EKOLOJİ SORUNUNUN SANATSAL NESİRDE ENTEGRASYONU
28 18
Anahtar Kelimeler:
nesir, çevre sorunu, sosyal faktör, çevre edebiyatı, ulusal bilinç, sanatsal gerçeklik, tarihsel gerçeklik.Özet
Makale, modern Kazak nesirinin çevre sorunları konusunu ele alıyor. Önerilen bilimsel araştırmanın amacı, modern Kazak nesirindeki çevre sorunlarının somalileştirilmesinin özelliklerini belirlemektir. Çalışmadaki ana kaynaklar S. Zhubatyrula, K. Zhienbay, S. Dosjan, M. Atwood, M. Ibuse'nin eserleridir. Edebi çalışmalar ve çevre edebiyatı, araştırma çalışmalarının ana alanları olarak alınmıştır. Araştırmanın ana fikri, Kazak topraklarında meydana gelen çevre sorunlarının sanatsal çalışmalarına yansıması, sosyo-çevresel sorunların aktarılma yollarının analizidir. Makalenin ana biçimi, bir sanat eserindeki çevresel sorunların sosyo-sosyal sorunlarla bütünleştirilmesidir. Tematik gruba bölünme, Kazak nesirinde ortaya çıkan çevresel sorunlarla ilgilidir. Aral Denizi, Baykonur, Semipalatinsky test alanı gibi çevresel sorunların sanatsal bir çalışmada ortaya konması, anavatan fikrinin, nüfus üzerindeki sonuçların gerekçeli aktarımına dayanmaktadır. Makalenin pratik değeri, çevre sorunlarının Kazak düzyazısı ve ingilizce, Japonca düzyazısı ile karşılaştırılmasında kendini göstermektedir. Devam eden araştırma, modern Kazak nesirindeki çevre sorunlarının önemini, ulusun zihnindeki önemi belirlemeyi mümkün kılmaktadır. Makalenin pratik önemi, modern Kazak nesirinin çevre edebiyatı dallarının gelişimine katkıda bulunmasıdır. Modern Kazak yazarların yazarın konumu, ulusun trajedisinin yansımasına, çevre sorunlarının uygunluğunun belirlenmesine yansıyor.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Нұрғали Р. Сөз өнерінің эстетикасы. // Кіт.: Діңгек. Екітомдық. Т. 1. – Астана: Арда, 2013. – 592 б.
Сәменқызы Ұ., Тұрысбек Р. Қ. Жиенбай романдарындағы автор және тұлға концепциясы // ҚазҰУ Хабаршысы, Филология сериясы. – 2023. – №2(190). – Б. 158–170. https://doi.org/10.26577/EJPh.2023.v190.i2.ph16
Жұртбай Н.Т. Қазақстан бұқаралық ақпарат құралдары экологиялық мәселелер туралы: аймақтық аспектілер және аймақтық баспасөз: Философия докторы (PhD) ... дис. – Алматы, 2014. – 206 б.
Glover J. Human/nature: ecological philosophy in Margaret Atwood's Oryx and Crake // English Studies in Africa. – 2009. – №52(2). – P. 50–62. https://doi.org/10.1080/00138390903444149
Жұбатырұлы С. Шығармалары. Үш томдық. Т. 2. Абыржы: Роман. – Астана: Фолиант, 2009. – 384 б.
Atwood Margaret. Oryx and Crake. – London: Bloomsbury, 2003. – 378 p.
Ергөбек Қ. Аяғы дүниенің ырың-жырың... Аралдың ақжал толқыны (жазушы Қ. Жиенбайдың шығармашылық портреті туралы мақалалар жинағы) / Құраст. Ш. Әбдікәрімов, Б. Омарұлы. – Алматы: Қоғам, 2022. – 288 б.
Жиенбай Қ. Ән салуға әлі ерте: Роман, повесть, әңгімелер. – Астана: Астана полиграфия, 2008. – 400 б.
Жиенбай Қ. Жер үстінде де жұмақ бар: Роман, әңгімелер. – Алматы: ЖК «InterBesCompany», 2017. – 480 б.
