Karakalpak Manzumesi ve İ. Yusupov Eserlerindeki Methiyenin Sanatsal Özellikleri Üzerine
Anahtar Kelimeler:
қосықтар (ҿлең), арнау ҿлең, жарлай арнау, зарлай арнау, сұрай арнауÖzet
Makalede Karakalpak edebiyatının temsilcisi olan Ġ. Yusupov‟un Ģiiri ve Ģairin methiye tarzında yazılmıĢ eserleri incelenecektir. Ġ. Yusupov, kendi Ģiirlerinde kullanmıĢ olduğu tarzlarla Ģiire yeni bir tür getirmiĢtir. ġairin methiye türünde yazılmıĢ koĢukları bu edebi türün öneminin artırmıĢtır. Bu yüzden Ġ. Yusupov‟un eserleri arasındaki bu türün detaylı olarak incelenmesinin Ģairin lirik Ģiirinin özelliğini ortaya çıkaracağı kanaatindeyiz. Makalede, Ģairin methiye tarzındaki Ģiirlerinin geliĢim sürecine değinilecektir. ġairin yaratıcılığı üzerinde fikir bildiren araĢtırmacıların çalıĢmaları, makalemizde yöntemsel bir çerçevede özet yapmamıza temel olacaktır. Ġ. Yusupov‟un methiyeleri türlere ayrılıp bunlar konu, tür bakımından ve poetik olarak incelenecektir. YurttaĢlık duygusu, lirik düĢünce, Ģiirsel netlik, Ģiir kültürü ve diğer nitelikler Ģairin eserinin karakteristik özelliğidir. Ġ. Yusupov'un Ģiir geleneği modern Karakalpak Ģiirinde devam etmektedir.
Referanslar
Оразымбетов Қ. Ҳҽзирги қарақалпақ лирикасындағы кҿркем формалардың эволюциясы ҳҽм типологиясы. –Нҿкис: «Билим», 2004. –168 б.
Есенов Ж. Поэзия жулдызы. –Нҿкис: «Билим», 2003. –110 б.
Ҳамидова А. И.Юсуповтың творчествосы ҳҽм Европа ҽдебияты (Ҽдебий байланыслар ҳҽм ҽдебий тҽсирлер мҽселеси). Канд. дис. - Нҿкис, 1999. –132 б.
Мҽмбетова М. И. Юсупов поэзиясының қосық қурылысы. Канд.дис. – Нҿкис, 1999. –125 б.
Оразымбетов Қ. Ҳҽзирги дҽўирдеги қарақалпақ лирикасында кҿркемлик излениўшилик. Канд.дис. - Нҿкис, 1992. –141 б.
Муратбаев Қ. Қарақалпақ поэзиясында қосық қурылысы. –Нҿкис: Қарақалпақстан, 1977. –173 б.
Есемуратов Г. И.Юсуповтың поэзиясы. - Нҿкис: Қарақалпақстан, 1976. –163 б.
Пахратдинов Д. И.Юсупов лирикасында Шығыс классиклери дҽстүрлери (Ҽдебий байланыслар ҳҽм тҽсирлер ҳаққында). Канд.дис. Нҿкис, 2001. –128 б.
Юсупов И. Таңлаўлы шығармаларының еки томлығы I т., Қосықлар, поэмалар. – Нҿкис: "Қарақалпақстан", 1992. 260 б.
Тілеуова А. Арнау ҿлеңдерінің жанрлық табиғаты // ҚазМУ хабаршысы. Филология сериясы. №39. – 136 -139 б.
Юсупов И. Шығармаларының еки томлығы. II том (Қосықлар ҳҽм поэмалар). - Нҿкис: "Қарақалпақстан". 1979. – 188 б.
Қабдолов З. Сҿз ҿнері. –Алматы: «Санат», 2002. – 360 б.
Байтұрсынұлы А. Алты томдық шығармалар жинағы. Т.1. –Алматы: «Ел-шежіре», 2013. – 384 б.
Юсупов И. Ҳҽр кимниң ҿз заманы бар (қосықлар ҳҽм қысса). – Нҿкис: "Қарақалпақстан". 2004. – 113 б.
References
Orazymbetov Q. Ҳázırgı qaraqalpaq lırıkasyndaǵy kórkem formalardyń evolıýtsııasy ҳám tıpologııasy. –Nókıs: «Bılım», 2004. –168 b.
Esenov J. Poezııa jýldyzy. –Nókıs: «Bılım», 2003. –110 b.
Ҳamıdova A. I.Iýsýpovtyń tvorchestvosy ҳám Evropa ádebııaty (Ádebıı baılanyslar ҳám ádebıı tásırler máselesı). Kand. dıs. – Nókıs, 1999. –132 b.
Mámbetova M. I. Iýsýpov poezııasynyń qosyq qýrylysy. Kand.dıs. – Nókıs, 1999. –125 b.
Orazymbetov Q. Ҳázırgı dáўırdegı qaraqalpaq lırıkasynda kórkemlık ızlenıўshılık. Kand.dıs. – Nókıs, 1992. – 141 b.
Mýratbaev Q. Qaraqalpaq poezııasynda qosyq qýrylysy. – Nókıs: Qaraqalpaqstan, 1977. –173 b.
Esemýratov G. I.Iýsýpovtyń poezııasy. - Nókıs: Qaraqalpaqstan, 1976. –163 b.
Pahratdınov D. I.Iýsýpov lırıkasynda Shyǵys klassıklerı dástúrlerı (Ádebıı baılanyslar ҳám tásırler ҳaqqynda). Kand.dıs. Nókıs, 2001. – 128 b.
Iýsýpov I. Tańlaўly shyǵarmalarynyń ekı tomlyǵy I TOM Qosyqlar, poemalar. – Nókıs: "Qaraqalpaqstan", 1992. –260 b.
Tіleýova A. Arnaý óleńderіnіń janrlyq tabıǵaty // QazMÝ habarshysy. Fılologııa serııasy. №39. – 136 -139 b.
Iýsýpov I. Shyǵarmalarynyń ekı tomlyǵy. II tom (Qosyqlar ҳám poemalar). - Nókıs: "Qaraqalpaqstan". 1979. -188b.
Qabdolov Z. Sóz ónerі. –Almaty: «Sanat», 2002. – 360 b.
Baıtursynuly A. Alty tomdyq shyǵarmalar jınaǵy. T.1. –Almaty: «El-shejіre», 2013. –384 b.
Iýsýpov I. Ҳár kımnıń óz zamany bar (qosyqlar ҳҽm qyssa). –Nókıs: "Qaraqalpaqstan". 2004. – 113 b.
