Чуваш республикасының мемлекеттік рәміздері арқылы мифологиялық нышандардың қайта жаңғыруы
125 108
Кілт сөздер:
Чуваш туы, чуваштардың мемлекеттік рәміздері, чуваш мифологиясы, чуваш туы және мифологияАңдатпа
Кеңес ӛкіметі құлағаннан кейін посткеңестік мемлекеттері тәуелсіздігімен қайта қауышып жатқанда, автономиялық республикалар Ресей Федерациясына тәуелді мемлекеттер ретінде қайта құрылды. Осы автономиялық республикалар кеңестік символдармен кӛмкерілген тулардың орнына Кеңес тарқағаннан кейінгі дәуірде жаңа туларын қабылдады, ӛздерінің жаңа елтаңбаларын белгіледі. Автономиялық республикалардың ӛздерінің таңдаған тулары мен туларында қолданылған символдарының мағынасы арасында айырмашылықтар болды. Әдеттегідей аталмыш мемлекеттерде де әр халықтың тарихи оқиғаларынан, мифологиясынан, мемлекеттің территориясынан, діни сенімдерінен және мәдениетінен хабар беретін символдардан тұратын тулар дайындалып мемлекеттің жоғары билік органдарында бекітілді. Мақалада Чуваш Республикасының мемлекеттік рәміздеріндегі чуваш мифологиясының және мәдениетінің кӛріністері қарастырылады.
Әдебиеттер тізімі
Ткаченко В.Г. ―Государственные символы Чувашской республики‖, Чувашская энциклопедия, ч. 1, 2006. с. 444–445.
Викторов Ю.В. ―Юриев Элли Михайлович‖, Чувашская энциклопедия, C. 4, Чебоксары: Чувашское книжное издательство, 2011. с. 697–698.
Yavuz Cemalettin. ―ÇuvaĢ Kültür Mitleri‖. Uluslararası Toplum ve Kültür AraĢtırmaları Sempozyumu (3-5 Ekim 2019) Tam Metin Bildiler Kitabı, (Ed. Mustafa Aça), Çanakkale: Toplum ve Kültür AraĢtırmaları Derneği Yayınları, 2019. с. 441–464.
Yavuz Cemalettin, ―ÇuvaĢ Geleneksel Dünya GörüĢünde Kutsal Düzenin ĠnĢası: Timir Karta 'Demir Avlu' Uygulaması‖, ÇuvaĢ, Dili, Edebiyatı ve Halkbilimi ÇalıĢmaları (Ġvan Ya. Yakovlev'in 170. Doğum Yıl Dönümü Anısına), Nobel Bilimsel Eserler, Ankara, 2019, s. 193- 205. (Yavuz 2019b)
Yavuz Cemalettin. ÇuvaĢ Mitleri ve Efsaneleri. Ankara: Bengü Yayınları, 2021. (Yavuz 2021a)
Yavuz Cemalettin. ―ÇuvaĢ Folklorunda Tarih Anlatmaları‖. Turkologiya, No: 3, 2021, 75-86 (Yavuz 2021b)
Ашмарин Н.И. Словарь чувашского языка. (Vıp. IV). Чебоксары: Типография чувашская книга, 1929.
Егоров Н.И. ―Чувашская мифология‖. Культура чувашского края. ч. I: Учебное пособие, (подготов. M. И. Скворцов), Чебоксары: ЧКИ, 1995. 109–147.
Месарош Дюла. Памятники старой чувашской веры (перев. Юдит Димитриева), Чебоксары: ÇGĠGN. 2000.
Сергеев Й.В. ―Ама‖. Чувашская мифология: Этнографический справочник, Чебоксары: ЧКИ, 2018.
Матвеев Г.Б. ―Plt‖, Чувашская мифология: Этнографический справочник, Чебоксары: ЧКИ, 2018а. 236-238.
Матвеев Г.Б. ―r‖, Чувашская мифология: Этнографический справочник, Чебоксары: ЧКИ, 2018б. с. 290-292.
