FATHER, SON AND THE HOLY WATER: THE SACREDNESS OF THE HERO'S INĠTĠATĠON ĠN KÖROĞLU'S NARRATĠONS ON IRANĠAN TURKS
157 138
Keywords:
The Epic of Köroğlu, Mehter Alı, Köroğlu, Sacredness, Initiation.Abstract
The main hero of the Köroğlu Epic, which is one of the most common epics told in the geography from the Balkans to East Turkistan and accepted as the common value of the Turkish World, is mentioned with the words Köroğlu or Goroğlu, which means "son of a blind person" or "born in a grave". The wise personality of Köroğlu's father, Mehter Alı, plays a role in the initiation of the hero in the "Mehter Alı Epic", in which the emergence of this hero, whose name is Köroğlu in Iranian Turkish narratives. In this article, which examines the signs that are considered sacred in this initiation and how the wisdom of Mehter Alı is constructed in the epic narrative, the signs of the extraordinary gained in the initiation of both the hero and his horse are exemplified in several branches of the Köroğlu Epic compiled in the same country.
The initiation of the hero (UrĢan), who will be named Köroğlu in this branch, evolves as Mehter Alı, who is aware of the extraordinary powers that nature has given him, transforms his son UrĢan, who is an ordinary individual, into a hero by using his wisdom. In all stages of the hero's initiation adventure in the narrative, thanks to this wisdom of his father, UrĢan reaches to the sword (mısri sword) produced from the lightning stone, which is considered sacred in Turkish culture, the horses (Kırat and Dorat), which are the complement and most important assistant of the hero, the strategic place where he settled (Çamlıbel), and finally, the holy water (KoĢa Bulak), which he obtained his cry, the hero's most effective weapon and which helps him both in his love and in overcoming his enemy. In this study, we will examine the wisdom of Mehter Alı in the initiation of Köroğlu and the indicators that are effective in turning an individual into a hero.
References
Chodzko, Alexander. Specimen of the Popular Poetry of Persia, as Found in the Adventures and Improvisations of Kurroglou, the Bandit-Minstrel of Northern Persia, and in the Songs of the People Inhabiting the Shores of the Caspian Sea; Orally Collected and Translated, with Philological and Historical Notes by Alexander Chodzko. London: Printed for the Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland. 1842.
Özdamar, Fazıl. (2019). Köroğlu’nun Ġran Türkleri Anlatmaları Üzerine Bir Ġnceleme. (Tez No.578246) [Doktora tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/sistemGiris.jsp
Karadavut, Zekeriya. Köroğlu’nun Ortaya ÇıkıĢı. BiĢkek: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yay. 2002.
Ekici, Metin. Türk Dünyasında Köroğlu (Ġlk Kol) -Ġnceleme ve Metinler-. Ankara: Akçağ Yay. 2004.
ÂĢık Ali Ġbadî (Karahanlı): 1972 doğumlu. Derleme, 03.09.2016‘da Tebriz‘de yapılmıĢtır.
Hacıyeva, Maarife; Köktürk, ġahin; PaĢayeva, Mehebbet. Azerbaycan Folklor ve Etnoğrafya Sözlüğü. Ankara: KB Yay. 1999.
Kaya, Doğan. YaĢnâmeler. Ankara: Akçağ Yay. 2004.
TDK Sözlük (2021). https://sozluk.gov.tr/ [eriĢim tarihi: 26.05.2021]
Kuçuradi, Ġoanna. Sanata Felsefeyle Bakmak. Ankara: Ayraç Yay. 1997.
Önal, Mehmet Naci. ―Kutsalın Türk Kültüründeki Ġzleri: Tanrısal Simgecilik‖, Millî Folklor Dergisi. S 84, s. 57-72.
Örnek, Sedat Veyis. ―Türk Folklorunda Ad Seçme ve Ad Koyma‖, Boğaziçi Üniversitesi Halk Bilimi Yıllığı 1975. Ġstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, Folklor Kulübü Yay., 1975. s. 101-112.
Konukçu, Enver. ―Begüm‖, Türkiye Diyanet Vakfı Ġslam Ansiklopedisi. 1992. C 5, s. 344.
Bekki, Salahaddin. ―Türkiye‘de Epitetler Üzerine Yapılan ÇalıĢmalar ve Köroğlu‘nun Bir ġiirinin Tahlili‖, Millî Folklor. S 95, 2012. s. 202-214.
Raglan, Lord. ―Geleneksel Kahraman‖, çev.: Metin Ekici, Millî Folklor Dergisi. S 37, 1998. s. 126-138.
Yıldız, Naciye. ―Türk Destanlarında ‗Çocuksuzluk‘‖, Millî Folklor Dergisi. S 82, 2009. s. 76-88.
Çelebi, Mehmet Surur. Türk Halk Kültüründe Rüya. Konya: Kömen Yay. 2017.
Kara Düzgün, Ülkü. ―Türk Destanlarında Merkezi Kahraman Tipinin Tipolojisi‖, Folklor/Edebiyat. 2012. S 69, s. 9-46.
