ÜSKÜP TÜRK AĞIZLARINDA CÜMLE BİLGİSİ

142 125

Özet

Kuzey Makedonya’nın başkenti olan Üsküp, farklı etnik grupların yaşadığı bir bölgede bulunmaktadır. Üsküp’te Türkler, Slav dillerini konuşan (yetişkin) Türk toplulukları, Makedonlar, Arnavutlar, Çingeneler, Ulahlar vb. etnik gruplar yaşamaktadır. Söz konusu etnik grupların konuştuğu diller, Türkçeden etkilendiği gibi Üsküp Türk Ağızları da Makedonca, Sırpça ve Arnavutçadan ses ve şekil bilgisiyle söz dizimi açısından yoğun bir şekilde etkilenmiştir. Özellikle Balkan Savaşlarından sonra söz konusu etki daha da artmıştır. Çeşitli zorluklar neticesinde meydana gelen göçler sebebiyle bölgede yaşayan Türkler azınlık hâline gelmiştir. Türkçeyi konuşan halkın azınlık olması sebebiyle Türkçe eğitim ve öğretim hakları ellerinden alınmıştır. Azınlık durumunda olan Türk halkı 8. sınıftan sonraki eğitimini Makedonca, Arnavutça, Sırpça eğitim veren okullarda tamamlamıştır. Böylece Türkçenin yanında Makedonca, Sırpça ya da Arnavutça dillerinin en az birini ya da ikisini öğrenmiştir. Bunun neticesinde iki veya çok dillilik meydana gelmiştir. Söz konusu durum da Üsküp Türk Ağızlarını, Balkan dillerine yaklaştırırken, ölçünlü Türkçeyle Anadolu Ağızlarından uzaklaştırmaktadır. Makalemizde Üsküp Türk Ağızları cümle bilgisi yönünden ele alınıp örnekler üzerinden detaylı bir inceleme yapılmıştır. Ayrıca Üsküp Türk Ağızlarının ölçünlü Türkçeden farklı olarak Makedonca, Arnavutça ve Sırpçadan etkilendiği söz dizimi unsurlarından bahsedilmiştir.