Жоғары оқу орындарындағы тілдік білім беруді цифрландыру
33 53
Кілт сөздер:
шет тілі ретіндегі орыс тілі, оқу үдерісі, цифрлық технологиялар, жасанды интеллект.Аңдатпа
Бұл мақала цифрлық технологиялардың қарқынды дамуы жағдайында жоғары оқу орындарында тілдік білім беруді трансформациялау процесін зерттеуге арналған. Жұмыстың мақсаты қазақстандық жоғары оқу орындарының білім беру процесіне цифрлық ресурстарды интеграциялаудың теориялық және қолданбалы факторларын талдау, сондай-ақ олардың оқу бағдарламаларының мазмұнына, оқыту әдістемесіне және орыс тілін шет тілі ретінде оқытудағы педагогикалық практика түрлеріне әсерін зерттеу болып табылады. Цифрлық ортада тілдік материалды қабылдау мен игерудің когнитивті және әлеуметтік аспектілеріне ерекше назар аударылады. Мақалада білім беру ортасындағы цифрлық трансформацияның негізгі модельдері мен тұжырымдамалары қарастырылады, жасанды интеллектіні, автоматтандырылған бағалау жүйелерін, виртуалды және толықтырылған шындықты, сондай-ақ оқу процесінде чатботтарды пайдалану мысалдары келтірілген. Жұмыстың негізгі қорытындыларының бірі – техникалық жабдықтауды ғана емес, сонымен қатар цифрлық сауаттылықты дамытуды, педагогикалық әдістерді бейімдеуді және этикалық аспектілерді ескеруді қамтитын цифрландыруға кешенді көзқарастың қажеттілігін мойындау. Мақалада сонымен қатар деректердің қауіпсіздігіне, ресурстардың қолжетімділігіне, технологияға тәуелділікке және олардың студенттердің психикалық денсаулығына әсеріне байланысты цифрландырудың негізгі сын-қатерлері мен тәуекелдері көрсетілген. Қорытындыда оқу процесін оңтайландыру және тілді оқыту саласын цифрлық түрлендіру контексінде мамандарды даярлауды жақсарту бойынша ұсыныстар ұсынылды. Жүргізілген зерттеудің практикалық құндылығы оның негізгі нәтижелерін білім беру бағдарламалары мен оқыту әдістерін жетілдіруде, сондай-ақ қазіргі цифрлық ортаға бейімделген оқу материалдарын жасау үшін қолдану мүмкіндігімен анықталады.
Әдебиеттер тізімі
Haleem A., Javaid M., Qadri M.A., Suman R. Understanding the role of digital technologies in education: A review // Sustainable Operations and Computers. – 2022. – №3. – P. 275–285. https://doi.org/10.1016/j.susoc.2022.05.004
Молчанова Г.Г. Цифровая трансформация образования и общества: возможности и сложности // Вестн. Моск. ун-та. Сер. 19. Лингвистика и межкультурная коммуникация. – 2022. – №1. – С. 9–16. / Molchanova G.G. Cifrovaia transformacia obrazovania i obshestva: vozmojnosti i slojnosti [Digital transformations in education and society: potentialities and complications] // Vestn. Mosk. un-ta. Ser. 19. Lingvistika i mejkulturnaia kommunikacia. – 2022. – №1. – S. 9–16. [in Russian]
Holmes W., Bialik M., Fadel C. Artificial Intelligence in Education. Promise and Implications for Teaching and Learning. – Boston, MA: Center for Curriculum Redesign, 2019. – 39 p.