Bang W. ve Rahmeti, G. R. Oğuz Kağan Destanı. Ġstanbul: Burhaneddin Basımevi. 1936.
Ergin, Muharrem. Dede Korkut Kitabı I (GiriĢ-Metin-Faksimile). 4. Baskı, Ankara: TDK Yay. 1997.
Balkaya, Adem. Halk Anlatılarında Kahramanın Yardımcıları-Anaomik Sınırlılığı AĢmadan Kutsalın Görüntü Biçimlerine. Erzurum: Fenomen Yay. 2015.
Mahir, Behçet (anl.) Köroğlu Destanı. Kaplan, Mehmet; Akalın, Mehmet; Bali, Muhan (drl.). AÜ Yay. 1973.
Eliade, Mircea. Demirciler ve Simyacılar. çev.: Mehmet Emin Özcan, Ġstanbul: Kabalcı Yay. 2003.
Eliade, Mircea. Babil Simyası ve Kozmolojisi. çev.: Mehmet Emin Özcan, Ġstanbul: Kabalcı Yay. 2002.
Beydilli, Celal. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. çev.: Eren Ercan, Ankara: Yurt Kitap Yay. 2004.
Hakkı, Behruz ―Türk Mitolojisi Köroğlu‘da SavaĢ Tanrısı Bozkurt ve Misrî Kılıç‖, Uluslararası Köroğlu, Bolu Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Bildirileri (17-18 Ekim 2009). Bolu: BAMER Yay., 2009. s. 321-334.
Tilav, Abdullah Murat. ―Sudan Çıkan At‖, akt.: Selami Fedakar, Millî Folklor Dergisi. 1997. S 34, s. 60-63.
Vural, Feyzan Göher. Ġslamiyet’ten Önceki Türklerde Kültür ve Müzik: Hun, Kök Türk ve Uygur Devletleri. Ġstanbul: Ötüken NeĢriyat. 2016.
Abbaslı, Ġsrafil ve Abdulla, Behlul. (Haz.) Koroğlu. Bakü: Lider NeĢriyyat. 2005.
Rezzaki, Mehemmed. ―Zengan ÂĢık Muhitinde Koroğlu‘nun Derbend Seferi‖, IV. Uluslararası Bolu Halk Kültürü ve Köroğlu Sempozyumu Bildirileri. Ġstanbul: Akçağ Yay., 2015. s. 729-749.
Ryley Scott, George. ĠĢkencenin Tarihi. çev.: Hamide Koyukan, Ankara: Dost Kitabevi Yay. 1995.
Arat, ReĢit Rahmeti. Baburnâme (Babur’un Hatıratı) I. Ġstanbul: Millî Eğitim Basımevi. 1970.
Akün, Ömer Faruk. (1991). ―Bâbürnâme‖, Türkiye Diyanet Vakfı Ġslam Ansiklopedisi. C 4, s. 404-408.
Pakalın, Mehmet Zeki. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. C II, Ankara: MEB Yay. 1993.
Finkel, Caroline. Rüyadan Ġmparatorluğa Osmanlı / Osmanlı Ġmparatorluğu’nun Öyküsü 1300-1923. çev.: Zülal Kılıç, Ġstanbul: TimaĢ Yay. 2017.
Arık, Feda ġamil. ―Eski Türk Ceza Hukukuna Dair Notlar I. Suçlar ve Cezalar‖, Tarih AraĢtırmaları Dergisi. C 17, 1963. S 28, s. 1-50.
Roux, Jean Paul. Türklerin ve Moğolların Eski Dini. çev.: Aykut Kazancıgil, Ġstanbul: Kabalcı Yay. 2002.
Esin, Emel. Orta Asya’dan Osmanlı’ya Türk Sanatında Ġkonografik Motifler. Ġstanbul: Kabalcı Yay. 2004.
Elçin, ġükrü. Halk Edebiyatı AraĢtırmaları II. Ankara: KTB Yay. 1988.
Seyidoğlu, Bilge. Mitoloji Üzerine AraĢtırmalar (Metinler ve Tahliller). Ġstanbul: Dergâh Yay. 2015.
ġenocak, Ebru. ―Köroğlu Destanı‘nda Simgesel Değerler‖, 21. Yüzyılda Köroğlu ve Bolu AraĢtırmaları, Uluslararası Köroğlu, Bolu Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Bildirileri, 17-18 Ekim 2009, Bolu/Türkiye. Bolu: BAMER Yay., 2011. s. 618-634.
Arsunar, Ferruh. (drl.) Köroğlu. Ankara: Türkiye ĠĢ Bankası Kültür Yay. 1963.
Karayev, Safa. ―Oedipus Kompleksinin Kültürdeki ĠliĢkilere Etkisi: Alı KiĢi ve Köroğlu‖, VI. Uluslararası Köroğlu Sempozyumu -Köroğlu ve Türk Dünyası Destan Kahramanları- Bildiriler Kitabı. Ġstanbul: AĠBÜ BAMER Yay., 2016. s. 637-652.