«Сәндік-қолданбалы өнер негіздері» пәнін оқыту шеңберінде студенттерді рухани-адамгершілікке тәрбиелеу
72 115
Кілт сөздер:
сәндік-қолданбалы өнер, оқушы, пән, рухани-адамгершілік тәрбие, салт-дәстүр, құндылықтар.Аңдатпа
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында күрделі әлеуметтік-экономикалық қайта құрулар кезеңінде халықтың этномәдени мұрасын нығайту арқылы оқушылардың рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған ғылыми-педагогикалық ізденістер белсенді түрде жүргізілуде. Бұл қазақ халқының мәдениетінің құндылықтары мен мұрасын толық түсінуге және жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Ол сәндік-қолданбалы өнер негіздерінен бастау алады. Коронавирусқа қатысты жағдай ақпараттық және қашықтағы технологиялардың рөлін күшейтті. Дегенмен, Интернет мүмкіндіктерінің оң құндылығын атап өткен жөн: пәнді тереңдетіп оқуға қолжетімділік, ақпарат алудың қолайлы жағдайлары. Ақпараттық технологиялар қазір сабақты онлайн өткізуге ғана емес, сонымен қатар шығармашылық байқауларға қатысуға, әлемге әйгілі мұражайларға – Луврға, Третьяков галереясына, Ватиканға виртуалды түрде баруға, мәдени және тарихи фильмдерді көруге мүмкіндік береді.
Авторлар жүргізген педагогикалық эксперимент «Сәндік-қолданбалы өнер негіздері» пәнін оқу барысында туындайтын қарама-қайшылықтарды және оның студенттің рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастырудағы тәрбиелік аспектісін көрсетуге мүмкіндік берді.
Зерттеудің мақсаты – «Сәндік-қолданбалы өнер негіздері» пәнінің мазмұны негізінде студенттің рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру бойынша педагогикалық эксперимент жүргізу.
Зерттеу әдістері: зерттеу мәселесі бойынша ғылыми-теориялық және әдістемелік әдебиеттерді зерттеу; диагностикалық әдістер, блиц-сұрау, тікелей бақылау.
Студенттің рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған «Сәндік-қолданбалы өнер негіздері» пәні бойынша арнайы оқытудың әдіс-тәсілдері мен әдістерінің жиынтығын жасау соңғы нәтиже болды.
Әдебиеттер тізімі
Харьковский Н.П. О формировании духовно-нравственных ценностей на занятиях по декоративно-прикладному искусству // Известия ВГПУ. – 2019. – №4 (285). – С. 91–95.
Донцов Д.А., Москвитина О.А. Актуальность научного наследия К.Д. Ушинского в современном воспитании школьников // Отечественная и зарубежная педагогика. – 2017. – Т.1. – №3 (39). – С. 65–74.
Ильинский И.M. Образование. Молодежь. Человек: (статьи, интервью, выступления). Кн. 2. – М.: Изд-во Моск. гуманитарного ун-та, 2009. – 337 с.
Ковалев А.Г. Психология личности. Изд. 3. – М.: Просвещение, 1999. – 126 с.
Столяренко Л.Д. Основы психологии. – Ростов-на-дону: Феникс, 1999. – 398 с.
Горшкова В.В. Философия образования Джона Дьюи: формат истории и современности. – M.: Педагогика, 2007. – №8. – 120 с.
Маслоу А. Психология бытия. – М.: Рефл-бук, Киев: Ваклер, 1997. – 304 с.
Aркин Д.E. Образы архитектуры и образы скульптуры. – M.: Искусство, 2015. – 400 с.
Aрватов Б.И. 1000 шедевров. Декоративно-прикладное искусство. – M.: Aзбука, 2014. – 544 с.
Бесчастнов Н.П., Рыбаулина И.В., Дембицкая А.С. От народного предметного творчества к отечественному декоративно-прикладному искусству фольклорного направления: современный опыт и пути развития // Вестник славянских культур. – 2020. – Т. 55. – С. 272–286. DOI: 10.37816/2073-9567-2020-55- 272-286.
Махотин Д.А. Развитие технологического образования школьников на переходе к новому технологическому укладу // Образование и наука. – 2017. – №19 (7). – С. 25–40. https://doi.org/10.17853/1994-5639-2017-7-25-40.
Воронова А.О. Художественная роспись по ткани: современные мастера-батикисты // Международная научно-практическая конференция «Изобразительное, декоративно-прикладное искусство и дизайн: традиции и современность»: сборник научных статей. – Гжель: ГГУ, 2020. – С. 195–198. [Электронный ресурс]. URL: http://www.art-gzhel.ru/ (дата обращения 22.08.2022)
Koшаев В.Б. Декоративно-прикладное искусство. Понятия. Этапы развития. – M.: Vlados, 2014. – 288 с.
Хворостов A.С. Декоративно-прикладное искусство в школе. – M.: РГГУ, 2016. – 176 с.
Власов В.Г. Теория хаоса, аритмология и методы кластерного анализа в современном искусствознании // Электронный научный журнал «Архитектон: известия вузов». – 2015. – №51. [Электронный ресурс]. URL: http://archvuz.ru/2015_3/1 (дата обращения: 30.11.2015)
Государственная программа «Мәңгілік ел». [Электронный ресурс]. URL: https://www.nkzu.kz/page/view?id=872&lang=ru (дата обращения: 30.08.2022).
