ХИМИЯ ПӘНІН ОҚЫТУДА ИНТЕРАКТИВТІ ОҚУ ТАПСЫРМАЛАРЫНЫҢ ОҚУШЫЛАР МОТИВАЦИЯСЫНА ӘСЕРІ
104 177
Кілт сөздер:
химия, интерактивті оқыту тапсырмалары, мотивация, құзыреттілік, білім беру процесі.Аңдатпа
Жұмыста білім беру процесінде химияны оқытуғa: сабақтарда, жеке-топтық жұмыста, оқушылардың үй тапсырмаларын орындауында және емтиханға дайындалуда интерактивті оқу тапсырмаларын (ИОТ) қолдану мүмкіндіктері зерттелді. Педагогикалық эксперимент барысында химияны оқыту үшін ИОТ қолдану оқушылардың химияны оқуға қызығушылығын арттырады, олардың ақыл-ой іс-әрекетін дамытады, оқылатын материалды игеруді және оны есте сақтауды жеңілдетеді деген болжам расталды. Білім беру процесінде химияны оқытуға арналған интерактивті оқыту тапсырмаларының әртүрлі формалары қарастырылды. Ашық және жабық интерактивті оқыту тапсырмаларының тиімділігін салыстыру барысында білім беру процесінде ашық ИОТ қолдану жабық ИОТ қолданудан гөрі оқушылардың білім сапасы мен беріктігін арттыруға ықпал ететіндігі анықталды. Оқу іс-әрекетінің мотивациясын анықтау үшін Т.Д. Дубовицкаяның мотивация бағыттылығын диагностикалау әдісі қолданылды. Химия пәніне интерактивті оқу тапсырмаларын қолдану арқылы оқушылардың компьютерлік білімін тереңдетуге, білім сапасы мен қызығушылығын арттыру нәтижесінде білімді, дағдыларды шығармашылықпен іске асыру эксперименталды түрде расталды. Интерактивті тестілерді қолдану оқу-танымдық, құндылық-мағыналық, ақпараттық және коммуникативтік құзыреттіліктерді қалыптастыруға бағытталды. Білім алушыларға сауалнама жүргізу нәтижелері оқушылардың құзыреттіліктерін қалыптастыра отырып, интерактивті тестілерді қолданудың мақсаттылығын растайды. Оқушылардың 95% интерактивті оқу тапсырмаларымен жұмыс жасағанды ұнататыны, ал оқушылардың басым көпшілігі химияны оқуға қызығушылығын арттыратыны көрсетілген.
Әдебиеттер тізімі
Васильева П.Д., Кузнецова Н.Е. Обучение химии. – СПб.: КАРО, 2003. – 128 с.
Герус С.А. Теория и практика рационализации процесса обучения химии в средней школе: Монография. – СПб.: Изд-во РГПУ им. А.И. Герцена, 2003. – 160 с.
Ахлебинин А.К. Система многофункциональных интерактивных обучающих заданий с мультимедиа компонентами для электронного учебника химии // Сборник научных работ лауреатов областных премий и стипендий. Выпуск 2. – Калуга: КГПУ им. К.Э. Циолковского, 2006. – С. 107–115.
Егорова Ю.Н. Мультимедиа технология как средство повышения эффективности обучения в школе // Информатика и образование. – 2004. – №7. – С. 99–101.
Зайцев О.С. Методика обучения химии: Теоретический и прикладной аспекты: Учеб. для студ. высш. учеб. заведений. – М.: ВЛАДОС, 1999. – 384 с.
Гузеев В.В. Поколения образовательных технологий: технологии образования в глобальном информационном сообществе // Химия в школе. – 2004. – №2. – С. 12–18.
Аванесов B.C. Содержание теста: теоретический анализ // Химия в школе. – 1994. – №2. – С. 30–37.
Ксенофонтова И.Н. Развитие познавательной деятельности учащихся в условиях индивидуализации обучения // Химия в школе. – 2006. – №3. – С. 15–22.
Черняев Н.Н., Ахметов М.А. Тестовые задания и индивидуализация обучения // Химия в школе. – 2001. – №8. – С. 46–49.
Устинова Т.В. Тестовый само- и взаимоконтроль при изучении нового материала // Химия в школе. – 2005. – №1. – С. 43–45.
Кузнецова Н.Е., Герус С.А. Формирование обобщенных умений на основе алгоритмизации и компьютеризации обучения // Химия в школе. – 2002. – №5. – С. 16–20.
Нифантьев Э.Е., Ахлебинин А.К., Лихачев В.Н. Компьютерные модели и их использование в обучении химии // Информатика и образование. – 2002. – №7. – С. 77–85.