Chen X., Xie H., Hwang G. A multi-perspective study on Artificial Intelligence in Education: grants, conferences, journals, software tools, institutions, and researchers // Computers and Education: Artificial Intelligence. – 2020. – № 1(3). – P. 1–11. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2020.100005
Аралова С., Кулахметова М. Особенности использования VR-технологий в области языкового образования // Вестник Кокшетауского университета им. Ш.Уалиханова. Серия филологическая. – 2022. – №1. – С. 83–89. https://vestnik.kgu.kz/index.php/kufil/article/view/29 / Aralova S., Kulahmetova M. Osobennosti ispolzovania VR-tehnologiy v oblasti iazykovogo obrazovania [Features of the use of VR technologies in the field of language education] // Vestnik Kokshetauskogo universiteta im. Sh.Ualihanova. Seria filologicheskaia. – 2022. – №1. – S. 83–89. https://vestnik.kgu.kz/index.php/kufil/article/view/29 [in Russian]
Istenič Starčič A. Human learning and learning analytics in the age of artificial intelligence // British Journal of Educational Technology. – 2019. – № 50(6). – P. 2974–2976. https://doi.org/10.1111/bjet.12879
Quarteroni S., Manandhar S. Designing an interactive open-domain question answering system. // Natural Language Engineering. – 2009. – №15(1). – P. 73–95. https://doi.org/10.1017/S1351324908004919
Moriuchi E., Landers V., Colton D., Hair N. Engagement with chatbots versus augmented reality interactive technology in e-commerce // Journal of Strategic Marketing. – 2020. – №29 (11). – P. 1–15. https://doi.org/10.1080/0965254X.2020.1740766
Johnson W. Pedagogical agent research at CARTE // AI Magazine. – 2001. – №22(4). – P. 85–94. https://doi.org/10.1609/aimag.v22i4.1594
Kerly A., Bull S. The potential for chatbots in negotiated learner modelling: A wizard-of-oz study // Lecture Notes in Computer Science. – 2006. – №4053. – P. 443–452. https://doi.org/10.1007/11774303_44
Tegos S., Demetriadis S., Karakostas A. Promoting academically productive talk with conversational agent interventions in collaborative learning settings // Computers & Education. – 2015. – №87. – P. 309–325. https://doi.org/10.1016/j. compedu.2015.07.014
Castañeda L., Selwyn N. More than tools? Making sense of the ongoing digitizations of higher education // International Journal of Educational Technology in Higher Education. – 2018. – №15. – P. 1–10. https://doi.org/10.1186/s41239-018-0109-y
Hwang G., Xie H., Wah B., Gasevic D. Vision, challenges, roles and research issues of Artificial Intelligence in Education // Computers and Education: Artificial Intelligence. – 2020. – №1. – P. 1–5. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2020.100001
Zawacki-Richter O., Marín V., Bond M., Gouverneur F. Systematic review of research on artificial intelligence applications in higher education – where are the educators? // International Journal of Educational Technology in Higher Education. – 2019. – №16. – P. 1–27. https://doi.org/10.1186/s41239-019-0171-0
Deeva G., Bogdanova D., Serral E., Snoeck M., Weerdt J. A review of automated feedback systems for learners: Classification framework, challenges and opportunities // Computers & Education. – 2020. – №162(3). https://doi.org/10.1016/j.compedu.2020.104094
Амиров Р.А., Билалова У.М. Перспективы внедрения технологий искусственного интеллекта в сфере высшего образования // Управленческое консультирование. – 2020. – №3 (135). – С. 80–88. / Amirov R.A., Bilalova U.M. Perspektivy vnedrenija tehnologij iskusstvennogo intellekta v sfere vysshego obrazovanija [Prospects for the implementation of artificial intelligence technologies in higher education] // Upravlencheskoe konsul'tirovanie. – 2020. – №3 (135). – S. 80–88. [in Russian]
Пичкова Л.С., Караваева Е.М., Кулемекова М.В. Роль цифровых технологий в изучении иностранного языка в контексте парадигмы непрерывного образования // Право и управление. XXI век. – 2023. – № 19(1). – С. 66–73. https://doi.org/10.24833/2073-8420-2023-1-66-66-73 / Pichkova L.S., Karavaeva E.M., Kulemekova M.V. Rol cifrovyh tehnologiy v izuchenii inostrannogo iazyka v kontekste paradigmy nepreryvnogo obrazovania [The role of digital technologies in learning a foreign language in the context of the continuous education paradigm] // Pravo i upravlenie. XXI vek. – 2023. – №19(1). – S. 66–73. https://doi.org/10.24833/2073-8420-2023-1-66-66-73 [in Russian]
