Mustafa Çokay’ın Eserlerinde Milli Bağımsızlık Fikri
99 85
Anahtar Kelimeler:
политика, эмиграция, нация, единство тюрков, советы, алашордынцыÖzet
Mustafa Çokay sadece Kazakistan, Orta Asya, Rusya için değil Avrupa için de tanınmıĢ tarihî Ģahsiyetler biridir. Onun mezarı Berlin Ģehrinin ortasındadır. Paris yakınındaki ağaçlı bir yolda da büstü bulunmaktadır. Böyle dünyaca ünlü bir Ģahsiyeti Kazak ili ancak otuz yıldır tanımaya baĢlamıĢtır. Mustafa Çokay‟ın daha sonraki yıllar yayımlanmıĢ olan on iki ciltlik eseri içerisinde halkımızın geçmiĢine dair siyasi ve toplumsal meseleler oldukça geniĢ bir Ģekilde yer almaktadır. Makalede, onun milletin kaderi ve geleceğine dair fikirleri ele alınıp bunlar incelenmiĢtir. 20. yüzyılın baĢındaki toplum hizmetkârlarının siyasi prensipleri, aydınların kaderlerine dair kıymetli bilgiler okurların dikkatine sunulmaktadır. Bu yayında ele alınan meseleler oldukça hacimlidir. Onlar bize Kazak ilinin, Orta Asya ile Kafkasya ve uzak ülkelerin siyasi meselelerini sunmaktadır. Bunlar temelinde Mustafa Çokay, dünya seviyesinde büyük bir toplum hizmetkârı, Türk halklarının birliği idealini savunan bir Ģahsiyet olarak ele alındı.
Referanslar
Абдуллин Х. Мұстафаның ӛмірі мен ӛлімі // Ана тілі, 1991, ақпан.
Қара А. Мұстафа Шоқай. Ӛмірі, күресі, шығармашылығы. – Алматы: Арыс, 2004. – 320 б.
Қойгелдиев М. Тұтас Түркістан идеясы және Мұстафа Шоқай. – Алматы, 1997.
Нүсіпхан А. Кремльдің түн ұйқысын тӛрт бӛлген Мұстафа Шоқай және оның «Яш Түркістан» журналынан соны деректер //Қазақ әдебиеті, 1998, 8, 15 мамыр.
Оралтай Х. Мұстафа Шоқай және оның шетелдегі ізбасарлары. – Ыстанбұл, 1997. – Б. 251-271.
Садықова Б. Мұстафа Шоқай және Франциядағы қазақ зиялылары // Қазақ елі, 1997, 10 қаңтар.
Мұстафа Шоқай. Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты. – Алматы: Дайк-пресс, 2012-2014.
Мұстафа Шоқай. Шығармаларының толық жинағы. – Алматы: Дайк-пресс, 5-том, 540 б.
Данилевский Д. Как черное становится белым // Flashpress.kz, 2010.
Мұстафа Шоқай. Шығармаларының толық жинағы. – Алматы: Дайк-пресс, 8-том, 560 б.
Мұстафа Шоқай. Шығармаларының толық жинағы. – Алматы: Дайк-пресс, 4-том, 532 б.
Мұстафа Шоқай. Шығармаларының толық жинағы. – Алматы: Дайк-пресс, 3-том, 664 б.
Мұcтафа Шоқай. Таңдамалы. 1-том. – Алматы: Қайнар, 1998. – 512 б.
Мұстафа Шоқай. Таңдамалы. 2-том. – Алматы: Қайнар, 1999. – 520 б.
References
Abdýllın H. Mustafanyń ómіrі men ólіmі // Ana tіlі, 1991, aqpan.
Qara A. Mustafa Shoqaı. Ómіrі, kuresі, shyǵarmashylyǵy. – Almaty: Arys, 2004. – 320 b.
Qoıgeldıev M. Tutas Túrkіstan ıdeıasy jáne Mustafa Shoqaı. – Almaty, 1997.
Núsіphan A. Kremldіń tún uıqysyn tórt bólgen Mustafa Shoqaı jáne onyń «Iash Túrkіstan» jýrnalynan sony derekter //Qazaq ádebıetі, 1998, 8, 15 mamyr.
Oraltaı H. Mustafa Shoqaı jáne onyń sheteldegі іzbasarlary. – Ystanbýl, 1997. – B. 251-271.
Sadyqova B. Mustafa Shoqaı jáne Frantsııadaǵy qazaq zııalylary // Qazaq elі, 1997, 10 qańtar.
Mustafa Shoqaı. Shyǵarmalarynyń tolyq jınaǵy. On ekі tomdyq. R.B.Súleımenov atyndaǵy Shyǵystaný ınstıtýty. – Almaty: Daık-press, 2012-2014.
Mustafa Shoqaı. Shyǵarmalarynyń tolyq jınaǵy. – Almaty: Daık-press, 5-tom, 540 b.
Danılevskıı D. Kak chernoe stanovıtsıa belym // Flashpress.kz, 2010.
Mustafa Shoqaı. Shyǵarmalarynyń tolyq jınaǵy. – Almaty: Daık-press, 8-tom, 560 b.
Mustafa Shoqaı. Shyǵarmalarynyń tolyq jınaǵy. – Almaty: Daık-press, 4-tom, 532 b.
Mustafa Shoqaı. Shyǵarmalarynyń tolyq jınaǵy. – Almaty: Daık-press, 3-tom, 664 b.
Mumtafa Shoqaı. Tańdamaly. 1-tom. – Almaty: Qaınar, 1998. – 512 b.
Mustafa Shoqaı. Tańdamaly. 2-tom. – Almaty: Qaınar, 1999. – 520 b.
