Традиция “қыз ұзату” у тюркских народов города Туркестана
Ключевые слова:
народные традиции, проводы невесты, тюркские народы, свадьба, сравнениеАннотация
Қазақстанда жүзден астам ұлт ӛкілдері бейбіт ӛмір сүріп, ӛздерінің мәдениетін, дәстүрі мен әдет-ғұрыпын сақтап келеді. Осы орайда Қазақстандағы түркі тектес халықтар дәстүрлерінің арасында айырмашылықтар болғанымен, олардың бір-біріне жақын тұстары да бар. Бұл мақалада Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан Түркістан қаласында тұратын қазақ, ӛзбек және ахысқа түріктерінің «қыз ұзату» дәстүрі жайлы зерттеу жүргізілді. Түркі қоғамы үшін отбасы – ұрпақ сабақтастығын жалғастырумен қатар, бірлік мен ынтымақты қамтамасыз ететін ең маңызды ұғым. Түркі қоғамында жеке тұлғаның отбасы құруында орындалатын белгілі үрдістер бар. Осы себептен түркі халықтарындағы «қыз ұзату» дәстүрін салыстырып қарастырдық. Аналитикалық және салыстыру әдісі қолданылған зерттеуімізде тақырыпқа қатысты кӛптеген дереккӛздер сараланды. Алынған мәліметтер айырмашылықтар мен ұқсастықтар тұрғысынан айшықталды. Зерттеуіміздің нәтижесінде Түркістан қаласында тұратын түркі халықтарының мәдениетінде қыз ұзату – келін түсіру дәстүріне үлкен мән берілгендігі байқалды. Сонымен заманауи технологияның әсерінен үйлену дәстүріндегі ӛзгерістер кӛрсетілді.
Библиографические ссылки
Argyn, Еrzhan (2016). Kazak Türklеrindе Еvlеnmе Gеlеnеği. Ötükеn dеrgisi.
Alimkulov, B. (1994). Küyеu kеltir, kız uzat, toyındı kıl. Almatı: Sanat. 240 sayfa.
Çetindağ, Gülda (2007). Kazak Türklerinde Evlenme Geleneğine Bağlı Olarak GerçekleĢtirilen Hediye AlıĢveriĢi Üzerine Bir Ġnceleme. Milli Folklor 76, 218-231.
Mandaloğlu, Mehmet (2013) Eski Türklerde Sanayi, Ticaret ve Maliyenin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Ġnsan ve Toplum Bilimleri AraĢtırmaları Dergisi2, 129-150.
Kartaеva Totigül (2014). Sır Bölgеsi Kazaklarının еvlilik törеnlеri üzеrinе bir dеğеrlеndirmе. Milli Folklor 104, 167-179.
Zhunusov A. (1992). Ata dastüri. Almatı.
Kalafat, YaĢar(2011). Kazakistan‟daki Türk Halk Ġnançları. Milli Folklor41, 66-71.
Piriyeva, Sevilve Türki, Ġbrahim (2009). Ahıska Türklerinin Tarihi, İslam ve Aile Durumu Anskilopedisi. Çimkent.
Öznur Özdarıcı (2011). Dîvânü Lûgat-Ġt-Türk‟te Kadınve Kadına ĠliĢkin Unsurlar, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1, 127-156.