Павлова Н.Н. Компьютер как инструмент сбора информации на уроке
химии // Информатика и образование. – 2003. – №9. – С. 82–85.
Агальцов В.П. Контроль знаний – доминирующая составляющая образовательного процесса // Информатика и образование. – 2005. – №2. – С. 94–96.
Черняев Н.Н., Ахметов М.А. Тестовые задания и индивидуализация обучения // Химия в школе. – 2001. – №8. – С. 46–49.
Христочевский С.А. Зачем нужна модернизация учебного процесса? // Новые информационные технологии в образовании: Доклады и выступления участников IX международной научно-практической конференции «Комплексная модернизация процесса обучения и управления образовательными учреждениями с использованием технологий 1С». – 2009. – Ч. 2. – С. 48–54.
Akhmetova A., Seiitkazy P., Zhangazieva T., Abilkhairova Zh., Аlikulova S., Ashimbekova B. Adaptation of Students to Professional-Oriented Activities Based on Media Technologies // Cypriot Journal of Educational Science. – 2022. – №17(1). – P. 320–332. https://doi.org/10.18844/cjes.v17i1.6717
Жансугурова К.Т. Жоғары оқу орындарында интерактивті оқыту технологияларын пайдаланудың тиімділігі // Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. «Педагогика ғылымдары» сериясы. – 2020. – №2(66). – C. 137–142.
Сулейменова О.Я., Маханова Қ.А., Құбаева Г.С. Мамандыққа бағытталған химияны оқыту курсына дидактикалық құралдар көмегімен деңгейлік тапсырмалар құрастыру // Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. «Педагогика ғылымдары» сериясы. – 2018. – №2(58). – С. 187–192.
Сечко О.И. Тест как форма обучения и контроля знаний по химии // БГУ: электрон. журнал. – 2012. [Электронный ресурс]. URL: http://elib.bsu.by/handle/123456789/13054. (қаралған күні 12.10.2022)
Bortnik B., Stozhko N., Pervukhina I. Context-Based Testing as Assessment Tool in Chemistry Learning on University Level // Educ. Sci. – 2021. – №11(8), 450. https://doi.org/ 10.3390/educsci11080450
Дубовицкая Т.Д. Методика диагностики направленности учебной мотивации // Психологическая наука и образование. – 2002. – T.7. – №2. – С. 42–45.
Тульчинский М.Е. Делектарность – одна из форм активизации учебного процесса в средней школе // Методическая подготовка учителя физики. – 1977. – Выпуск 1. – С. 48–51.
REFERENCES
Vasilieva P.D., Kuznecova N.E. Obuchenie himii [Chemistry teaching]. – SPb.: KARO, 2003. – 128 s. [in Russian]
Gerus S.A. Teoria i praktika racionalizacii processa obuchenia himii v srednei shkole [Theory and practice of rationalizing the process of teaching chemistry in secondary school]: Monografia. – SPb.: Izd-vo RGPU im. A.I. Gercena, 2003. – 160 s. [in Russian]
Ahlebinin A.K. Sistema mnogofunkcionalnyh interaktivnyh obuchaiushih zadani s multimedia komponentami dlia elektronnogo uchebnika himii [The system of multifunctional interactive learning tasks with multimedia components for an electronic chemistry textbook] // Sbornik nauchnyh rabot laureatov oblastnyh premi i stipendi. Vypusk 2. – Kaluga: KGPU im. K.E. Ciolkovskogo, 2006. – S. 107–115. [in Russian]
Egorova Iu.N. Multimedia tehnologia kak sredstvo povyshenia effektivnosti obuchenia v shkole [Multimedia technology as a means of improving the effectiveness teaching at school] // Informatika i obrazovanie. – 2004. – №7. – S. 99–101. [in Russian]
Zaicev O.S. Metodika obuchenia himii: Teoreticheski i prikladnoi aspekty [Methods of teaching chemistry: Theoretical and applied aspects]: Ucheb. dlia stud. vyssh. ucheb. zavedeni. – M.: VLADOS, 1999. – 384 s. [in Russian]
Guzeev V.V. Pokolenia obrazovatelnyh tehnologi: tehnologii obrazovania v globalnom informacionnom soobshestve [Generations of educational technologies: technologies of education in the global information community] // Himia v shkole. – 2004. – №2. – S. 12–18. [in Russian]
Avanesov B.C. Soderjanie testa: teoreticheski analiz [Test content: theoretical analysis] // Himia v shkole. – 1994. – №2. – S. 30–37. [in Russian]