Немов Р.С. Общая психология. В 3-х т. T. 3. Психология личности: учебник. – M.: Юрайт, 2016. – 739 с.
Kaпустинa С.A. Общий психологический практикум: учебник для вузов. – Санкт-Петербург: Питер, 2018. – 480 с.
REFERENCES
Harkovskiy N.P. O formirovanii duhovno-nravstvennyh cennostei na zaniatiiah po dekorativno-prikladnomu iskusstvu [About the formation of spiritual and moral values in the classroom in arts and crafts] // Izvestiia VGPU. – 2019. – №4 (285). – 91–95 [in Russian]
Doncov D.A., Moskvitina O.A. Aktualnost nauchnogo naslediia K.D. Ushinskogo v sovremennom vospitanii shkolnikov [The relevance of the scientific heritage of K.D. Ushinsky in modern education of schoolchildren] // Otechestvennaia i zarubejnaia pedagogika. – 2017. – T.1. – №3 (39). – S. 65–74. [in Russian]
Ilinskiy I.M. Obrazovanie. Molodej. Chelovek: (statii, interviu, vystupleniia). Kn. 2. [Education. Young people. Man: (articles, interviews, speeches). Book. 2]. M.: Izd-vo Mosk. gumanit. un-ta, 2009. – 337 s. [in Russian]
Kovalev A.G. Psihologiia lichnosti, izd. 3. [Psychology of Personality, ed. 3]. – M.: Prosveshenie, 1999. – 126 s. [in Russian]
Stoliarenko L.D. Osnovy psihologii [Fundamentals of psychology]. – Rostov-na-Donu: Feniks, 1999. – 398 s. [in Russian]
Gorshkova V.V. Filosofiia obrazovaniia Djona Diui: format istorii i sovremennosti [John Dewey's philosophy of education: the format of history and modernity]. – M.: Pedagogika, 2007. – №8. – S. 107–120. [in Russian]
Maslou A. Psihologiia bytiia [Psychology of being]. – M.: Refl-buk, Kiev: Vakler, 1997. – 304 s. [in Russian]
Arkin D.E. Obrazy arhitektury i obrazy skulptury [Images of architecture and images of sculpture]. – M.: Iskusstvo, 2015. – 400 s. [in Russian]
Arvatov B.I. 1000 shedevrov. Dekorativno-prikladnoe iskusstvo [1000 masterpieces. Decorative and applied art]. – M.: Azbuka-Attikus, 2014. – 544 s. [in Russian]
Beschastnov N.P., Rybaulina I.V., Dembickaia A.S. Ot narodnogo predmetnogo tvorchestva k otechestvennomu dekorativno-prikladnomu iskusstvu folklornogo napravleniia: sovremennyi opyt i puti razvitiia [From folk subject art to domestic folklore arts and crafts: modern experience and ways of development] // Vestnik slavianskih kultur. – 2020. – T. 55. – S. 272–286. DOI: 10.37816/2073-9567-2020-55- 272-286. [in Russian]
Mahotin D.A. Razvitie tehnologicheskogo obrazovaniia shkolnikov na perehode k novomu tehnologicheskomu ukladu [Development of technological education of schoolchildren in the transition to a new technological order] // Obrazovanie i nauka. – 2017. – №19 (7). – S. 25–40. https://doi.org/10.17853/1994-5639-2017-7-25-40 [in Russian]
Voronova A.O. Hudojestvennaia rospis po tkani: sovremennye mastera-batikisty [Art painting on fabric: modern batik masters] // Mejdunarodnaia nauchno-prakticheskaia konferenciia «Izobrazitelnoe, dekorativno-prikladnoe iskusstvo i dizain: tradicii i sovremennost»: sbornik nauchnyh statei. – Gjel: GGU, 2020. – S. 195–198. [Electronic resource]. URL: http://www.art-gzhel.ru. (data obrashenia 22.08.2022) [in Russian]
Koshaev V.B. Dekorativno-prikladnoe iskusstvo. Poniatiia. Etapy razvitiia [Decorative and applied art. Concepts. Stages of development]. – M.: Vlados, 2014. – 288 s. [in Russian]
Hvorostov A.S. Dekorativno-prikladnoe iskusstvo v shkole [Arts and crafts at school] – M.: RGGU, 2016. – 176 s. [in Russian]
Vlasov V.G. Teoriia haosa, aritmologiia i metody klasternogo analiza v sovremennom iskusstvoznanii [Chaos theory, arrhythmology and methods of cluster analysis in modern art history] // Elektronnyi nauchnyi jurnal «Arhitekton: izvestiia vuzov». – 2015. – №51. [Electronic resource]. URL: http://archvuz.ru/2015_3/1 (data obrasheniia: 30.11.2015)
Gosudarstvennaia programma «Maңgіlіk el» [State program «Mangilik el»]. [Electronic resource]. URL: https://www.nkzu.kz/page/view?id=872&lang=ru (data obrasheniia: 30.08.2022) [in Russian]
Nemov R.S. Obshaia psihologiia. V 3-h t. T. 3. Psihologiia lichnosti: Uchebnik [General psychology. In 3 vols. T. 3. Psychology of personality: Textbook]. – M.: Iurait, 2016. – 739 s. [in Russian]
Kapustina S.A. Obshiy psihologicheskiy praktikum: uchebnik dlia vuzov [General psychological practice: a textbook for universities.]. – Sankt-Peterburg i dr: Piter, 2018. – 480 s. [in Russian]