Christopoulos A., Sprangers P. lntegration of educational technology during the Covid-19 pandemic: An analysis of teacher and student receptions // Cogent Education. – 2021. – №8 (1). – P. 1–21. https://doi.org/10.1080/2331186X.2021.1964690
Gencel I.E., Saracaloğlu S. The Effect of Layered Curriculum on Reflective Thinking and on Self-Directed Learning Readiness of prospective teachers // International Journal of Progressive Education, INASED. – 2018. – №14 (1). – P. 8–20. https://doi.org/10.29329/ijpe.2018.129.2 20. Межвузовский стандарт по применению искусственного интеллекта в образовании. АО «МУИТ», Алматы. – 2023. [Электронный ресурс]. URL: https://enic-kazakhstan.edu.kz/files/1703569802/o-proekte-mezhvuzovskogo-standarta-po-primeneniyu-iskusstvennogo-intellekta.pdf (дата обращения: 12.07.2024) / Mejvuzovskiy standart po primeneniu iskusstvennogo intellekta v obrazovanii [Interuniversity standard on the application of artificial intelligence in education]. AO «MUIT», Almaty. – 2023. [Electronic resource]. URL: https://enic-kazakhstan.edu.kz/files/1703569802/o-proekte-mezhvuzovskogo-standarta-po-primeneniyu-iskusstvennogo-intellekta.pdf (date of access: 12.07.2024) [in Russian]
Pliakos K., Joo S.H., Park J.Y., Cornillie F., Vens C., Van den Noortgate W. Integrating machine learning into item response theory for addressing the cold start problem in adaptive learning systems // Computers & Education. – 2019. – №137. – P. 91–103. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2019.04.009
Kabudi T., Pappas I., Olsen D. H. AI-enabled adaptive learning systems: A systematic mapping of the literature // Computers and Education: Artificial Intelligence. – 2021. – №2. – P. 1–17. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2021.100017
AlTwijri L., Alghizzi T. Investigating the integration of artificial intelligence in English as foreign language classes for enhancing learners’ affective factors: A systematic review // Heliyon. – 2024. – №10 (10). – P. 1–12. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e31053
Liu A., Kong D. Research on the Teaching Mode of College English Based on Artificial Intelligence // Journal of Physics: Conference Series. – 2021. – №1848 (1). – P. 1–6. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1848/1/012117
Dong Y. Application of Artificial Intelligence Software based on Semantic Web Technology in English Learning and Teaching // Journal of Internet Technology. – 2022. – №23(1). – P. 145–154. https://doi.org/10.53106/160792642022012301015
Khan A., Zeb I., Zhang Y., Tahir. Impact of emerging technologies on cognitive development: the mediating role of digital social support among higher education students. // IJERI: International Journal of Educational Research and Innovation. – 2023. – №20. – P. 1–15. https://doi.org/10.46661/ijeri.8362
Popat A., Tarrant C. Exploring adolescents’ perspectives on social media and mental health and well-being–A qualitative literature review // Clinical child psychology and psychiatry. – 2023. – №28(1). – P. 323–337. https://doi.org/10.1177/13591045221092884
Fernández Sánchez M., Garrido-Arroyo M., Porras-Masero I. Curricular integration of digital technologies in teaching processes // Frontiers in Education. – 2022. – №7. – P. 1–16. https://doi.org/10.3389/feduc.2022.1005499
Grimus M. Emerging Technologies: Impacting Learning, Pedagogy and Curriculum Development. In book: Emerging Technologies and Pedagogies in the Curriculum. – Singapore: Springer Nature, 2020. – P. 127–151. https://doi.org/10.1007/978-981-15-0618-5_8
Azamatova A., Bekeyeva N., Zhaxylikova K., Sarbassova A., Ilyassova N. The effect of using artificial intelligence and digital learning tools based on project-based learning approach in foreign language teaching on students' success and motivation. // International Journal of Education in Mathematics, Science, and Technology (IJEMST). – 2023. – 11(6). – P. 1458–1475. https://doi.org/10.46328/ijemst.3712
