Kitle İletişim Araçlarında Konuşma Kültürü Sorunu
346 516
Anahtar Kelimeler:
speech culture, media language, media level, spelling mistakes, orthoepic norm, vocabulary, media textsÖzet
The author of this article is concerned about the preservation of the culture of speech in modern mass media (press, radio, television, Internet sites, social networks) and discuss its main causes and consequences. The relevance of the research is due to the fact that scientists pay attention to the study of the peculiarities of the functioning of the media language and the problems of its deviation from the literary language norm. The purpose of the study is to identify the influence of the media language on the state of the Kazakh language as a whole and to find out how and to what extent this influence occurs, to analyze errors in the composition of the Kazakh media text. With the help of the research material, it is possible to determine the level of changes in the Kazakh language by conducting grammatical and lexical analysis. The main hypothesis is that errors in the language of the media affect the Kazakh language through the media, including through social networks, at all linguistic levels, especially by changing grammatical and lexical rules.
The theoretical significance of the study is that the speech practice of modern mass media is actively developing, and, on the one hand, the number of text materials appearing in the field of mass media is increasing, and on the other hand, these texts have many errors that affect the status of language and speech, which are not so obvious to society. These consequences are characterized by the appearance of new newspapers and magazines, completely different in content and nature of the development of speech culture of new TV and radio programs, etc. In the speech practice of society as a whole, the share of speech products of mass media is increasing, the importance of mass media texts in the public consciousness is increasing: at present, the main importance of literary texts is indisputable. All of the above in this study boils down to the fact that a high level of speech culture in the field of mass media should be provided not only by linguists, but also by practitioners who form the vocabulary of the language of mass media. The study used general scientific methods of analysis, synthesis and deduction in the process of studying and systematizing theoretical material.
Referanslar
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жұмағұлова А.Ж., Өмірбекова Р.Қ. БАҚ: журналист және сөз мәдениеті // ҚазҰУ хабаршысы. Журналистика сериясы. – 2016. Том 40. – №2. – Б. 123–125. DOI: https://bulletin-journalism.kaznu.kz/index.php/1-journal/article/view/593/575
Құрманбайұлы Ш. БАҚ және сөз мәдениеті. – Алматы: «Сардар» баспа үйі, 2020. – 116 б.
Алтаева А.Ш. Речевая культура и коммуникативная компетенция билингва // Известия КазУМОиМЯ имени Абылай хана, серия «Филологические науки». – 2021. – №4 (63). – Б. 51–62. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2021.63.4.004
Cox T. Now You're Talking: Human Conversation from the Neanderthals to Artificial Intelligence. – New York: Random House, 2018. – 384 p.
Загидуллина М.В., Киклевич А.К. Некоторые аспекты демократизации языка современных российских СМИ // Современные проблемы медиарусистики. – 2021. Том 19. – №4. – С. 401–418. DOI: https://doi.org/10.22363/2618-8163-2021-19-4-401-418
Сыздықова Р. Тіл және ұлттық мәдениет. Он төртінші том. «Абай» энциклопедиясында жарияланған ғылыми-теориялық мақалалар. – Алматы: Ел-шежіре, 2018. – 344 б.
Тер-Минасова С.Г. Тіл және мәдениетаралық коммуникация. – Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018. – 320 б.
Қазақ радиосы. «Дұрыс сөйлейік» бағдарламасы. 73-шығарылым. Грамматикалық қателер. [Электронды ресурс]. – URL: https://kitap.kz/music/9/73-grammatikalyq-qateler (қаралған күні 23.06.2022)
Балақаев М., Серғалиев М. Қазақ тілінің мәдениеті: Оқулық. – Алматы: Дәуір-Кітап, 2013. – 240 б.
Қазақ тілінің ұлттық корпусы. [Электронды ресурс]. – URL: https://qazcorpus.kz/ (қаралған күні 23.06.2022)
Аханов К. Тіл білімінің негіздері: Оқулық. 5-бас. – Алматы: Санат, 2010. – 496 б.
