesine Bir Derkenar Yusuf Akçura ve Ziya Gökalp. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2018.
Çalen, M. K. Osmanlıcılık ve İslamcılık Karşısında Türkçülük. 2. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2017.
Duymaz, R. Üç Tarz-ı Siyaset ve Düşünce Akımları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları. 2004.
Ziya Gökalp. Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak. Ankara: Alter Yayıncılık. 2010.
Ahmad, F. Modern Türkiye‟nin Oluşumu. 19. Baskı, İstanbul: Kaynak Yayınları. 2019.
Gürbüz, Y. Balkan Acısı. 3. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları. 2014.
Şengül, A. “Edebiyatta Ötekilik Meselesi ve Türk Edebiyatında Öteki”. Karadeniz Araştırmaları. S. 15. 2007. ss. 97-116.
Şenel A. “Tarihî Romanın Usta ve Tecrübeli Kalemi Yılmaz Gürbüz: Türksüz; Doğu, Orta Doğu ve Avrupa Tarihi Yazılamaz”. Türk Yurdu. S. 349. 2016. ss. 66-71.
