Исторические повествования в чувашском фольклоре

Аннотация

Çuvaş folklor araştırmalarında tarih anlatmaları (istori halapsem) önemli bir yer tutmaktadır. Bu özel ilginin sebeplerinden birisi 16. yüzyıldan önceki Çuvaş tarihi hakkında kaynaklarda yeterli bilginin olmamasıdır. Çuvaşların kökeni ve geçmişine dair araştırmalar millî Çuvaş kimliğinin inşasında başat rol oynamıştır. Tarih anlatmaları da Çuvaşların kökeni ve geçmişi konusunda karanlıkta kalan kısımları aydınlatmak amacıyla doğrudan kullanılmıştır. Tarih ve kültür araştırmalarının birincil sonuçları kimlik inşasında olduğu kadar sözlü kültür üzerinde de etkili olmuştur. Böylece yazılı kültür ve sözlü kültür karşılıklı olarak birbirini beslemiştir. Tarihî kaynaklardaki bilgiler sözlü kültüre aktarılıp burada yeniden yorumlandıktan sonra bilimsel araştırmalarda, ders kitaplarında ve antolojilerde yer almıştır. Ancak tarih anlatmaları üzerinde çalışan araştırmacılar bu etkileşimi dikkate almadıkları gibi mümkün olan her veriyi tarihî gerçeklerin ortaya çıkarılmasında ve tarihî kabullerin desteklenmesinde kullanmışlardır. Dahası tarih kaynaklarındaki veriler de ilerleyen süreçte sözlü kültürden elde edilmiş gibi tarih anlatması olarak ilgili antolojilerde yer bulmuştur. Makalede, Çuvaş tarih anlatmaları tür, tanım, tasnif ve kaynaklar bakımından incelenmiştir.