Türkistan Şehrinde Yaşayan Türk Halklarının Kız Uzatu (Gelin Çıkarma) Geleneği
Anahtar Kelimeler:
halk gelenekleri, gelin çıkarma, Türk halkları, düğün, karĢılaĢtırmaÖzet
Kazakistan‟da yüzden fazla milletin temsilcileri birlik beraberlik içerisinde yaĢayıp kendi kültürleri, gelenek ve göreneklerini korumaktadır. Kazak, Kırgız, Özbek, Türk ve tüm Türk soylu halkların gelenekleri tümüyle benzerlik göstermese de birbirine yakın olduğu noktalar vardır. Bu makalede, Güney Kazakistan bölgesi Türkistan Ģehrinde yaĢamakta olan Türk halklarından Kazak, Özbek ve Ahıska Türklerinin eski devirlerden beri süregelen “Kız Uzatu” geleneği üzerine araĢtırma yapılmıĢtır. Türk toplumu için aile; neslin devamını, birliği ve beraberliği sağlayan en önemli kurumdur. Bireyin, toplum içinde kabul görmesi için de aile kurumunu evlilik yoluyla oluĢturması gerekir. Bu sebeple çalıĢmada Türk toplumunun önem verdiği ve çeĢitli ritüelleri uyguladığı geçiĢ dönemlerinden olan gelin çıkarma geleneği üzerinde durulmuĢtur. Literatür taraması ve karĢılaĢtırma yönteminin kullanıldığı çalıĢmada konu ile ilgili birçok kaynağa baĢvurulmuĢtur. Elde edilen veriler farklılıklar ve benzerlikler açısından değerlendirilmiĢtir. Bu araĢtırmanın sonucunda Türkistan Ģehrinde yaĢamakta olan Türk boylarının kültüründe ocağın devamı, soyun sürdürülebilirliği olarak kabul edilen geline oldukça önem verildiği görülmüĢtür. Yeni çağdaki teknolojinin evlenme geleneğine etkisinden söz edilmiĢtir.
Referanslar
Argyn, Еrzhan (2016). Kazak Türklеrindе Еvlеnmе Gеlеnеği. Ötükеn dеrgisi.
Alimkulov, B. (1994). Küyеu kеltir, kız uzat, toyındı kıl. Almatı: Sanat. 240 sayfa.
Çetindağ, Gülda (2007). Kazak Türklerinde Evlenme Geleneğine Bağlı Olarak GerçekleĢtirilen Hediye AlıĢveriĢi Üzerine Bir Ġnceleme. Milli Folklor 76, 218-231.
Mandaloğlu, Mehmet (2013) Eski Türklerde Sanayi, Ticaret ve Maliyenin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Ġnsan ve Toplum Bilimleri AraĢtırmaları Dergisi2, 129-150.
Kartaеva Totigül (2014). Sır Bölgеsi Kazaklarının еvlilik törеnlеri üzеrinе bir dеğеrlеndirmе. Milli Folklor 104, 167-179.
Zhunusov A. (1992). Ata dastüri. Almatı.
Kalafat, YaĢar(2011). Kazakistan‟daki Türk Halk Ġnançları. Milli Folklor41, 66-71.
Piriyeva, Sevilve Türki, Ġbrahim (2009). Ahıska Türklerinin Tarihi, İslam ve Aile Durumu Anskilopedisi. Çimkent.
Öznur Özdarıcı (2011). Dîvânü Lûgat-Ġt-Türk‟te Kadınve Kadına ĠliĢkin Unsurlar, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1, 127-156.