Қасенова Т. Атом улаған дала: Қазақстанның бомбадан бас тарту жолы. – Алматы: Steppe&World Publishing, 2024. – 368 б.
Досжан С. Қасірет пен тағдыр: роман. – Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2019. – 360 б.
Thornber K. Responsibility And Japanese Literature Of The Atomic Bomb // In: Brill's Japanese Studies Library. – 2010. – Vol. 34. Chapter 9. – P. 269–302. https://doi.org/10.1163/ej.9789004182981.i-362.70
Ibuse M. Black rain. – Kodansha international, 2012. – 304 p.
Hartman H. Geoffrey On Traumatic Knowledge and Literary Studies Source // New Literary History. – 1995. – Vol. 26, №3. – P. 537–563.
REFERENCES
Nurgali R. Soz onerіnіn estetikasy. // Kіt.: Dіngek. Ekіtomdyq. T. 1. [Aesthetics of Word Art. // In: The Mast. Two volumes. Vol. 1.] – Astana: Arda, 2013. – 592 b. [in Kazakh]
Samenqyzy U., Turysbek R.Q. Zhienbai romandaryndagy avtor zhane tulga koncepciasy [Author and Identity concepts in the novels of Q. Zhienbay] // QazUU Habarshysy, Filologia seriasy. – 2023. – №2(190). – B. 158–170. https://doi.org/10.26577/EJPh.2023.v190.i2.ph16 [in Kazakh]
Zhurtbai N.T. Qazaqstan buqaralyq aqparat quraldary ekologialyq maseleler turaly: aimaqtyq aspektіler zhane aimaqtyq baspasoz: Filosofia doktory (PhD) ... dis. [Kazakhstani mass media on environmental issues: regional aspects and regional press: dis.] – Almaty, 2014. – 206 b. [in Kazakh]
Glover J. Human/nature: ecological philosophy in Margaret Atwood's Oryx and Crake // English Studies in Africa. – 2009. – №52(2). – P. 50–62. https://doi.org/10.1080/00138390903444149
Zhubatyruly S. Shygarmalary. Ush tomdyq. T. 2. Abyrzhy: Roman [Essays. In three volumes. Vol. 2. Confusion: A Novel]. – Astana: Foliant, 2009. – 384 b. [in Kazakh]
Atwood Margaret. Oryx and Crake. – London: Bloomsbury, 2003. – 378 p.
Ergobek Q. Aiagy dunienіn yryn-zhyryn... Araldyn aqzhal tolqyny (zhazushy Q. Zhienbaidyn shyfarmashylyq portretі turaly maqalalar zhinagy) [The song of the end of the world... The wave of the Aral Sea (a collection of articles about the creative portrait of the writer K. Zhienbai)] / Qurast. Sh. Abdіkarіmov, B. Omaruly. – Almaty: Qogam, 2022. – 288 b. [in Kazakh]
Zhienbai Q. An saluga alі erte: Roman, povest, angіmeler [“It’s too early to sing”: Novel, story, stories]. – Astana: Astana poligrafia, 2008. – 400 b. [in Kazakh]
Zhienbai Q. Zher ustіnde de zhumaq bar: Roman, angіmeler [There is a paradise on earth: Novel, stories]. – Almaty: ZhK «InterBesCompany», 2017. – 480 b. [in Kazakh]
Qasenova T. Atom ulagan dala: Qazaqstannyn bombadan bas tartu zholy [The steppe poisoned by the atom: Kazakhstan’s path to abandoning the bomb]. – Almaty: Steppe&World Publishing, 2024. – 368 b. [in Kazakh]
Doszhan S. Qasіret pen tagdyr: roman [Tragedy and fate: novel]. – Nur-Sultan: Foliant, 2019. – 360 b. [in Kazakh]
Thornber K. Responsibility And Japanese Literature Of The Atomic Bomb // In: Brill's Japanese Studies Library. – 2010. – Vol. 34. Chapter 9. – P. 269–302. https://doi.org/10.1163/ej.9789004182981.i-362.70
Ibuse M. Black rain. – Kodansha international, 2012. – 304 p.
Hartman H. Geoffrey On Traumatic Knowledge and Literary Studies Source // New Literary History. – 1995. – Vol. 26, №3. – P. 537–563.