Павлов С. Д. Чĭваш литературин антологий. Поэзий, Шубашкар: ЧКИ, 2013.
Илюхин Ю.A. Лебедев Герман Степанович, Чувашская энциклопедия, т. 2, Чебоксары: Чувашское книжное издательство, 2008. с. 424-425
Родионов В.Г. Тукташ Илия Семенович, Чувашская энциклопедия, ч. 4, Чебоксары: Чувашское книжное издательство, 2011. с. 276.
References
Tkachenko V.G. ―Gosudarstvennye simvoly ChuvaĢskoi respubliki‖, ChuvaĢskaia ensiklopedia, ch. 1, 2006. s. 444–445.
Viktorov Ġu.V. ―Ġuriev Elli Mihailovich‖, ChuvaĢskaia ensiklopedia, C. 4, Cheboksary: ChuvaĢskoe knijnoe izdatelstvo, 2011. s. 697–698.
Yavuz Cemalettin. ―ÇuvaĢ Kültür Mitleri‖. Uluslararası Toplum ve Kültür AraĢtırmaları Sempozyumu (3-5 Ekim 2019) Tam Metin Bildiler Kitabı, (Ed. Mustafa Aça), Çanakkale: Toplum ve Kültür AraĢtırmaları Derneği Yayınları, 2019. s. 441–464.
Yavuz Cemalettin, ―ÇuvaĢ Geleneksel Dünya GörüĢünde Kutsal Düzenin ĠnĢası: Timir Karta 'Demir Avlu' Uygulaması‖, ÇuvaĢ, Dili, Edebiyatı ve Halkbilimi ÇalıĢmaları (Ġvan Ya. Yakovlev'in 170. Doğum Yıl Dönümü Anısına), Nobel Bilimsel Eserler, Ankara, 2019, s. 193- 205. (Yavuz 2019b)
Yavuz Cemalettin. ÇuvaĢ Mitleri ve Efsaneleri. Ankara: Bengü Yayınları, 2021. 110–117 (Yavuz 2021a)
Yavuz Cemalettin. ―ÇuvaĢ Folklorunda Tarih Anlatmaları‖. Turkologiya, No: 3, 2021, 75-86 (Yavuz 2021b)
AĢmarin N.Ġ. Slovär chuvaĢskogo iazyka. (Vıp. IV). Cheboksary: Tipografia chuvaĢskaia kniga, 1929.
Egorov N.Ġ. ―ChuvaĢskaia mifologia‖. Kültura chuvaĢskogo kraia. ch. I: Uchebnoe posobie, (podgotov. M. Ġ. Skvorsov), Cheboksary: ChKĠ, 1995. 109–147.
MesaroĢ Düla. Pamätniki staroi chuvaĢskoi very (perev. Ġudit Dimitrieva), Cheboksary: ÇGĠGN. 2000.
Sergeev Ġ.V. ―Ama‖. ChuvaĢskaia mifologia: Etnograficheski spravochnik, Cheboksary: ChKĠ, 2018.
Matveev G.B. ―Plt‖, ChuvaĢskaia mifologia: Etnograficheski spravochnik, Cheboksary: ChKĠ, 2018a. 236-238.
Matveev G.B. ―r‖, ChuvaĢskaia mifologia: Etnograficheski spravochnik, Cheboksary: ChKĠ, 2018b. s. 290-292.
Pavlov S. D. ChĭvaĢ literaturin antologi. Poezi, ġubaĢkar: ChKĠ, 2013.
Ġlühin Ġu.A. Lebedev German Stepanovich, ChuvaĢskaia ensiklopedia, t. 2, Cheboksary: ChuvaĢskoe knijnoe izdatelstvo, 2008. s. 424-425
Rodionov V.G. TuktaĢ Ġlia Semenovich, ChuvaĢskaia ensiklopedia, ch. 4, Cheboksary: ChuvaĢskoe knijnoe izdatelstvo, 2011. s. 276.
