Abay’ın Din Anlayışı
Anahtar Kelimeler:
Abay, hakikat, Abay mirası, din anlayıĢı, Abay araĢtırmaları tarihiÖzet
Abay mirasının, Ġslam teorisi ve felsefesi, Kazak Müslümanlık ve medeniyeti açısından incelenmesi oldukça önemlidir. Bugünkü Kazak dinî düĢüncesi ile dinî tecrübesinin bilinçteki izlerini bilimsel bakıĢ açısı ve tarihi açıdan değerlendirme konusunda Abay mirasının yeri ve rolünü ortaya koymak da önemlidir. Bu nedenle Abay‟ın eserlerindeki kavramlar ve kategorik olarak karmaĢık incelemelerin sistemli tarihi-felsefi kalıplarla yapılması onun varlık ve dinî medeniyetinin tanınmasına imkân vermektedir. Makalede, insanoğlunun düĢünce tarihinde varlıkla ilgili fikir beyan eden filozofların önemli temsilcilerinden bahsetmekle beraber, Abay‟ın bakıĢ açısını varoluĢ felsefesinin Ģablonlarıyla anlatmaya çalıĢanlara karĢı itirazlar da dile getirilmiĢtir. Aynı Ģekilde varlığın ne olduğunu anlama meselesinde felsefe tarihine dair değerlendirmelerde bulunurken Abay‟ın, aĢkı bir varlık olarak değerlendirmesinin özünde yatan hakikatin önemli olduğunu vurgulama ön plana çıkarılmıĢtır.
Referanslar
Ҽуезов М. Абай Құнанбаев. Монографиялық зерттеулер мен мақалалар. –Алматы: Санат, 1995. –320 б.
Құнанбайұлы А. Шығармаларының екі томдық толық жинағы. –Алматы: Жазушы, -Т. 1: Ҿлеңдер мен аудармалар. 2003. –296 бет.
Кенжетаев Д.Т. Қожа Ахмет Иасауи дүниетанымының түркі ислам философиясы тарихындағы орны. Монография. –Түркістан: Тұран, 2012. –288 б.
Кенжетай Д. Қожа Ахмет Ясауи дүниетанымы. – Алматы: «Арыс», 2008. –360 б.
Құнанбайұлы А. Шығармаларының екі томдық толық жинағы. –Алматы: Жазушы, -Т. 2: Ҿлеңдер мен аудармалар. –2002. –336 бет.
Кенжетай Д. Зайырлы ел – қайырлы ел. –Алматы: Кҿкжиек. 2017. –392 б.
Kenjetay, Dosay, Hoca Ahmet Yesevî‟nin Ahlâk Felsefesi, Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yayınları, –Ankara 2003. S. 100–110
Alban G.Widgery. Tarıh boyunca büyük öğretiler. –Ankara 1971. –320 б.
Ҽзірет Сұлтан Қожа Ахмет Иасауи. Кҿңілдің айнасы (Мират ул Қулуб). –Анкара, Билиг. 2000. –120 б.
Ҽбілев Ж. Этнодеформация (ұлттық сана мҽселелері), –Қызылорда, «Тұмар», 2007, –176 б.
Кенжетаев Д.Т. Қазақ мұсылмандығы жҽне оның қалыптасу алғышарттары: Монография. –Астана: «Рухани құндылықтарды қолдау қоры» корпоративтік қоры, 2018. –248 б.
Bayraktar M. Yunus Emre ve AĢk felsefesi. –Ankara. 1994. S.104
Кенжетай Д.Т. Қазіргі жағдайдағы исламның ҽлеуметтік тұжырымдамасының негіздері. – Астана: Дін мҽселелері жҿніндегі ғылыми-зерттеу жҽне талдау орталығы, 2011. –170 б.
References
Áýezov M. Abaı Qunanbaev. Monografııalyq zertteýler men maqalalar. –Almaty, Sanat, 1995. –320 b.
Qunanbaıuly A. Shyǵarmalarynyń ekі tomdyq tolyq jınaǵy. –Almaty: Jazýshy, -T. 1: Óleńder men aýdarmalar. 2003. –296 bet.
Kenjetaev D.T. Qoja Ahmet Iasaýı dúnıetanymynyń túrkі ıslam fılosofııasy tarıhyndaǵy orny. Monografııa. –Túrkіstan: 2012. –288 b.
Kenjetaı D. Qoja Ahmet Iasaýı dúnıetanymy. – Almaty: «Arys», 2008. –360 b.
Qunanbaıuly A. Shyǵarmalarynyń ekі tomdyq tolyq jınaǵy. –Almaty: Jazýshy, -T. 2: Óleńder men aýdarmalar. –2002. –336 bet.
Kenjetaı D. Zaıyrly el – qaıyrly el. –Almaty, Kókjıek. 2017. –392 b.
Kenjetay, Dosay, Hoca Ahmet Yesevî‟nin Ahlâk Felsefesi, Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yayınları, –Ankara 2003. S. 100–110
Alban G.Widgery. Tarıh boyunca büyük öğretiler. –Ankara 1971. –320 b.
Ázіret Sultan Qoja Ahmet Iasaýı. Kóńіldіń aınasy.(Mırat ýl Qýlýb). Ankara, Bılıg Baspasy. 2000 j. –120 b.
Ábіlev J. Etnodeformatsııa (ulttyq sana máselelerі), –Qyzylorda, «Tumar», 2007, –176 b.
Kenjetaev D.T. Qazaq musylmandyǵy jáne onyń qalyptasý alǵysharttary: Monografııa. –Astana: «Rýhanı qundylyqtardy qoldaý qory» korporatıvtіk qory, 2018. –248 b.
Bayraktar M. Yunus Emre ve AĢk felsefesi. –Ankara. 1994. S.104
Kenjetaı D.T. Qazіrgі jaǵdaıdaǵy ıslamnyń áleýmettіk tujyrymdamasynyń negіzderі. – Astana: Dіn máselelerі jónіndegі ǵylymı-zertteý jáne taldaý ortalyǵy, 2011. –170 b.