Ksenofontova I.N. Razvitie poznavatelnoi deiatelnosti uchashihsia v usloviah individualizacii obuchenia [Development of cognitive activity of school students in the conditions of individualization learning] // Himia v shkole. – 2006. – №3. – S. 15–22. [in Russian]
Cherniaev N.N., Ahmetov M.A. Testovye zadania i individualizacia obuchenia [Test tasks and individualization of training] // Himia v shkole. – 2001. – №8. – S. 46–49. [in Russian]
Ustinova T.V. Testovyi samo- i vzaimokontrol pri izuchenii novogo materiala [Test self- and mutual control during the study of new material] // Himia v shkole. – 2005. – №1. – S. 43–45. [in Russian]
Kuznecova N.E., Gerus S.A. Formirovanie obobshennyh umeni na osnove algoritmizacii i kompiuterizacii obuchenia [Formation of generalized skills based on algorithmization and computerization of teaching] // Himia v shkole. – 2002. – №5. – S. 16–20. [in Russian]
Nifantiev E.E., Ahlebinin A.K., Lihachev V.N. Kompiuternye modeli i ih ispolzovanie v obuchenii himii [Computer models and their use in teaching chemistry] // Informatika i obrazovanie. – 2002. – №7. – S. 77–85. [in Russian]
Pavlova N.N. Kompiuter kak instrument sbora informacii na uroke himii [Computer as a tool for collecting information in chemistry class] // Informatika i obrazovanie. – 2003. – №9. – S. 82–85. [in Russian]
Agalcov V.P. Kontrol znani – dominiruiushaia sostavliaiushaia obrazovatelnogo processa [Knowledge control – the dominant component of the educational process] // Informatika i obrazovanie. – 2005. – №2. – S. 94–96. [in Russian]
Cherniaev N.N., Ahmetov M.A. Testovye zadania i individualizacia obuchenia [Test tasks and individualization of teaching] // Himia v shkole. – 2001. – №8. – S. 46–49. [in Russian]
Hristochevski S.A. Zachem nujna modernizacia uchebnogo processa? [Why do need to modernize the educational process?] // Novye informacionnye tehnologii v obrazovanii: Doklady i vystuplenia uchastnikov IX mejdunarodnoi nauchno-prakticheskoi konferencii «Kompleksnaia modernizacia processa obuchenia i upravlenia obrazovatelnymi uchrejdeniami s ispolzovaniem tehnologi 1S». – 2009. – Ch. 2. – S. 48–54. [in Russian]
Akhmetova A., Seiitkazy P., Zhangazieva T., Abilkhairova Zh., Аlikulova S., Ashimbekova B. Adaptation of Students to Professional-Oriented Activities Based on Media Technologies // Cypriot Journal of Educational Science. – 2022. – №17(1). – P. 320–332. https://doi.org/10.18844/cjes.v17i1.6717
Jansugurova K.T. Jogary oqu oryndarynda interaktivtі oqytu tehnologialaryn paidalanudyn tiіmdіlіgі [Effectiveness of using interactive teaching technologies in higher educational institutions] // Abai atyndagy QazUPU Habarshysy. «Pedagogika gylymdary» seriasy. – 2020. – №2(66). – C. 137–142. [in Kazakh]
Suleimenova O.Ia., Mahanova Q.A., Qubaeva G.S. Mamandyqqa bagyttalgan himiany oqytu kursyna didaktikalyq quraldar komegіmen dengeilіk tapsyrmalar qurastyru [Drafting of level tasks using didactic tools for a specialty-oriented chemistry teaching course] // Abai atyndagy QazUPU Habarshysy. «Pedagogika gylymdary» seriasy. – 2018. – №2(58). – S. 187–192. [in Kazakh]
Sechko O.I. Test kak forma obuchenia i kontrolia znani po himii [Test as a form of teaching and control knowledge in chemistry] / BGU: elektron. jurnal. – 2012. [Electronic resource]. URL: http://elib.bsu.by/ handle/ 123456789/13054. (date of access 12.10.2022) [in Russian]
Bortnik B., Stozhko N., Pervukhina I. Context-Based Testing as Assessment Tool in Chemistry Learning on University Level // Educ. Sci. – 2021. – №11(8), 450. https://doi.org/ 10.3390/educsci11080450
Dubovickaia T.D. Metodika diagnostiki napravlennosti uchebnoi motivacii [Methods diagnostics of the orientation training motivation] // Psihologicheskaia nauka i obrazovanie. – 2002. – T.7. – №2. – S. 42–45. [in Russian]
Tulchinski M.E. Delektarnost – odna iz form aktivizacii uchebnogo processa v srednei shkole [Delectarity – one of the forms activation educational process in secondary school] // Metodicheskaia podgotovka uchitelia fiziki. – 1977. – Vypusk 1. – S. 48–51. [in Russian]