Сейдамат Ә.Қ., Алдаш А. Сөз байлығы және әсерлілік: мерзімді баспасөз тіліндегі синонимдердің қолданысы // Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ Хабаршысы. «Филология ғылымдары» сериясы. – 2022. – №67 (4). – Б. 181–194. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.67.4.014
Смағұлова Г.Н., Айтжанова Г.Д. Медиамәтіндерден енген шеттілдік жаңа сөздердің қазіргі қолданыс сипаты // Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ Хабаршысы. «Филология ғылымдары» сериясы. – 2022. – №1 (64). – Б. 213–227. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.64.1.017
REFERENCES
Jumagulova A.J., Omіrbekova R.Q. BAQ: jurnalist jane soz madenietі [Media: journalist and word culture] // QazUU habarshysy. Jurnalistika seriiasy. – 2016. Tom 40. – №2. – B. 123–125. DOI: https://bulletin-journalism.kaznu.kz/index.php/1-journal/article/view/593/575 [in Kazakh]
Qurmanbaiuly Sh. BAQ jane soz madenietі Media and speech culture. – Almaty: «Sardar» baspa uiі, 2020. – 116 b. [in Kazakh]
Altaeva A.Sh. Rechevaia kultura i kommunikativnaia kompetenciia bilingva Speech culture and communicative competence of a bilingual // Izvestiia KazUMOiMIa imeni Abylai hana, seriia «Filologicheskie nauki». – 2021. – №4 (63). – B. 51–62. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2021.63.4.004 [in Russian]
Cox T. Now You're Talking: Human Conversation from the Neanderthals to Artificial Intelligence. – New York: Random House, 2018. – 384 p.
Zagidullina M.V., Kiklevich A.K. Nekotorye aspekty demokratizacii iazyka sovremennyh rossiiskih SMI [Some aspects of the democratization of the language of modern Russian media] // Sovremennye problemy mediarusistiki. – 2021. Tom 19. – №4. – S. 401–418. DOI: https://doi.org/10.22363/2618-8163-2021-19-4-401-418[in Russian]
Syzdyqova R. Tіl jane ulttyq madeniet Language and national culture. On tortіnshі tom. «Abai» enciklopediiasynda jariialangan gylymi-teoriialyq maqalalar. – Almaty: El-shejіre, 2018. – 344 b. [in Kazakh]
Ter-Minasova S.G. Tіl jane madenietaralyq kommunikaciia [Language and intercultural communication]. – Almaty: Ulttyq audarma biurosy, 2018. – 320 b. [in Kazakh]
Qazaq radiosy. «Durys soileiіk» bagdarlamasy. 73-shygarylym. Grammatikalyq qateler [Grammatical errors.]. [Electronic resource]. – URL: https://kitap.kz/music/9/73-grammatikalyq-qateler (qaralgan kunі 23.06.2022) [in Kazakh]
Balaqaev M., Sergaliev M. Qazaq tіlіnіn madenietі Culture of Kazakh language: Oqulyq. – Almaty: Dauіr-Kіtap, 2013. – 240 b. [in Kazakh]
Qazaq tіlіnіn ulttyq korpusy [National Corps of the Kazakh language]. [Electronic resource]. – URL: https://qazcorpus.kz/ (qaralgan kunі 23.06.2022) [in Kazakh]
Ahanov K. Tіl bіlіmіnіn negіzderі Fundamentals of linguistics: Oqulyq. 5-bas. – Almaty: Sanat, 2010. – 496 b. [in Kazakh]
Seidamat A.Q., Aldash A. Soz bailygy jane aserlіlіk: merzіmdі baspasoz tіlіndegі sinonimderdіn qoldanysy [Vocabulary and influence: the use of synonyms in the language of the periodical press] // Abylai han atyndagy QazHQjATU Habarshysy. «Filologiia gylymdary» seriiasy. – 2022. – №67 (4). – B. 181–194. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.67.4.014 [in Kazakh]
Smagulova G.N., Aitjanova G.D. Mediamatіnderden engen shettіldіk jana sozderdіn qazіrgі qoldanys sipaty [The nature of the current use of Foreign new words from media texts] // Abylai han atyndagy QazHQjATU Habarshysy. «Filologiia gylymdary» seriiasy. – 2022. – №1 (64). – B. 213–227. DOI: https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.64.1.017 [in Kazakh]
