«5E MODEL» ӘДІСІН ПАЙДАЛАНУ АРҚЫЛЫ ЭЛЕКТИВТІ КУРС ҰЙЫМДАСТЫРУ
10 12
Кілт сөздер:
кәсіби маман, кәсіби құзіреттілік, әдістеме, элективті курс, химия, «5E Model» әдісі.Аңдатпа
Мақалада жалпы орта мектептің 10-сынып оқушыларына химия пәнінен «5E Model» әдісінің негізінде ұйымдастырылған элективті курстың әдістемесі бір сабақ жоспарын мысалға ала отырып сипатталған. Қазір еліміздің білім беру жүйесі үшін кәсіби мамандарды даярлау өте өзекті болып отыр. Мақсатымыз химия пәнінен элективті курсты ұйымдастыру арқылы әртүрлі тиімді әдіс-тәсілдерді өз тәжірибемізде қолданып, жоғары нәтижеге шығуға ықпал еткен тиімді әдістерді ұсыну арқылы оқушылардың химияны оқуға деген танымдық қызығушылығын арттыру, жан-жақты дамыған маман болуына бағыт-бағдар беру, болашақ мамандығын шатаспай таңдауға көмек беру және де кәсіптік құзіреттілігі қалыптасқан маманды тәрбиелеп шығару. Мақалада элективті курсты ұйымдастырудағы қадамдар мен әдіс-тәсілдердің негізгілеріне баса назар аударылды. Орта мектептегі білім алушылар үшін кәсіби құзіреттілікті арттыру мен элективті курстың маңыздылығы сипатталды. Соның негізінде мектепте химия пәнінен элективті курсты тиімді әдістердің ықпалымен ұйымдастыра отырып әдістеме дайындалды және оны химия пәнінен элективті курсты ұйымдастырудағы «5E Model» әдісі деп атауға негіз болды.
Сонымен қатар, ұйымдастырылып жасалған элективті курстың сабақ жоспары, сағаты, мерзімі, мақсаты айқындалып, мақалада келтірілген. Дайындалған әдістеме негізінде зертханалық жұмыстың бір үлгісі толығымен ұсынылды. Білім алушыларға ұсынылып отырған әдіс бойынша сабақтың мақсатына сай кішігірім зерттеу жүргізілді. Ұйымдастырылған модельдің негізінде эксперимент барысында сынақтан өтіліп, нәтижелері көрсетілді. Элективті курстың моделі негізінде білім алушылардың сабақта химия пәнінен таным қызығушылықтары артып және білімдерін кеңейтіп, өзін-өзі көрсете алуға, сенімділікке, білімділікке және кең ойлай білуге үйрете алды. Мақаланың практикалық маңыздылығы зерттеу жұмысының элективті курстың негізінде алынғандығында, бұл мамандар үшін өз пайдасын тигізеді.
Әдебиеттер тізімі
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Khimmataliev D.O., Khakimova M.F. Improving the professional competence of teachers // Journal of critical reviews. – 2020. – Vol. 7 (11). – P. 1131–1137.
Кудайбергенова К.С. Құзырлылықтың педагогикалық категория ретінде дамуының теориялық-әдіснамалық негіздері: пед. ғыл. док. ... дис. – Алматы, 2010. – 114 б. 3. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Bіlіm jáne Ǵylym!» атты тамыз конференциясының пленарлық отырысында сөйлеген сөзі [Электронды ресурс]. URL: https://www.akorda.kz/kz/speeches/internal_political_affairs/in_speeches_and_addresses/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-bilim-jne-ylym-atty-tamyz-konferenciyasynyn-plenarlyk-otyrysynda-soilegen-sozi (қаралған күні: 29.11.2023) Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты Қазақстан халқына Жолдауы [Электронды ресурс]. URL: https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-181416 (қаралған күні: 29.11.23)
Abyzbekova G., Zholdasbayeva Z., Tapalova A., Yespenbetova S., Balykbayeva G., Arynova K. The Effectiveness of the Competence Approach in the Training of Chemistry Teachers // Journal of Chemical Education. – 2023. – №100 (9). – P. 3484–3493. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.jchemed.3c00496
Purwoko A.A., Hadisaputra S., Zakaria L.M.A. Understanding the essential materials of lesson: Reflection on the professional competency of chemistry teachers in Lombok // AIP Conference Proceedings «Сomputational intelligence and network security». – 2023. https://doi.org/10.1063/5.0124422
Рахметова М.Т., Абыканова Б.Т., Чорух Али. Орта мектеп физика курсында оқушылардың экологиялық құзіреттілігін арттырудың мүмкіндіктері // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №3 (129). – Б. 295–307. https://doi.org/10.47526/2023-3/2664-0686.22 8. Katbaeva M.T., Baizak U.A. The Way to Organize an Elective Course on Mechanics in Specialized Training // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2021. – №3 (121). – Б. 118–128. https://doi.org/10.47526/habarshy.v3i121.739
Абдраимов Р.Т., Уалиханова Б.С. Физикадан элективті курс негізінде зертханалық жұмысты ұйымдастыру // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2022. – №3 (125). – Б. 224–236. https://doi.org/10.47526/2022-3/2664-0686.19
Оспанова М.Қ., Аухадиева Қ.С., Белоусова Т.Г. Химия: жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық (2-бөлім). – Алматы: Мектеп, 2019. – 224 б.
Алтынбекова М.О., Бабажанова Г.И. Химиялық білім беруде ақпараттық коммуникациялық технологияны қолданудың мүмкіндіктері // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2021. – №1(119). –Б. 152–161. https://doi.org/10.47526/habarshy.vi1.484
Hadas B., Herscovitz O., Dori Y.J. Analysis of online assignments designed by chemistry teachers based on their knowledge and self-regulation // Chemistry Teacher International. – 2023. – №5 (2). – P. 189–201. https://doi.org/10.1515/cti-2022-0037
Horvat S.A., Popović V.I., Rodić D.D., Rončević T.N. Analysis of the initial education of chemistry teachers and their attitudes towards teaching in the Republic of Serbia // Journal of the Serbian Chemical Society. – 2023. – №88 (7-8). – P. 793–810. https://www.shd-pub.org.rs/index.php/JSCS/issue/view/129 14. Mabrouk S.T. Design of an Online Chemistry of Art Master’s Elective Course // Journal of Chemical Education. – 2023. – №99 (2). – P. 694–700. https://doi.org/10.1021/acs.jchemed.1c00790
REFERENCES
Khimmataliev D.O., Khakimova M.F. Improving the professional competence of teachers // Journal of critical reviews. – 2020. – Vol. 7 (11). – P. 1131–1137. 2. Kudaibergenova K.S. Quzyrlylyqtyn pedagogikalyq kategoria retınde damuynyn teorialyq-adisnamalyq negizderi: ped. gyl. dok. … dis. [Theoretical and methodological foundations of the competence development as a pedagogical category: dis.]. – Almaty, 2010. – 114 b. [in Kazakh]
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyn «Bіlіm jane Gylym!» atty tamyz konferenciasynyn plenarlyq otyrysynda soilegen sozі. [Speech by the President of Kazakhstan K. Tokayev at the plenary session of the August conference «Education and science!»]. [Electronic resource]. URL: https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-gylym-zhane-tehnologiyalar-zhonindegi-ulttyk-kenestin-otyrysynda-soylegen-sozi-123450 [in Kazakh] (date of access 29.11.2023) [in Kazakh] Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyn «Adіlettі memleket. Bіrtutas ult. Berekelі qogam» atty Qazaqstan halqyna Joldauy [Message from the Head of State K. Tokayev to the people of Kazakhstan «A fair state. One nation. A prosperous society»]. [Electronic resource]. URL: https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-181416 (date of access 29.11.23) [in Kazakh]
Abyzbekova G., Zholdasbayeva Z., Tapalova A., Yespenbetova S., Balykbayeva G., Arynova K. The Effectiveness of the Competence Approach in the Training of Chemistry Teachers // Journal of Chemical Education. – 2023. – №100 (9). – P. 3484–3493. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.jchemed.3c00496
Purwoko A.A., Hadisaputra S., Zakaria L.M.A. Understanding the essential materials of lesson: Reflection on the professional competency of chemistry teachers in Lombok // AIP Conference Proceedings «Сomputational intelligence and network security». – 2023. https://doi.org/10.1063/5.0124422
Rahmetova M.T., Abykanova B.T., Choruh Ali. Orta mektep fizika kursynda oqushylardyn ekologialyq quzyrettіlіgіn arttyrudyn mumkіndіkterі [Opportunities to Improve the Ecological Competence of Students in the Secondary School Physics Course] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2023. – №3(129). – B. 295–307. https://doi.org/10.47526/2023-3/2664-0686.22 [in Kazakh]
Katbaeva M.T., Baizak U.A. The Way to Organize an Elective Course on Mechanics in Specialized Training // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2021. – №3 (121). – B. 118–128. https://doi.org/10.47526/habarshy.v3i121.739
Abdraimov R.T., Ualihanova B.S. Fizikadan elektivtі kurs negіzіnde zerthanalyq jumysty uiymdastyru [Organization of Laboratory Work on the Basis of an Elective Course in Physics] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2022. – №3 (125). – B. 224–236. https://doi.org/10.47526/2022-3/2664-0686.19 [in Kazakh] 10. Ospanova M.Q., Auhadieva Q.S., Belousova T.G. Himia: Jalpy bilim beretın mekteptin jaratylystanu-matematika bagytyndagy 10-synybyna arnalgan oqulyq (2-bolim) [Chemistry: textbook for the 10th grade of a comprehensive school in the natural and mathematical direction (Part 2)] – Almaty: Mektep6 2019. – 224 b. [in Kazakh] 11. Altynbekova M.O., Babajanova G.I. Himialyq bіlіm berude aqparattyq kommunikacialyq tehnologiany qoldanudyn mumkіndіkterі [Feature of Information and Communication Technologies in Chemical Education] // Iasauı universitetіnіn habarshysy. – 2021. – №1 (119). – B. 152–161. https://doi.org/10.47526/habarshy.vi1.484 [in Kazakh]
Hadas B., Herscovitz O., Dori Y.J. Analysis of online assignments designed by chemistry teachers based on their knowledge and self-regulation // Chemistry Teacher International. – 2023. – №5 (2). – P. 189–201. https://doi.org/10.1515/cti-2022-0037
Horvat S.A., Popović V.I., Rodić D.D., Rončević T.N. Analysis of the initial education of chemistry teachers and their attitudes towards teaching in the Republic of Serbia // Journal of the Serbian Chemical Society. – 2023. – №88 (7-8). – P. 793–810. https://www.shd-pub.org.rs/index.php/JSCS/issue/view/129 14. Mabrouk S.T. Design of an Online Chemistry of Art Master’s Elective Course // Journal of Chemical Education. – 2023. – №99 (2). – P. 694–700. https://doi.org/10.1021/acs.jchemed.1c00790
